APOLOGETYKA

 

CZYLI

 

DOGMATYKA FUNDAMENTALNA

 

KS. DR MACIEJ SIENIATYCKI

 

PROFESOR UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO W KRAKOWIE

 

–––––––––

 

CZĘŚĆ DRUGA

 

O KOŚCIELE KATOLICKIM

 

––––––––

 

ROZDZIAŁ DRUGI

 

O PRZYMIOTACH KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO

 

–––––––

 

2. KOŚCIÓŁ KATOLICKI JEST NIEZMIENNY

 

A) Pojęcie niezmienności.

 

a) Kiedy mówimy o niezmienności Kościoła nie rozumiemy poszczególnych kościołów, lecz cały Kościół. Poszczególne kościoły mogą jak i poszczególne osoby, jako części całego Kościoła, odpaść od Kościoła, ulec błędowi, czyli podlec zmianie. Cały atoli Kościół pozostanie zawsze ten sam w swych istotnych elementach i przymiotach.

 

b) Społeczność religijna może w dwojaki sposób ulec zmianie: albo całkiem się rozpadnie i przestanie istnieć, albo wprawdzie istnieje nadal, ale wskutek wewnętrznego, substancjalnego zepsucia staje się niezdolną do spełnienia celów, dla których została ustanowiona. Celem Kościoła Chrystusowego jest uświęcanie i zbawianie ludzi. Celu tego nie mógłby osiągnąć, gdyby albo utracił albo zmienił prawdy dogmatyczne lub moralne przez Chrystusa mu jakby w depozyt oddane. Dwie tedy rzeczy niezmienność Kościoła obejmuje: 1) Kościół Chrystusowy trwać będzie aż do końca świata; 2) aż do końca świata zachowa niezmienioną naukę Chrystusową.

 

Niezmienność, o której mowa, dotyczy istotnych elementów Kościoła przez Chrystusa ustanowionych, bo w rzeczach przypadłościowych przez Kościół ustanowionych, lub które Chrystus zostawił Kościołowi do bliższego określenia, lub kiedy się rozchodzi o pełniejsze i dokładniejsze objaśnienie nauki i instytucyj Chrystusowych i o przystosowanie ich do duchowego rozwoju ludzkości, może podlegać zmianie.

 

B) Błędy.

 

a) Protestanci utrzymują, że tylko Kościół niewidzialny jest niezmienny, widzialny może ulec zepsuciu. W rzeczy samej Kościół Chrystusowy, pod rządami papieży, uległ, według Kalwina, takiemu zepsuciu, że tylko ruiny z niego pozostały (Instit. IV. 2. 11).

 

b) Według synodu w Pistoi "nastąpiło w ostatnich wiekach ogólne zaciemnienie prawd... należących do religii, a które są podstawą wiary i moralności nauki Jezusa Chrystusa". Twierdzenie to potępił Pius VI jako heretyckie (Denz. 1501).

 

c) Przeróżne sekty, zjawiające się w ciągu wieków, które pod różnymi formami zapowiadały nowy kościół, doskonalszą instytucję zbawienia od Chrystusowego, w której będzie pełniejsze wylanie darów Ducha Świętego. Tutaj należą z najdawniejszych czasów sekciarze, jak: gnostycy, montaniści, manichejczycy, z średnich wieków: katarzy, beguardzi, fraticelli, z nowszych czasów: nowochrzczeńcy, kwakrzy, swedenborgianie, irwingianie, mormoni. Fichte utrzymywał, że po Kościele Piotra i Pawła tj. po katolickim i protestanckim nastąpi Kościół Janowy.

 

d) Moderniści twierdzą, że Kościół katolicki, tak jak każda ludzka instytucja, ustawicznej podlega ewolucji i dzisiejszy ustrój Kościoła jako nieodpowiedni postępowi nauk i duchowi czasu należy całkiem zmienić, inaczej Kościół nie odpowie swemu celowi.

 

1. Pismo św.

 

Chrystus na wielu miejscach Ewangelii obiecuje wieczne, niezmienne trwanie swemu Kościołowi.

 

 

a) "A ja tobie powiadam, iżeś ty jest opoka, a na tej opoce zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne nie zwyciężą go" (Mt. 16, 18). Zwyciężyłyby bramy piekielne Kościół, gdyby albo całkiem przestał istnieć, albo uległ zepsuciu w rzeczach istotnych.

 

b) "Idąc tedy nauczajcie wszystkie narody, chrzcząc je, nauczając je chować wszystko, com wam kolwiek przykazał. A oto ja jestem z wami po wszystkie dni aż do skończenia świata" (Mt. 28, 19-20). Chrystus obiecuje Apostołom i ich następcom swą asystencję, gdy będą nauczać, gdy będą uświęcać ludzi, gdy nimi będą rządzić, czyli gdy będą spełniać swój potrójny urząd, nauczycielski, kapłański i pasterski. Asystencja Chrystusa, wyrażona słowy: "a oto ja jestem z wami" oznaczać może tylko skuteczną pomoc w spełnianiu przez Apostołów potrójnego urzędu i wszędzie w Piśmie św. obietnica Boga, iż będzie z kim przy spełnianiu przez niego rozkazu Bożego, oznacza tego rodzaju pomoc (cfr. Rodz. 26, 3; Łk. 1, 28; Dz. Ap. 18, 9). Chrystus tedy sprawi swą obecnością, że Apostołowie i ich następcy będą podawać wiernym całą i nienaruszoną naukę, uświęcać ich będą wszystkimi i tylko przez Niego ustanowionymi środkami, rządzić w duchu Jego. I ta skuteczna pomoc będzie trwać "aż do skończenia świata". Oczywiście obecność Chrystusa przy Apostołach i ich następcach, spełniających potrójny urząd, sprawi, że i wierni przyjmą bez błędu naukę Chrystusową, uświęcać się będą środkami przez ich przełożonych wskazanymi i będą ich rządom ulegli. A zatem Kościół cały według skutecznej obietnicy Chrystusa nie przestanie istnieć do skończenia świata, ani nie ulegnie nigdy zmianie istotnej.

 

 

c) Chrystus przyrównuje swój Kościół do roli, na której razem rosną pszenica i kąkol (Mt. 13, 24). Gdy słudzy właściciela roli chcą kąkol wyrwać, właściciel każe im kąkol zostawić, by rósł nadal razem z pszenicą aż do czasu żniwa. A żniwo, objaśnia Chrystus, to koniec świata. A więc Kościół ze swymi dobrymi i złymi członkami będzie trwał aż do końca świata.

 

I znowu Chrystus przyrównuje swój Kościół do niewodu, zagarniającego dobre i złe ryby. Dobre rybacy zebrali w naczynia, a złe precz wyrzucili. "Tak będzie, mówi Chrystus, w dokonaniu (na końcu) świata: wynijdą aniołowie i wyłączą złych z pośrodka sprawiedliwych i wrzucą ich w piec ognisty" (Mt. 13, 48-50). A zatem Kościół z dobrymi i złymi będzie istniał aż do końca świata.

 

2. Ojcowie.

 

Św. Ignacy: "Dlatego Pan otrzymał namaszczenie na głowie, aby swój Kościół od zepsucia wolnym uczynił" (Ephes. 17. 1). Orygenes: "Ani skały, na której Chrystus buduje Kościół ani Kościoła bramy piekła nie przemogą" (MG. XIII. 1004). Św. Atanazy (in Ps. 88. 38): "Będzie Kościół Chrystusa błyszczący i oświecający świat i pozostanie na wieki jak słońce i księżyc". Św. Hieronim (ML. XXV. 1096): "Kościół aż do końca świata może być wstrząsany prześladowaniami, lecz nie może być zburzony; może być doświadczany, ale nie może być zwyciężony".

 

 

–––––––––––

 

 

Ks. Dr. M. Sieniatycki, Prof. Uniw. Jagiell. w Krakowie, Apologetyka czyli dogmatyka fundamentalna. Kraków 1932. NAKŁADEM AUTORA, ss. 309-311. (1)

 

(Pisownię i słownictwo nieznacznie uwspółcześniono; ilustracje od red. Ultra montes).

 

Przypisy:

(1) Por. 1) Ks. Dr Maciej Sieniatycki, a) Apologetyka czyli dogmatyka fundamentalna. b) Zarys dogmatyki katolickiej. c) System modernistów. d) Modernistyczny Neokościół. e) Problem istnienia Boga. f) Dogmatyka katolicka. Podręcznik szkolny. g) Główne zasady etyki Kanta a etyka chrześcijańska. h) Modernizm w książce polskiej. i) Nieomylny urząd nauczycielski Kościoła. j) Cel i środki do celu Kościoła. k) Pojęcie katolickie o członkach Kościoła. l) Etyka katolicka. Podręcznik szkolny.

 

2) Dr. Franciscus Egger, Episcopus Brixinensis et Princeps, a) De proprietatibus religionis. b) De indefectibilitate Ecclesiae. c) De necessitate Ecclesiae. d) De opere Christi. Indoles religionis christianae. e) Infideles et haeretici publici certe non sunt membra Ecclesiae.

 

3) a) Mały katechizm o Nieomylności Najwyższego Pasterza. b) Mały katechizm o Syllabusie.

 

4) Św. Robert kard. Bellarmin SI, a) Katechizm mniejszy czyli Nauka Chrześcijańska krótko zebrana (Compendium Doctrinae Christianae). b) Wykład nauki chrześcijańskiej (katechizm większy) (Catechismus, seu: Explicatio doctrinae christianae).

 

5) Piotr kardynał Gasparri, Katechizm katolicki (Catechismus catholicus).

 

6) Ks. Piotr Semenenko CR, a) O Wierze. b) O nieomylności Kościoła. c) O gorszeniu się z prawdy Bożej. d) Poza Kościołem nie ma zbawienia. e) Skład Kościoła. f) O Chrystusie w Kościele. g) Męka i śmierć Jezusa Chrystusa Pana naszego. Chrystus zelżony w Kościele. h) Papież zawsze ten sam jest formalnie, co i materialnie (Papa semper idem sit formaliter qui et materialiter).

 

7) Ks. Jacek Tylka SI, a) Dogmatyka katolicka. b) Traktat o Kościele Chrystusowym. c) O obojętności, czyli indyferentyzmie w rzeczach religii. d) O własnościach religii. e) O cnotach heroicznych.

 

8) P. Ferdinandus Cavallera SI, Thesaurus doctrinae catholicae ex documentis Magisterii ecclesiastici.

 

9) Ks. Walenty Gadowski, Nauka Kościoła. Wybór orzeczeń dogmatycznych Kościoła katolickiego i jego praw kanonicznych.

 

10) Akta i dekrety świętego powszechnego Soboru Watykańskiego (1870), Pierwszy projekt Konstytucji dogmatycznej o Kościele Chrystusowym przedłożony Ojcom do rozpatrzenia (Acta et decreta sacrosancti oecumenici Concilii Vaticani (1870), Primum Schema Constitutionis dogmaticae de Ecclesia Christi Patrum examini propositum).

 

11) Bp Władysław Krynicki, a) Dzieje Kościoła powszechnego. b) Sobór Watykański. c) Zasady modernizmu.

 

12) Ks. Jan Nepomucen Opieliński, a) Ekskomuniki Konstytucji "Apostolicae Sedis". b) Ekskomunika na heretyków, apostatów i ich wspólników. c) Ekskomunika na schizmatyków. d) Apostaci, heretycy i schizmatycy a inni grzesznicy.

 

13) Uchwały i wyroki Świętego Soboru Watykańskiego za Piusa IX 1869-1870 zebranego krótko wyjaśnione, wraz z obszernym a prostym wykładem artykułu Wiary "O nieomylnym nauczycielstwie Rzymskiego Papieża" przez X. Dra Józefa Krukowskiego, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego.

 

14) Św. Cyprian, Biskup Kartagiński, a) O modlitwie Pańskiej (Liber de oratione Dominica). b) O śmiertelności (Liber de mortalitate). c) O uczynkach miłosiernych i jałmużnie. d) O cierpliwości. e) O jedności Kościoła katolickiego (De Catholicae Ecclesiae unitate).

 

(Przyp. red. Ultra montes).

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Pozwolenie Władzy Duchownej:

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

( PDF )

 

© Ultra montes (www.ultramontes.pl)

Cracovia MMX, MMXXIII, Kraków 2010, 2023

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: