ABP SZYMON KOZŁOWSKI

O Wierze

Co to jest Wiara; co jest jej przedmiotem, czy jest konieczną; jakie powinna mieć przymioty; gdzie się znajdują wszystkie te prawdy, w które wierzyć należy; co to jest Pismo święte; co to jest Podanie; gdzie jest zawarta treść tego, w co wierzyć mamy; jaki stąd praktyczny wniosek?

Wiara Katolicka jest to nadprzyrodzony dar Boży, czyli wlana od Boga w duszę naszą cnota, która to sprawia, że uznajemy za nieomylną prawdę wszystko to, co Bóg objawił i nam przez Kościół swój święty do wierzenia podał.

Przedmiotem tej wiary są wszystkie te prawdy, które Kościół święty ogłasza nam, jako naukę Boską do zbawienia konieczną; – to jest, powinniśmy wierzyć tak w te prawdy, które dostępne są naszemu rozumowi, jak i we wszystkie, przewyższające nasz rozum: albowiem każdą z nich przyjmujemy dla jednej i tejże samej przyczyny, to jest dla powagi Boga, który nam je objawił, i który, jako odwieczna prawda, ani sam się omylić, ani nas w błąd wprowadzić nie może.

Wiara taka jest koniecznie potrzebną dla osiągnienia zbawienia duszy, albowiem przez nią tylko możemy brać udział w zasługach Jezusa Chrystusa, bez których nikt nie może być zbawiony. Kto zaś nie chce przyjmować którejkolwiek z tych prawd, jakich Kościół katolicki naucza, ten już przez to samo pokazuje, że gardzi nauką podaną przez samego Boga, i odrzuca te środki, które sam Bóg uznał za niezbędne dla nas do zbawienia. Przeto Duch Święty tak wyrzekł przez św. Pawła Apostoła: Bez wiary nie podobna jest podobać się Bogu (Hebr. 11, 6). I sam Zbawiciel powiada w Ewangelii: Kto nie uwierzy, będzie potępion (Mk 16, 16).

Wiara nasza żeby mogła mieć wszystkie potrzebne przymioty, powinna być: 1. Powszechna, czyli obejmować bez żadnego wyjątku wszystko, co Kościół św. do wierzenia podaje; 2. Mocna, bez żadnego dobrowolnego powątpiewania; 3. Stała, to jest połączona w nas z gotowością aby poświęcić raczej wszystko, nawet własne życie, niż się jej zaprzeć; 4. Żywa, to jest objawiać się w naszym życiu, czyli uczynkach. Bo, według wyroku Pisma świętego: Jak ciało bez duszy martwe jest, tak i wiara bez uczynków martwa jest (Jak. 2, 26).

Wszystko to, co Bóg objawił i w co, pod utratą zbawienia, wierzyć powinniśmy, jest zawarte w nauce Kościoła katolickiego; ten zaś naukę swoją czerpie, częścią w Piśmie świętym, częścią w Tradycji czyli Podaniu.

Pismo święte jest to słowo Boże pisane, czyli zbiór Ksiąg świętych, napisanych z natchnienia Ducha Świętego, i uznanych za takowe przez Kościół święty. Pismo św. dzieli się na Stary i Nowy Testament czyli Zakon. Stary Testament składa się z Ksiąg świętych, pisanych przed przyjściem na świat Jezusa Chrystusa; Testament Nowy stanowią Księgi święte, napisane po narodzeniu Chrystusa. Całe Pismo święte czyli z greckiego Biblia, składa się z siedemdziesięciu dwóch Ksiąg, noszących nazwisko czyli tytuł, albo od swego autora, albo od głównej osoby, której opisują dzieje, albo od zawartego w nich głównego swojego przedmiotu. Czterdzieści pięć z nich należą do Starego Testamentu a dwadzieścia siedem do Nowego, i umieszczone są w następującym porządku: Księga Rodzaju, Wyjścia, Kapłańska, Liczb, Powtórzonego Prawa, Jozuego, Sędziów, Rut, cztery Księgi Królewskie, dwie Księgi Kronik czyli Paralipomenon, dwie Księgi Ezdrasza, Księga Tobiasza, Judyty, Estery, Hioba, Psalmów, Przypowieści, Kaznodziejska czyli Eklezjastesa, Pieśni nad Pieśniami, Mądrości, Eklezjastyka, Izajasza, Jeremiasza, Barucha, Ezechiela, Daniela, Ozeasza, Joela, Amosa, Abdiasza, Jonasza, Micheasza, Nahuma, Habakuka, Sofoniasza, Aggeusza, Zachariasza, Malachiasza, dwie Księgi Machabejskie. Cztery Księgi Ewangelii, jako to: według św. Mateusza, według św. Marka, według św. Łukasza, według św. Jana; Księga Dziejów Apostolskich; czternaście listów św. Pawła: do Rzymian, dwa do Koryntian, do Galatów, do Efezjan, do Filipian, do Kolosan, dwa do Tesaloniczan, dwa do Tymoteusza, do Tytusa, do Filemona, do Żydów; list powszechny św. Jakuba, dwa św. Piotra, trzy św. Jana, św. Judy i Księga Objawienia św. Jana czyli Apokalipsa.

Podanie, jest to słowo Boże niepisane, czyli jest to objawiona Boska nauka, którą Apostołowie tylko przez ustne nauczanie podali swoim następcom, a ci przekazali ją dalszym pokoleniom. Kościół zaś nasz święty jako wierny stróż i nieomylny sędzia prawdy Boskiej, z równym poszanowaniem przechowuje w nieskażonej całości, tak Pismo święte, jak i Podanie. Stosownie do tego, jak mówi z natchnienia Ducha Świętego św. Paweł Apostoł: Przeto Bracia stójcie, a trzymajcie podania, którycheście się nauczyli, choć przez mowę, choć przez list nasz (2 Tes. 2, 15).

Treść tego wszystkiego, w co powinniśmy wierzyć, zawarta jest we dwunastu artykułach Składu Apostolskiego, który przy codziennych pacierzach odmawiamy. Wyrażając zaś to jeszcze ogólniej, mówimy, iż są cztery główne prawdy wiary, jako to: 1. że Bóg jest jeden we trzech Osobach; 2. że druga Boska Osoba, Bóg Syn stał się człowiekiem i śmiercią swoją na krzyżu nas odkupił; 3. że Bóg jest sprawiedliwy Sędzia, który nagradza za dobre, a karze za złe sprawy; 4. że dusza ludzka jest nieśmiertelna. W sposób zaś najkrótszy wyrażamy istotę naszej wiary, czyniąc na sobie znak Krzyża świętego.

Z tego, co tu w krótkości powiedziano o przedmiocie i niezbędnej potrzebie wiary, ten należy czynić praktyczny wniosek, iż zawsze, ze wszelką uległością powinniśmy przyjmować naukę Kościoła świętego: albowiem wierząc w nią, wierzymy w Słowo Boże. Także obowiązani jesteśmy używać odpowiednich środków do zachowania w nas i pomnożenia wiary, a z których główniejsze są te: 1. Szczera chęć do nawrócenia się do Boga i trwania w niewinności życia; 2. Stateczna i pokorna modlitwa; 3. Gorliwe słuchanie i uczenie się wszystkich prawd wiary, albowiem nie możemy wierzyć w to, o czym nie wiemy.

~~~~~~~~~~~

Rok kościelny. Nabożeństwo na wszystkie niedziele i uroczystości kościelne. Wykład obrzędów kościelnych i całej nauki chrześcijańskiej rzymsko-katolickiego Kościoła. Wydanie ilustrowane rysunkami przeważnie z wzorów katakumbowych wziętymi. Przez S. M. K. B. Ł. Ż. (a) Nakładem "Przeglądu Katolickiego". Warszawa 1885, ss. 315-318. (1)

(Pisownię i słownictwo nieznacznie uwspółcześniono; przypisy od red. Ultra montes).

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Pozwolenie Władzy Duchownej:

N. 2262.

APPROBATUR.

Varsaviae die 18 (30) Junii 1884 anno.

Episcopus Berissensis

Officialis Generalis

C. Ruszkiewicz.

Regens Cancellariae

Br. Podolski.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Przypisy:

(1) Zob. 1) Abp Szymon Kozłowski, a) O Łasce. b) O ofierze Mszy świętej. 2) Ks. Konstanty Gawroński, Jasny i gruntowny wykład prawd wiary i moralności chrześcijańskiej. 3) Ks. Zygmunt Chełmicki, Ojców naszych Wiara Święta (mały katechizm). 4) Św. Robert Bellarmin SI, a) Katechizm mniejszy czyli Nauka Chrześcijańska krótko zebrana. b) Wykład nauki chrześcijańskiej (katechizm większy). 5) Św. Jan Chrzciciel de la Salle, Obowiązki chrześcijanina względem Boga. (Katechizm). 6) Św. Pius V, Papież, Katechizm Rzymski według uchwały świętego Soboru Trydenckiego.

(a) S. M. K. B. Ł. Ż. = Szymon Marcin Kozłowski, biskup łucko-żytomierski. (b)

(b) "Kozłowski Szymon Marcin, ur. 1819 r. w Olicie w powiecie trockim na Litwie, syn Jana i Magdaleny z Lenkiewiczów, po skończeniu Akademii Duchownej w Petersburgu 1845 r., był rok prefektem gimnazjum w Kownie, od 1846-1848 r. wykładał w seminarium wileńskim teologię moralną i homiletykę, a od r. 1848 przez 3 lata uczył w akademii petersburskiej prawa kościelnego i historii Kościoła. Od r. 1851 do 1863 rektor seminarium wileńskiego, wszedł do kapituły tamecznej 1862 r. W r. 1877 rektorem akademii petersburskiej zostaje, a 15 marca 1884 r. Leon XIII prekonizuje go biskupem łuckim i żytomierskim i powierza mu administrację apostolską diecezji kamienieckiej. Wreszcie 14 grudnia 1891 r. przeniesiony na arcybiskupstwo mohylewskie, dokonał życia w Petersburgu 26 listopada 1899 r. Zasługą wielką arcybiskupa Kozłowskiego było układanie i wydawanie w ciągu pracowitego życia różnych dzieł, których tytuły lub ilość wydań świadczą, jak były pożyteczne. I tak: Elementarz polski z krótkim katechizmem dla małych dzieci. 2 wyd., Wilno 1861; Historia święta i Katechizm dla małych dzieci, wyd. 12, Wilno 1880; Historia święta dla użytku młodzieży, część I, wyd. 14, Wilno 1896; część II, wyd. 6-e, Wilno 1875; Kazanie o doskonałości chrześcijańskiej, Wilno 1856; Kazanie o wielkości powołania życia zakonnego, Wilno 1852; Rok kościelny czyli książka domowa dla katolików zawierające: 1) nauki o przedmiocie, celu i główniejszych obrzędach uroczystości kościelnych; 2) ewangelie i lekcje, poprzedzone krótkim ich objaśnieniem na niedziele i święta całego roku, 3) prosty wykład nauki chrześcijańskiej rzymsko-katolickiego Kościoła; wyd. 2-e, Warszawa 1885; Służba Boża czyli nabożeństwo domowe i kościelne z przydaniem nauki o powinnościach chrześcijańskich, Warszawa 1890; Wielki i święty tydzień, Wilno 1855; Cztery mowy po arcybiskupie Hołowińskim (Majewskiego, Felińskiego i Iwaszkiewicza), Wilno 1856; Biblia z komentarzem Menochiusza i objaśnieniami Wujka, t. I-IV, Wilno 1862-1864; Psałterz Dawidów podług przekładu Wujka z komentarzem Menochiusza, przełożony na język polski, wyd. 2-e, Wilno 1898; Wykład nauki chrześcijańskiej rzymsko-katolickiego Kościoła, Warszawa 1887; Ewangelie i Lekcje z krótkim ich objaśnieniem, wydanie 2-e, Petersburg 1896; Kalendarz kościelny zawierający krótką wiadomość o życiu SŚ. Pańskich, Wilno 1876; Kazania świąteczne i przygodne, Wilno 1880. (Por. Biografia przez x. Franciszka Jarnińskiego w Przeglądzie Literackim, nr 50 z r. 1899; Biesiada Literacka, t. 48 z 1899 – wspomnienie i portret)". – Marian Bartynowski. (Artykuł z: Podręczna Encyklopedia Kościelna opracowana pod kierunkiem ks. ks. Stan. Galla, Jana Niedzielskiego, Henr. Przezdzieckiego, Czesł. Sokołowskiego, Ant. Szlagowskiego, Jerzego Gautier i redaktora ks. Zygmunta Chełmickiego. K. Tom XXI–XXII. Warszawa 1910, s. 380).

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: