SAPIENTIA CHRISTIANA

A

CLAUDIO ARVISENET

CANONICO ET VICARIO GENERALI TRECENSI

TOMUS PRIMUS

CAPUT II

De Salute

1. Unum est necessarium, et praeter illud omnia vanitas et afflictio spiritus.

Unum hoc quid sit, fili, non ignoras: Salva animam tuam. Hoc unum scito, hoc unum meditare, hoc unum fac, et sufficit.

Istud si feceris, finem tuum assequeris: si non feceris, quidquid aliunde egeris aut possederis, nihil tibi proderit.

Quinimo nec nasci tibi profuit, si te non salvari contingat.

2. O grande salutis, prae caeteris omnibus, negotium! pro quo Deus proprio Filio suo non pepercit, pro quo Filius Dei unigenitus, et dirissimae passioni, et cruentissimae morti semetipsum tradere non dubitavit.

Grande negotium! quo omisso nihil nisi aeternos lacrimarum fletus, infernalis morsus vermis, et saevissimos horrendi ignis ardores invenire poteris!

Grande negotium! quo peracto in aeternum coronatus triumphabis, et Dei ipsius gaudium sine fine possidebis!

3. Ita est, fili, tale est salutis peractae lucrum, tale salutis amissae damnum, et quidem pro tota aeternitate. Caelum illinc, hinc infernus.

Ergone sapientem dices eum qui minus est de salutis negotio sollicitus, quam de terrenis rebus?

Certe stultus tibi videretur ille, qui magni momenti litem habens, cujus exitus vel faustissimam, vel miserrimam sibi promereri deberet sortem, interea tamen non de felici litis exitu promovendo sollicitus esset, sed vel choreis, vel conviviis, vel lusibus, vel aliis vanis totum se manciparet delectationibus.

Tu esses ille vir, dilectissime, si salutis tuae maneres immemor; si omissa illius cura, totum tempus terrenis in lucris, honoribus, deliciis aucupandis tereres.

O miserrime, dicerem tibi, miserrime! vacat tibi ut dives, magnus, felix pro brevi vitae spatio fias; et non vacat (a) ut in aeternum beatus fieri studeas!

Vacat ut per remedia te a morbo temporali liberes: et non vacat ut te ab inferno immunem facias aeterno!

Vacat ut domos aliquot ad summum annis occupandas aedifices, aedificatas perficias et ornes: et non vacat ut domum non manufactam, aeternam in caelis tibi praepares!

Vacat, ut perituri corporis vires, pulchritudinem foveas; eidem de alimentis, vestibus provideas: et non vacat, ut de immortali anima tua cures!

Dic, amice: quam insanus ille foret qui sui ipsius cura praetermissa, totum se vilissimo cani fovendo impenderet!

Num sapientior esses si salutis animae tuae oblitus, de solo tuo animali corpore esses sollicitus? Non sane.

4. Eia, dilectissime! non fortuito perficitur salus; non sine sollicitudine, non sine nisu, nec sine violentia.

Salus, fili, salus vim patitur; et soli violenti (b) operantur illam.

Haec in arcta via invenitur: ad hanc per angustam portam datur introitus.

Si ergo per spatiosam viam a majori hominum numero tritam procedis, certe non salvaberis: si per latam portam intras, certe salutem non consequeris.

Mirum esset, fili, si, dum diabolus sciens salutis tuae praetium, semper vigilat, laborat, nititur quocumque potest modo hanc impedire, tu interea manus consereres.

Euge: vigila, satage, labora. Noli esse tibi minus amicus, quam Satan ipse tibi inimicus.

5. Vigila, amen dico tibi, vigila. Dormiebat olim Samson: et ecce a philistaeis fuit captus.

Sic te languentem et tepescentem ad spiritualia cupiditates tuae facile vincent, et ad crimina perpetranda inducent (c); et in ictu oculi de gratiae statu in mortalem animae morbum, in ipsam peccati mortem incides.

Dormiebant olim homines: et dum dormirent venit inimicus, et superseminavit zizania in medio tritici.

Sic, si non vigilaveris, si dormieris, veniet inimicus et in agrum cordis tui pessima mittet semina quae crescent, et bonum semen suffocabunt, tandemque una tecum in fasciculos alligabuntur ad comburendum.

Vigila, et salutis tuae curam curis omnibus antepone.

Vigila, et quodcumque ad electionem tuam certam effciendam potest manus tua, instanter operare: quatenus aliquando meritis plenus mercedem accipias.
 

Sapientia christiana. A Claudio Arvisenet, Canonico et Vicario generali Trecensi. Editio recentissima cura Presbyteri Ruraemundani, introducente plurimum R. D. Dre Francisco Féron, Professore in Seminario Ruraemundensi. Mechliniae. H. Dessain, SUMMI PONTIFICIS, SS. CONGREGATIONUM RITUUM ET DE PROPAGANDA FIDE NECNON ARCHIEP. MECHLINIEN. TYPOGRAPHUS. 1933, pp. 12-15.

Sapientia christiana. A Claudio Arvisenet, Sacerdote Lingonensi, auctore Memoriale vitae sacerdotis. Tomus primus. Lingonis. TYPIS et propriae ad fusuram officinae characteribus CLAUDII LAURENT-BOURNOT. Anxi. (1803.), pp. 6-11.

(Notae ab ed. Ultra montes).

Notae:

(a) "non vacat" – in editione Mechliniensi (1933) est: "et non vacas".

(b) "soli violenti" – in edit. Mechlinien. est: "sibi violenti".

(c) "inducent" – in edit. Mechlinien. est: "induent".

© Ultra montes (www.ultramontes.pl)
Cracovia MMV, Kraków 2005