O NAŚLADOWANIU

JEZUSA CHRYSTUSA

KSIĄG CZWORO

TOMASZ À KEMPIS

––––––––

LIBER TERTIUS

De interna consolatione

KSIĘGA TRZECIA

O wewnętrznym pocieszeniu

––––––

CAPUT VI.

De probatione veri amatoris

ROZDZIAŁ VI.

O doświadczaniu prawdziwego miłośnika

1. Fili, non es adhuc fortis et prudens amator.

Quare Domine?

Quia propter modicam contrarietatem deficis a coeptis, et nimis avide consolationem quaeris. Fortis amator stat in tentationibus, nec callidis credit persuasionibus inimici. Sicut in prosperis ei placeo, ita nec in adversis displiceo.

1. Chrystus. Synu, nie jesteś jeszcze mocnym i roztropnym miłośnikiem.

Uczeń. Dlaczego Panie?

Chrystus. Bo za lada przeciwnością ustajesz: i nazbyt chciwie szukasz pociechy. Mocny miłośnik stoi niewzruszony wśród pokus, i nie zawierza chytrym poduszczeniom nieprzyjaciela. A zarówno w pomyślności jak i w przeciwnościach miłuje mię.

2. Prudens amator non tam donum amantis considerat, quam dantis amorem. Affectum potius attendit, quam censum, et infra dilectum omnia data ponit. Nobilis amator non quiescit in dono, sed in me super omne donum. Non est ideo totum perditum, si quandoque minus bene de me vel de Sanctis meis sentis, quam velles. Affectus ille bonus et dulcis, quem interdum percipis, effectus gratiae praesentis est et quidam praegustus patriae coelestis, super quo non nimium innitendum, quia vadit et venit. Certare autem adversus incidentes malos motus animi, suggestionemque spernere diaboli, insigne est virtutis et magni meriti.

2. Roztropny miłośnik mniej zważa na dary tego, który go miłuje, lecz samą miłość jego nad wszystko ceni. Więcej zważa na uczucie, aniżeli na dary: i ukochanego swego przekłada nad wszelkie dary jego. Szlachetny miłośnik nie odpoczywa w darach, lecz nad wszelkie dary we mnie odpoczywa. Nie przeto wszystko stracone jest, jeśli niekiedy mniej, niż byś chciał, czujesz pociągu ku mnie, albo ku Świętym moim. Owo dobre i słodkie uczucie, którego niekiedy względem mnie doznajesz, jest skutkiem obecnej łaski, i niejako przedwczesnym zakosztowaniem ojczyzny Niebieskiej: lecz na to uczucie ani się spuszczać, ani zbytnie na nim opierać nie należy; albowiem przechodzi, powraca i znowu przechodzi. Walczyć zaś przeciw złym poruszeniom umysłu i gardzić, a precz odrzucać wszelkie poduszczenia szatańskie, jest to znakiem wielkiej cnoty i wielkiej zasługi.

3. Non ergo te conturbent alienae phantasiae de quacunque materia ingestae. Forte serva propositum et intentionem rectam ad Deum. Nec est illusio, quod aliquando in excessum subito raperis, et statim ad solitas ineptias cordis reverteris. Illas enim invite magis pateris, quam agis; et quamdiu displicent et reniteris, meritum est et non perditio.

3. Niech cię więc nie zatrważają żadne, skądkolwiek powstałe, złe marzenia wyobraźni twojej. Lecz mężnie trwaj w postanowieniu twoim i w prawym dążeniu do Boga. Nie jest to złudzeniem, że niekiedy czujesz się nagle porwanym ku Niebu, i wnet wpadasz w zwykłą nieczułość serca. Ale ten upadek jest raczej poniewolnym cierpieniem, niźli dziełem twoim; i dopóki opierasz się jemu i bolejesz nad nim, dopóty on będzie ci zasługą, nie zaś potępieniem.

4. Scito, quod antiquus inimicus omnino nititur impedire desiderium tuum in bono et ab omni devoto exercitio evacuare: a Sanctorum scilicet cultu, a pia passionis meae memoria, a peccatorum utili recordatione, a proprii cordis custodia, et a firmo proposito proficiendi in virtute. Multas malas cogitationes ingerit, ut taedium tibi faciat et horrorem: ut ab oratione revocet et sacra lectione. Displicet sibi humilis confessio, et, si posset, a communione cessare faceret. Non credas ei, neque cures illum, licet saepius tibi deceptionis tetenderit laqueos. Ipsi imputa, cum mala ingerit et immunda. Dicito illi: Vade immunde spiritus, erubesce miser, valde immundus es tu, qui talia infers auribus meis. Discede a me, seductor pessime, non habebis in me partem ullam; sed Jesus mecum erit, tanquam bellator fortis, et tu stabis confusus. Malo mori et omnem poenam subire, quam tibi consentire. Tace et obmutesce, non audiam te amplius, licet plures mihi moliaris molestias. Dominus illuminatio mea et salus mea, quem timebo? Si consistant adversum me castra, non timebit cor meum. Dominus adjutor meus et redemptor meus.

4. Wiedz, że stary nieprzyjaciel, zawsze usiłuje przeszkadzać dobrym chęciom i postanowieniom twoim i odciągnąć cię od wszelkich ćwiczeń pobożnych; jako to od chwalenia Świętych, od pobożnego rozpamiętywania męki mojej, od użytecznego wspominania na grzechy twoje, od czuwania nad sercem własnym, i od mocnego postanowienia postępowania w cnocie. On ci nasuwa mnóstwo złych myśli, aby cię znudził i zatrwożył; aby cię odwiódł od modlitwy i od czytania ksiąg świętych. Mianowicie nie podoba mu się pokorna spowiedź, i gdyby mógł, wstrzymałby cię od pożywania Ciała i Krwi Pańskiej. Nie wierz mu i nie zważaj na niego, chociażby cię jak najczęściej wabił, aby ułowić w swe sidła. Jeśli cię kusi nieczystą, albo złą myślą, nie dopuszczaj na siebie tej winy jego, a mów mu: Precz ode mnie duchu nieczysty; zawstydź się nędzniku; zbyt sprośny i złośliwy jesteś, ty, który tak szpetne rzeczy szepcesz do uszów moich. Precz ode mnie najszkaradniejszy zwodzicielu, nie będziesz miał we mnie cząstki żadnej: lecz Jezus będzie ze mną, On mi będzie potężnym obrońcą; a tobie hańba i zawstydzenie. Wolę umrzeć i wszelkie ponosić męki, jak tobie przyzwolić. Milcz i oniemiej (1), nie będę cię więcej słuchać, chociażbyś mię najbardziej wabił i udręczał. Pan oświeceniem moim i zbawieniem moim: kogóż się ulęknę? (2). Choćby stanęły przeciwko mnie wojska, nie będzie się bało serce moje (3). Pan wspomożyciel mój i odkupiciel mój (4).

5. Certa tanquam miles bonus; et si interdum ex fragilitate corruis, resume vires fortiores prioribus, confidens de ampliori gratia mea, et multum praecave a vana complacentia et superbia. Propter hoc multi in errorem ducuntur, et in caecitatem paenae incurabilem quandoque labuntur. Sit tibi in cautelam et perpetuam humilitatem ruina haec superborum de se stulte praesumentium.

5. Walcz, jako dobry żołnierz: a jeśli kiedy z krewkości upadniesz, zdobądź się na większą siłę i ufaj obfitszej łasce mojej; a bardzo wystrzegaj się miłości własnej i pychy. Przez nią bowiem wielu błądzi i wpada w ślepotę prawie nie do wyleczenia. Niech ci będzie ku przestrodze i ku ciągłej pokorze, upadek i zguba tych pysznych, co głupio zaufali samym sobie.

–––––––––––

Venerabilis Thomae a Kempis de Imitatione Christi libri quatuor. Praemissae sunt Orationes selectae et missae preces, nec non devotio viae crucis piissima. Editio stereotypa, accuratissime emendata. (Exemplar primum). Ratisbonae. Sumtibus G. Josephi Manz. 1854, pp. 130-133.

O naśladowaniu Jezusa Chrystusa ksiąg czworo, z łacińskiego przetłumaczył X. Alexander Jełowicki. Wydanie drugie. Poznań. Nakładem Księgarni Katolickiej. 1886, ss. 180-184.

Przypisy:

(1) Mk IV, 39.

(2) Psalm XXVI, 1.

(3) Psalm XXVI, 3.

(4) Psalm XVIII, 15.

Cracovia MMXI, Kraków 2011

Powrót do spisu treści
DE IMITATIONE CHRISTI
O naśladowaniu Chrystusa

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: