O NAŚLADOWANIU

JEZUSA CHRYSTUSA

KSIĄG CZWORO

TOMASZ À KEMPIS

––––––––

LIBER TERTIUS

De interna consolatione

KSIĘGA TRZECIA

O wewnętrznym pocieszeniu

––––––

CAPUT III.

Quod verba Dei cum humilitate sunt audienda, et quod multi ea non ponderant

ROZDZIAŁ III.

Słów Bożych z pokorą słuchać należy: wielu nie umie ich ważyć

1. Audi, fili, verba mea, verba suavissima, omnem philosophorum et sapientium hujus mundi scientiam excedentia. Verba mea spiritus et vita sunt, nec humano sensu pensanda. Non sunt ad vanam complacentiam trahenda, sed in silentio audienda, et cum omni humilitate atque magno affectu suscipienda.

1. Chrystus. Słuchaj synu słów moich, słów najsłodszych, przechodzących wszelką umiejętność filozofów i mędrców tego świata. Słowa moje duchem i żywotem są (1) i nie podług ludzkiego rozumu ważone być mają. Nie trzeba ich używać do marnej zabawy: lecz trzeba je słuchać w milczeniu, i przyjmować ze wszelką pokorą i z wielką miłością.

2. Et dixi: Beatus, quem tu erudieris, Domine, et de lege tua docueris eum, ut mitiges ei a diebus malis, et non desoletur in terra.

2. Uczeń. I rzekłem: Błogosławiony, którego Ty Panie wyćwiczysz, a nauczysz go zakonu Twojego: abyś mu ulżył ode złych dni (2), i aby nie był opuszczony na ziemi.

3. Ego, inquit Dominus, docui Prophetas ab initio, et usque nunc non cesso omnibus loqui; sed multi ad vocem meam surdi sunt et duri. Plures mundum libentius audiunt, quam Deum; facilius sequuntur carnis suae appetitum, quam Dei beneplacitum. Promittit mundus temporalia et parva, et servitur ei aviditate magna: ego promitto summa et aeterna, et torpescunt mortalium corda. Quis tanta cura mihi in omnibus servit et obedit, sicut mundo et dominis ejus servitur? Erubesce, Sidon, ait mare, et si causam quaeris, audi quare. Pro modica praebenda longa via curritur; pro aeterna vita a multis vix pes semel a terra levatur. Vile pretium quaeritur; pro uno numismate interdum turpiter litigatur; pro vana re et parva promissione die noctuque fatigari non timetur.

3. Chrystus. Ja, mówi Pan, nauczyłem Proroków od początku, i aż dotąd nie przestawam mówić do wszystkich; lecz wielu jest głuchych i nieczułych na głos mój. Wielu jest, którzy chętniej słuchają świata niż Boga: i skwapliwiej idą za pożądaniem ciała swego, niż za upodobaniem Bożym. Świat obiecuje rzeczy drobne i przemijające, a służą mu z wielką chciwością: ja przyrzekam rzeczy niezmierzone i wieczne, a serca ludzkie w obojętności gnuśnieją. Gdzież jest, któryby mi we wszystkim tak służył i tak był posłusznym, jak służą światu i panom jego. Zawstydź się Sydonie, bo mówi morze (3). Chceszli wiedzieć dlaczego? słuchaj. Dla lichej korzyści, ludzie cały świat obiegają; a dla życia wiecznego, ledwo kto krok zrobi. Uganiają się za nędznym zyskiem; o jeden pieniądz bezwstydnie pieniają się; dla marnej rzeczy, dla lada obietnicy, dzień i noc się trudzą.

4. Sed, proh pudor! pro bono incommutabili, pro praemio inaestimabili, pro summo honore et gloria interminabili vel ad modicum fatigari pigritatur. Erubesce ergo, serve piger et querulose, quod illi paratiores inveniuntur ad perditionem, quam tu ad vitam. Gaudent illi amplius ad vanitatem, quam tu ad veritatem. Equidem spe sua nonnunquam frustrantur, sed promissio mea neminem fallit, nec confidentem mihi dimittit inanem. Quod promisi, dabo; quod dixi, implebo; si tamen usque in finem fidelis in dilectione mea quis permanserit. Ego remunerator sum omnium bonorum, et fortis probator omnium devotorum.

4. Lecz, o zgrozo! dla dobra wiecznie trwałego, dla nagrody nieocenionej, dla zaszczytu niezmierzonego, dla chwały nieskończonej, lenią się i lękają się, by najmniejszej pracy. Zawstydź się więc sługo leniwy i piskliwy, że inni skorsi są do szukania zguby własnej, jak ty do pracowania na żywot wieczny: że inni bardziej się cieszą kłamliwą marnością, aniżeli ty prawdą. A jednak oni zbyt często zawodzą się w nadziejach swoich: a obietnica moja nikogo nie zwodzi, i ten, kto we mnie zaufał, nie odejdzie z niczym. Co przyrzekłem, dam; com wyrzekł, to spełnię; jeśli tylko kto aż do końca wiernie wytrwa w miłości mojej. Ja nagradzam dobrych, i doświadczam pobożnych.

5. Scribe verba mea in corde tuo, et pertracta diligenter; erunt enim in tempore tentationis valde necessaria. Quod non intelligis, cum legis, cognosces in die visitationis. Dupliciter soleo electos meos visitare, tentatione scilicet et consolatione. Et duas lectiones eis quotidie lego: unam increpando eorum vitia, alteram exhortando ad virtutum incrementa. Qui habet verba mea et spernit ea, habet qui judicet eum in novissimo die.

5. Wyryj w sercu twoim słowa moje, i pilnie rozważaj je: albowiem w chwilach pokusy, bardzo potrzebne ci będą. To czego nie rozumiesz czytając, zrozumiesz, gdy cię nawiedzę. Dwojako zwykłem nawiedzać wybranych moich, to jest pokusą i pociechą. I dwie nauki daję im co dzień: jedną, gromiąc ich wady, drugą, zapalając do postępu w cnotach. Kto ma słowa moje, a wzgardza nimi, te w dzień ostateczny sądzić go będą (4).

Oratio ad implorandam devotionis gratiam

MODLITWA

ku uproszeniu daru pobożności

6. Domine Deus meus, omnia bona mea tu es. Et quis ego sum, ut audeam ad te loqui? Ego sum pauperrimus servulus tuus, et abjectus vermiculus, multo pauperior et contemptibilior, quam scio et dicere audeo. Memento tamen Domine, quia nihil sum, nihil habeo nihilque valeo. Tu solus bonus, justus et sanctus; tu omnia potes, omnia praestas, omnia imples, solum peccatorem inanem relinquens. Reminiscere miserationum tuarum, et imple cor meum gratia tua, qui non vis esse vacua opera tua.

6. Uczeń. O Panie i Boże mój! Tyś wszystkie dobro moje. A któż ja taki, iżbym śmiał wołać ku Tobie? Ja najnędzniejszy sługa Twój, najlichszy robaczek: stokroć nędzniejszy, lichszy i godniejszy pogardy, niż to sam uczuć i wymówić mogę. A wszakże pomnij Panie, że jestem niczym, że nic nie mam i nic nie mogę. Ty sam dobry, sprawiedliwy i Święty; Ty wszystko możesz, nad wszystkim czuwasz, wszystko napełniasz, jeno grzesznika próżnym zostawiasz. Wspomnij na miłosierdzie Twoje (5) i na łaskę Twoją: napełnij serce moje, Ty, który nie chcesz, aby próżnym było dzieło rąk Twoich.

7. Quomodo possum me tolerare in hac misera vita, nisi me confortaverit misericordia et gratia tua? Noli avertere faciem tuam a me; noli visitationem tuam prolongare; noli consolationem tuam abstrahere, ne fiat anima mea sicut terra sine aqua tibi. Domine, doce me facere voluntatem tuam; doce me coram te digne et humiliter conversari: quia sapientia mea tu es, qui in veritate me cognoscis, et cognovisti antequam fieret mundus, et antequam natus essem in mundo.

7. Jakże zdołam znosić siebie w tym nędznym życiu, jeśli mię nie umocni miłosierdzie i łaska Twoja. Nie odwracaj ode mnie oblicza Twego: nie odwlekaj nawiedzenia Twego; nie odejmuj mi pociechy Twojej; aby dusza moja bez Ciebie, nie stała się jako ziemia bez wody Tobie (6). Panie! naucz mię czynić wolę Twoją (7), naucz mię, pokorny, a godny Ciebie żywot prowadzić: bo Ty jesteś Mądrością moją, Ty, który znasz mię w całej prawdzie, i znałeś pierwej niżelim przyszedł na świat, pierwej nawet, niżeli świat nastał.

–––––––––––

Venerabilis Thomae a Kempis de Imitatione Christi libri quatuor. Praemissae sunt Orationes selectae et missae preces, nec non devotio viae crucis piissima. Editio stereotypa, accuratissime emendata. (Exemplar primum). Ratisbonae. Sumtibus G. Josephi Manz. 1854, pp. 118-122.

O naśladowaniu Jezusa Chrystusa ksiąg czworo, z łacińskiego przetłumaczył X. Alexander Jełowicki. Wydanie drugie. Poznań. Nakładem Księgarni Katolickiej. 1886, ss. 167-171.

Przypisy:

(1) Jan VI, 64.

(2) Psalm XCIII, 12. 13.

(3) Izajasz XXIII, 4.

(4) Jan XII, 48.

(5) Psalm XXIV, 6.

(6) Psalm CXLII, 6. 7.

(7) Psalm CXLII, 10.

Cracovia MMXI, Kraków 2011

Powrót do spisu treści
DE IMITATIONE CHRISTI
O naśladowaniu Chrystusa

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: