O NAŚLADOWANIU

JEZUSA CHRYSTUSA

KSIĄG CZWORO

TOMASZ À KEMPIS

––––––––

LIBER TERTIUS

De interna consolatione

KSIĘGA TRZECIA

O wewnętrznym pocieszeniu

––––––

CAPUT XXII.

De recordatione multiplicium beneficiorum Dei

ROZDZIAŁ XXII.

O rozpamiętywaniu rozlicznych dobrodziejstw Bożych

1. Aperi, Domine, cor meum in lege tua, et in praeceptis tuis doce me ambulare. Da mihi intelligere voluntatem tuam, et cum magna reverentia ac diligenti consideratione beneficia tua tam in generali quam in speciali memorari, ut digne tibi exhinc valeam gratias referre. Verum scio et confiteor, nec pro minimo puncto me posse debitas gratiarum laudes persolvere. Minor ego sum omnibus bonis mihi praestitis; et cum tuam nobilitatem attendo, deficit prae magnitudine illius spiritus meus.

1. Uczeń. Otwórz, Panie, serce moje ku przyjęciu prawa Twojego i ucz mię chodzić drogą przepisów Twoich. Daj mi zrozumieć wolę Twoją i z wielką czcią i pilną uwagą rozpamiętywać dobrodziejstwa Twoje, tak wszystkie razem, jak każde z osobna, ażebym Ci za nie godne dzięki nieść umiał. Wprawdzie wiem i wyznaję, że za najmniejszą cząstkę najmniejszego z dobrodziejstw Twoich, powinnych dzięków wypłacić nie zdołam. Mniejszy ja jestem od każdego dobra, jakim mnie obdarzyć raczyłeś: i gdy rozważam wspaniałość Twoją, przed jej wielkością duch mój ustawa.

2. Omnia quae in anima habemus et in corpore, et quaecumque exterius vel interius, naturaliter vel supernaturaliter possidemus, tua sunt beneficia et te beneficum, pium ac bonum commendant, a quo bona cuncta accepimus. Etsi alius plura, alius pauciora accepit, omnia tamen tua sunt, et sine te nec minimum potest haberi. Ille, qui majora accepit, non potest merito suo gloriari neque super alios extolli nec minori insultare; quia ille major et melior, qui sibi minus adscribit et in regratiando humilior est atque devotior. Et qui omnibus viliorem se existimat et indigniorem se judicat, aptior est ad percipienda majora.

2. Wszystko co mamy w duszy i w ciele, wszystko cokolwiek wewnątrz lub zewnątrz, sposobem przyrodzonym lub nadprzyrodzonym posiadamy, wszystko to, Panie, dary są Twoje, przypominające nam, żeś Ty jest łaskawy i miłosierny dobroczyńca nasz, od którego wzięliśmy wszelkie dobro nasze. A chociaż jeden wziął więcej, a drugi mniej, wszystko jednak Twoim jest, a bez Ciebie i najmniejszej odrobiny mieć nie można. Ten, który wziął więcej, nie może chlubić się zasługą swoją, ani wynosić się nad innych, ani urągać mniejszemu; albowiem ten większy i lepszy, który sobie mniej przypisuje, a w dziękczynieniu pokorniejszym jest i pobożniejszym. A kto siebie najlichszym i najniegodniejszym z pomiędzy wszystkich być sądzi, ten jest najsposobniejszym do otrzymania większych darów.

3. Qui autem pauciora accepit, contristari non debet nec indignanter ferre neque ditiori invidere, sed te potius attendere et tuam bonitatem maxime laudare, quod tam affluenter, tam gratis et libenter sine personarum acceptione tua munera largiris. Omnia ex te, et ideo in omnibus es laudandus. Tu scis, quid unicuique donari expediat; et cur iste minus et ille amplius habeat, non nostrum, sed tuum est hoc discernere, apud quem singulorum definita sunt merita.

3. Ten zaś, który mniej otrzymał, nie powinien się zasmucać, ani szemrać, ani zazdrościć tym, którzy więcej obdarzeni zostali, lecz raczej ku Tobie wznosić serce swoje i uwielbiać dobroć Twoją, że tak obficie, tak chętnie, tak wspaniale bez względu na osoby, hojną ręką rozdajesz Twe dary. Wszystko jest od Ciebie, a przeto we wszystkim winniśmy Cię chwalić. Ty wiesz, czym każdego obdarzyć trzeba i dlaczego ten ma mieć więcej, a tamten mniej; nie do nas sąd o tym należy, ale do Ciebie, który ważysz zasługi każdego.

4. Unde, Domine Deus, pro magno etiam reputo beneficio, non multa habere, unde exterius et secundum homines laus et gloria appareat: ita ut considerata quis paupertate et vilitate personae suae, non modo nullam gravitatem aut tristitiam vel dejectionem inde concipiat, sed potius consolationem et hilaritatem magnam; quia tu, Deus, pauperes et humiles, atque huic mundo despectos, tibi elegisti in familiares et domesticos. Testes sunt ipsi Apostoli tui, quos principes super omnem terram constituisti. Fuerunt tamen sine querela conversati in mundo, tam humiles et simplices, sine omni malitia et dolo, ut etiam pati contumelias gauderent pro nomine tuo, et quae mundus abhorret, ipsi amplecterentur affectu magno.

4. A przeto, Panie i Boże mój, i to także uważam za wielkie dobrodziejstwo, jeśli kto nie ma wiele owych wewnętrznych zalet, z których podług mniemania ludzkiego, wypływa wziętość i chwała: tak iż ten, który spostrzega ubóstwo i poniżenie osoby swojej, nie powinien się ani tym smucić, ani na sercu upadać, lecz raczej wielce się cieszyć i weselić, albowiem Ty Panie, ubogich, pokornych i wzgardzonych od świata, obrałeś za poufałych i domowników Twoich. Świadkami tego są sami Apostołowie Twoi, których książętami na całą ziemię postanowiłeś (1). Żyli oni na świecie bez narzekania, bez wszelkiej złości i zdrady, a w takiej pokorze i prostocie, że radowali się, gdy im przyszło znosić obelgi dla imienia Twojego (2); i z gorącą chęcią przyjmowali to, co świat ma w nienawiści i w obrzydzeniu.

5. Nihil ergo amatorem tuum et cognitorem beneficiorum tuorum ita laetificare debet, sicut voluntas tua in eo, et beneplacitum aeternae dispositionis tuae: de qua tantum contentari debet et consolari, ut ita libenter velit esse minimus, sicut aliquis optaret esse maximus, et ita pacificus et contentus in novissimo, sicut in loco primo, atque ita libenter despicabilis et abjectus, nullius quoque nominis et famae, sicut ceteris honorabilior et major in mundo. Nam voluntas tua et amor honoris tui omnia excedere debet, et plus eum consolari magisque placere, quam omnia beneficia sibi data vel danda.

5. A przeto ten, który Cię miłuje i zna całą wartość dobrodziejstw Twoich, niczym tak uweselać się nie ma, jak tym, że się w nim spełnia wola Twoja i upodobanie odwiecznych rozrządzeń Twoich. Którymi do tego stopnia cieszyć się, i w nich sobie upodobać powinien, iżby tak chętnie życzył sobie być najmniejszym, jakby kto inny największym być pragnął. Iżby z równą spokojnością i upodobaniem szedł na ostatnie, jak na pierwsze miejsce: i żeby za jedno sobie ważył, czy być poniżonym i wzgardzonym, bez znaczenia i sławy, czy też być na świecie uczczonym i wywyższonym nad drugich. Albowiem wola Twoja i miłość czci Twojej, wszystko przewyższać mają, i więcej pocieszać go, więcej mu się podobać, jak wszystkie dobrodziejstwa, którymiś go obdarzył, lub jeszcze obdarzyć możesz.

–––––––––––

Venerabilis Thomae a Kempis de Imitatione Christi libri quatuor. Praemissae sunt Orationes selectae et missae preces, nec non devotio viae crucis piissima. Editio stereotypa, accuratissime emendata. (Exemplar primum). Ratisbonae. Sumtibus G. Josephi Manz. 1854, pp. 173-176.

O naśladowaniu Jezusa Chrystusa ksiąg czworo, z łacińskiego przetłumaczył X. Alexander Jełowicki. Wydanie drugie. Poznań. Nakładem Księgarni Katolickiej. 1886, ss. 226-229.

Przypisy:

(1) Psalm XLIV, 17.

(2) Dzieje Apostolskie V, 41.

Cracovia MMXII, Kraków 2012

Powrót do spisu treści
DE IMITATIONE CHRISTI
O naśladowaniu Chrystusa

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: