O NAŚLADOWANIU

JEZUSA CHRYSTUSA

KSIĄG CZWORO

TOMASZ À KEMPIS

––––––––

LIBER SECUNDUS

Admonitiones ad interna trahentes

KSIĘGA DRUGA

Upomnienia skłaniające ku życiu wewnętrznemu

––––––

CAPUT X.

De gratitudine pro gratia Dei

ROZDZIAŁ X.

O wdzięczności za łaskę Bożą

1. Cur quaeris quietem, cum natus sis ad laborem? Pone te ad patientiam magis, quam ad consolationes, et ad crucem portandam magis, quam ad laetitiam. Quis etiam saecularium non libenter consolationem et laetitiam spiritualem acciperet, si semper obtinere posset? Excedunt enim spirituales consolationes omnes mundi delicias et carnis voluptates. Nam omnes deliciae mundanae aut vanae sunt, aut turpes; spirituales vero deliciae solae jucundae et honestae, ex virtutibus progenitae, et a Deo puris mentibus infusae. Sed istis divinis consolationibus nemo semper pro suo affectu frui valet, quia tempus tentationis non diu cessat.

1. Dlaczego szukasz spoczynku, kiedyś zrodzony do pracy? Usposabiaj się więcej do cierpliwości, aniżeli do pociech; więcej do dźwigania krzyża, niźli do wesela. Któryż bowiem z ludzi światowych nie przyjąłby chętnie pociechy i radości duchownej, gdyby mógł tylko zawsze ją otrzymać. Duchowe pociechy przewyższają bowiem wszelkie słodycze świata i wszelkie zmysłowe rozkosze. Albowiem wszystkie światowe rozkosze są albo marne, albo sprośne. Duchowe zaś rozkosze są zawsze prawdziwe i uczciwe, z cnót zrodzone, i czystym duszom przez Boga wlane. Ale tych Bożych pociech, nikt nie może używać zawsze podług woli swojej; pokusy bowiem nie na długo ustają.

2. Multum contrariatur supernae visitationi falsa libertas animi et magna confidentia sui. Deus bene facit consolationis gratiam dando, sed homo male agit non totum Deo cum gratiarum actione retribuendo. Et ideo non possunt in nobis dona gratiae fluere, quia ingrati sumus auctori, nec totum refundimus fontali origini. Semper enim debetur gratia digne gratias referenti, et auferetur ab elato, quod dari solet humili.

2. Fałszywa swoboda umysłu i zbyteczne ufanie samemu sobie wielce się sprzeciwia niebieskiemu nawiedzaniu. Bóg wielkie dobro czyni człowiekowi, dając mu łaskę pociechy; lecz człowiek źle czyni, gdy nie wszystko Bogu przypisuje, i nie za wszystko Bogu dziękuje. I dlatego dary łaski Bożej obficiej na nas nie spływają, że względem ich Dawcy niewdzięczni jesteśmy, i że nie wszystkie te dary odnosim do ich pierwotnego źródła. Zawsze bowiem łaska należy temu, kto za nią wdzięcznym być umie; i zwykle Bóg odejmuje ją pysznemu, a daje pokornemu.

3. Nolo consolationem, quae mihi aufert compunctionem; nec affecto contemplationem, quae ducit in elationem. Non enim omne altum sanctum, nec omne dulce bonum, nec omne desiderium purum, nec omne carum Deo gratum. Libenter accepto gratiam, unde humilior et timoratior inveniar, atque ad relinquendum me paratior fiam. Doctus dono gratiae et eruditus subtractionis verbere non sibi audebit quidquam boni attribuere, sed potius se pauperem et nudum confitebitur. Da Deo, quod Dei est, et tibi adscribe, quod tuum est; hoc est: Deo gratias pro gratia tribue, tibi autem soli culpam et dignam poenam pro culpa deberi sentias.

3. Nie chcę pociechy, która by mi skruchę odjąć miała; i nie żądam uniesień ducha, które by mię w dumę wzbijać miały. Nie wszystko bowiem co jest wzniosłe, święte jest: nie wszystko co jest słodkie, dobre jest: nie każde pragnienie czyste jest: i nie wszystko co nam jest drogie, miłe Bogu jest. Chętnie przyjmuję łaskę Bożą, która mię czyni coraz pokorniejszym i trwożliwszym, i skorszym do wyrzeczenia się samego siebie. Ten, którego Bóg nauczył i wyćwiczył, dając mu i odbierając łaskę, nie poważy się cokolwiek dobrego sobie przypisywać, lecz raczej wyznawać będzie, że sam przez się nagi i nędzny jest. Oddawaj Bogu, co Bożego jest (1), a sobie to przyznaj, co twoje jest; to jest, Bogu składaj dzięki za łaskę, a sobie samemu przyznawaj winę i karę, która ci się za winę słusznie należy.

4. Pone te semper ad infimum, et dabitur tibi summum; nam summum non stat sine infimo. Summi Sancti apud Deum minimi sunt apud se, et quanto gloriosiores, tanto in se humiliores. Pleni veritate et gloria coelesti non sunt vanae gloriae cupidi. In Deo fundati et confirmati nullo modo possunt esse elati. Et qui totum Deo adscribunt, quidquid boni acceperunt, gloriam ab invicem non quaerunt, sed gloriam, quae a solo Deo est, volunt, et Deum in se et in omnibus Sanctis laudari super omnia cupiunt, et semper in id ipsum tendunt.

4. Staw się zawsze najniżej (2), a najwyżej wzniesion będziesz: bo najwyższe na najniższym wznosi się i opiera. Najwyżsi Święci w oczach Boga, najniższymi są w oczach własnych: a im wyżej są w chwale, tym głębiej w pokorze. Pełni prawdy i chwały Niebieskiej, nie są chciwi marnej chwały. Ugruntowani i utwierdzeni w Bogu, żadną miarą dumnymi być nie mogą. Ci, którzy wszystko, cokolwiek mają dobrego, Bogu przypisują, nie szukają ludzkiej chluby, lecz chcą tej chwały, która pochodzi od samego Boga: i nade wszystko pragną, i ku temu jedynie dążą, aby Bóg chwalony był sam w sobie i we wszystkich Świętych swoich.

5. Esto igitur gratus pro minimo, et eris dignus majora accipere. Sit tibi minimum etiam pro maximo, et magis contemptibile pro speciali dono. Si dignitas datoris inspicitur, nullum datum parvum aut nimis vile videbitur; non enim parvum est, quod a summo Deo donatur. Etiamsi poenas et verbera dederit, gratum esse debet, quia semper pro salute nostra facit, quidquid nobis advenire permittit. Qui gratiam Dei retinere desiderat, sit gratus pro gratia data, patiens pro sublata. Oret, ut redeat; cautus sit et humilis, ne amittat.

5. Bądź przeto wdzięczny za dar najmniejszy, a większego się godnym staniesz. Najmniejszy dar przyjm jako największy i najpospolitszą łaskę za najosobliwszą uważaj. Jeśli bowiem wejrzysz na godność Dawcy, żaden dar Jego nie wyda się ni lichym, ni małym. Czyż bowiem może być małym to, co nam Bóg Największy udziela? Chociażby zesłał na nas cierpienia i chłostę, i za to dzięki składać Mu mamy; albowiem wszystko to co na nas dopuszcza, czyni to dla zbawienia naszego. Kto chce zachować łaskę Bożą, niech będzie wdzięczen, gdy Bóg ją daje, cierpliwy, gdy ją odbiera. Niech się modli, aby ją odzyskał; niech będzie pokorny i czujny, aby jej nie postradał.

–––––––––––

Venerabilis Thomae a Kempis de Imitatione Christi libri quatuor. Praemissae sunt Orationes selectae et missae preces, nec non devotio viae crucis piissima. Editio stereotypa, accuratissime emendata. (Exemplar primum). Ratisbonae. Sumtibus G. Josephi Manz. 1854, pp. 98-102.

O naśladowaniu Jezusa Chrystusa ksiąg czworo, z łacińskiego przetłumaczył X. Alexander Jełowicki. Wydanie drugie. Poznań. Nakładem Księgarni Katolickiej. 1886, ss. 147-150.

Przypisy:

(1) Mt. XXII, 21.

(2) Łk. XIV, 10.

Cracovia MMX, Kraków 2010

Powrót do spisu treści
DE IMITATIONE CHRISTI
O naśladowaniu Chrystusa

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: