O NAŚLADOWANIU

JEZUSA CHRYSTUSA

KSIĄG CZWORO

TOMASZ À KEMPIS

––––––––

LIBER PRIMUS

Admonitiones ad spiritualem vitam utiles

KSIĘGA PIERWSZA

Upomnienia ku duchowemu życiu przydatne

––––––

CAPUT II.

De humili sentire sui ipsius

ROZDZIAŁ II.

O pokornym uczuciu siebie samego

1. Omnis homo naturaliter scire desiderat; sed scientia sine timore Dei, quid importat? Melior est profecto humilis rusticus, qui Deo servit, quam superbus philosophus, qui se neglecto cursum coeli considerat. Qui bene se ipsum cognoscit, sibi ipsi vilescit, nec laudibus delectatur humanis. Si scirem omnia, quae in mundo sunt, et non essem in caritate, quid me juvaret coram Deo, qui me judicaturus est ex facto?

1. Każdy człowiek z przyrodzenia umieć pragnie, lecz cóż po nauce bez bojaźni Boga? Zaprawdę, lepszy jest pokorny kmiotek, który Bogu służy, niźli pyszny filozof, który zaniedbawszy samego siebie, biegi gwiazd wyśledza. Kto dobrze zna siebie samego, ten czuje całą nikczemność swoją, a nie kocha się w pochwałach ludzkich. Gdybym znał wszystko, co jest na świecie, a nie żył w duchu miłości, cóżby mi to pomogło przed Bogiem, który z uczynków sądzić mię będzie?

2. Quiesce a nimio sciendi desiderio, quia magna ibi invenitur distractio et deceptio. Scientes libenter volunt docti videri, et sapientes dici. Multa sunt, quae scire parum vel nihil animae prodest. Et valde insipiens est, qui aliis rebus magis intendit, quam his, quae saluti suae deserviunt. Multa verba non satiant animam, sed bona vita refrigerat mentem; et pura conscientia magnam ad Deum praestat confidentiam.

2. Powściągaj zbytnią rządzę umiejętności, albowiem wiele tam roztargnienia i złudzenia. Uczeni radzi chcą, aby ich widziano i za mądrych miano. Wiele jest rzeczy, których umienie na mało, albo na nic duszy się nie przyda. I wielce niemądrym jest ten, który się ubiega za czym innym, jak za tym, co służyć może jego zbawieniu. Wielość słów nie nasyca duszy; lecz dobry żywot uspokaja umysł; a czyste sumienie napełnia serce wielką ufnością w Bogu.

3. Quanto plus et melius scis, tanto gravius inde judicaberis, nisi sanctius vixeris. Noli ergo extolli de ulla arte vel scientia, sed potius time de data tibi notitia. Si tibi videtur, quod multa scis, et satis bene intelligis: scito tamen, quia sunt multo plura, quae nescis. Noli altum sapere, sed ignorantiam tuam magis fatere. Quid te vis alicui praeferre, cum plures doctiores te inveniantur, et magis in lege periti? Si vis utiliter aliquid scire et discere, ama nesciri et pro nihilo reputari.

3. Im więcej i lepiej umiesz, tym surowiej sądzony będziesz, jeśli tym świątobliwiej nie żyjesz. Nie pyszń się przeto żadną nauką lub sztuką; ale raczej niech dana tobie umiejętność będzie ci powodem bojaźni. Jeślić się zdaje, że wiele umiesz i dobrze umiesz, wiedz wszakże, że nierównie więcej jest rzeczy, których nie umiesz. Nie rozumiej wysoko o sobie, ale się bój (1), a wyznaj niewiadomość twoją. Dlaczegóż chcesz się nad drugich wynosić, kiedy jest wielu uczeńszych i w prawie Bożym bieglejszych od ciebie? Jeżeli chcesz uczyć się i umieć z pożytkiem, pragnij być nieznanym i za nic mianym.

4. Haec est altissima et utilissima lectio, sui ipsius vera cognitio et despectio. De se ipso nihil tenere, et de aliis semper bene et alte sentire, magna sapientia est et perfectio. Si videres alium aperte peccare vel aliqua gravia perpetrare, non deberes te tamen meliorem aestimare; quia nescis, quam diu possis in bono stare. Omnes fragiles sumus, sed tu neminem fragiliorem te ipso tenebis.

4. Poznać siebie i sobą pogardzać, oto najwyższa i najpożyteczniejsza nauka. Siebie za nic ważyć, a o innych dobrze i wysoko rozumieć, oto jest wielka mądrość i doskonałość. Gdybyś widział, że kto jawnie grzeszy i ciężkich nawet dopuszcza się grzechów, nie powinien byś jednak mieć się za lepszego, bo nie wiesz, jak długo w dobrym wytrwać potrafisz. Wszyscy jesteśmy ułomni, ale ty nie sądź, aby ktokolwiek był ułomniejszy od ciebie.

–––––––––––

Venerabilis Thomae a Kempis de Imitatione Christi libri quatuor. Praemissae sunt Orationes selectae et missae preces, nec non devotio viae crucis piissima. Editio stereotypa, accuratissime emendata. (Exemplar primum). Ratisbonae. Sumtibus G. Josephi Manz. 1854, pp. 3-6.

O naśladowaniu Jezusa Chrystusa ksiąg czworo, z łacińskiego przetłumaczył X. Alexander Jełowicki. Wydanie drugie. Poznań. Nakładem Księgarni Katolickiej. 1886, ss. 44-47.

Przypisy:

(1) Rzym. XI, 20.

Cracovia MMVIII-MMIX, Kraków 2008-2009

Powrót do spisu treści
DE IMITATIONE CHRISTI
O naśladowaniu Chrystusa

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: