EWANGELIE

NIEDZIELNE I ŚWIĄTECZNE

Z OBJAŚNIENIAMI

 

X. HENRYK JACKOWSKI SI

 

 

Na uroczystość Bożego Narodzenia

––––––––

 

III.  E W A N G E L I A

zapisana u św. Jana w rozdziale I, w. 1-14

 

Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, a Bogiem było Słowo. To było na po­czątku u Boga. Wszystko się przez Nie stało; a bez Niego nic się nie stało, co się stało. W Nim był żywot, a żywot był światłością ludzi: a światłość w ciemnościach świeci; a ciemno­ści jej nie ogarnęły. Był człowiek posłany od Boga, któremu imię było Jan. Ten przyszedł na świadectwo: aby dał świadectwo o świa­tłości, aby przezeń wszyscy wierzyli. Nie był on światłością: ale iżby świadectwo dał o świa­tłości. Była światłość prawdziwa, która oświe­ca wszelkiego człowieka na ten świat przycho­dzącego. Na świecie był, a świat jest uczynion przezeń, a świat Go nie poznał. Przyszedł do własności, a swoi Go nie przyjęli; a ilekolwiek z nich przyjęli Go, dał im moc, aby się stali sy­nami Bożymi, tym którzy wierzą w Imię Jego: Którzy nie ze krwi, ani z woli ciała, ani z woli męża, ale z Boga się narodzili. A Słowo cia­łem się stało, i mieszkało między nami (i widzieliśmy chwałę Jego, chwałę jako Jednorodzonego od Ojca) pełne łaski i prawdy.

 

O B J A Ś N I E N I A

 

1. Początek Ewangelii św. Jana, zawierający w sobie szczególnie wyraźną i dobitną naukę o Bóstwie i Wcieleniu Pana naszego Jezusa Chrystusa, zawsze Kościół św. tak wysoko ce­nił, że od najdawniejszych czasów aż po dni nasze każe ją czytać na zakończenie każdej pra­wie Mszy św.; przy uroczystych przysięgach jest zwyczaj, że przysięgający kładzie rękę na tej Ewangelii, którą mu potem kapłan podaje do pocałowania. Gdzie indziej znowu wierni Ewangelię tę podczas nawałnic i innych groź­nych niebezpieczeństw na głos z wielkim na­bożeństwem czytają.

 

2. Mówi tedy Jan św., od Boga nauczony: Na początku było Słowo, tzn. kiedy wszystko, co jest, być dopiero poczynało. Słowo już było; a było u Boga, tj. jedno z Bogiem, a Bogiem było Słowo. Syn Boży, który jest drugą Osobą Trójcy Przenajświętszej, jeden co do istoty z Bogiem Ojcem i z Bogiem Duchem Świętym, a zatem jeden co do wszechmocy, co do wiecz­ności, co do wszechwiedzy, krótko mówiąc je­den co do wszystkich doskonałości, – a zarazem różny od Ojca i Ducha Świętego co do Oso­by: nazwany bywa w Piśmie św. Mądrością, Światłością, albo też Słowem odwiecznym. To Słowo, czyli Syn Boży, powtarza Jan św., było na początku, tzn. przed wieki i zawsze u Boga jako jedna z trzech Osób Trójcy Przenajświęt­szej, jedno z Bogiem Ojcem i Duchem Świętym, Bóg żywy i prawdziwy. Przezeń, potwierdza dalej św. Ewangelista, stało się wszystko, cokolwiek się stało, – a bez Niego nic się nie stało, ani stać się nie mogło, bo bez Boga nic stać się nie może.

 

3. Ten Syn Boży, Bóg prawdziwy, Słowo Przedwieczne stało się Ciałem. Nie przestało być Bogiem, bo to niepodobna, ale będąc zawsze i na wieki Bogiem nieskończonym, cudem mą­drości, wszechmocy i dobroci nieprzebranej, stało się zarazem człowiekiem, we wszystkim, krom grzechu, do nas podobnym, człowiekiem prawdziwym, jak każdy z nas, człowiekiem, mającym ciało i duszę i podległym wszystkim dolegliwościom, na jakie my narażeni jesteśmy. Bóg-Człowiek, Syn Boży, który stał się zara­zem synem człowieczym, nazwany jest imie­niem Jezus, tzn. Zbawiciel. Nazwany też jest z urzędu swego i z godności jaką miał pia­stować: Chrystusem, tzn. Pomazaniec Pański, zapowiedziany przez Boga. Bóg stał się czło­wiekiem, a zatem był człowiek na ziemi, który jest Bogiem prawdziwym. Patrz, jak dalece Bóg się uniżył, tak, iż Stwórca stał się – stworzeniem, wieczny stał się – śmiertelnym, Pan stał się – sługą, bogaty stał się – ubogim, wielki i nieskończony – maluczkim, wszech­mocny – słabym; a wszystko to na to, aby ród ludzki wywyższyć i obdarzyć godnością, jakiej by sami Aniołowie słusznie pozazdrościć mu mogli. Otóż Narodzenie tego Człowieka, który jest Bogiem, Kościół święty i wszyscy wierni z wielką radością i wdzięcznością rokrocznie obchodzą. Raz jeden tylko to się stało, drugi raz już nigdy się nie powtórzy; ale to, co się raz stało, to nigdy już się nie odstanie, – to trwa i trwać będzie aż do skończenia świata i po skończeniu świata na wszystkie wieki, bez końca. Bo ten Bóg-Człowiek Chrystus Jezus wstąpił na niebiosa i siedzi na prawicy Ojca; z ludzkim ciałem i z ludzką duszą wstąpiwszy do nieba, nam ludziom, z którymi się spowino­wacił, otworzył przystęp do nieba, – poszedł, żeby przygotować nam miejsce w domu Ojca swego, – i owszem uczyniwszy się bratem na­szym, dał nam moc, abyśmy się stali synami Bożymi, tym którzy wierzą w Imię Jego. I w niebie jeszcze, da li Bóg go dostąpić, po wszystkie wieki z weselem obchodzić będziemy to Boże Narodzenie, które nam biednym wy­gnańcom Ewy stało się powodem i nadzieją zbawienia.

 

4. W Nim był żywot. Dał ci nam Pan Jezus i ten żywot doczesny, który atoli jest raczej ciągłym umieraniem niż życiem, – tyle tylko ma wartości, ile jest potrzebny, aby zdobyć so­bie lepszy żywot: żywot łaski i chwały! Że to życie ziemskie jest raczej ciągłym umieraniem, niżeli życiem, łatwo przyznasz, jeżeli zastano­wisz się nad tym, że ile dni człowiek żyje, o tyle też dni zbliża się do śmierci swojej. O życiu łaski i chwały zaś, na które w tym życiu doczesnym możemy i powinniśmy sobie zasłużyć, tak mówi św. Augustyn: "Dwojaki żywot, od Boga sobie objawiony i zalecony, zna Kościół św.; z których jeden jest w wierze, a drugi w oglądaniu; jeden tu w czasie naszego piel­grzymowania, drugi w wieczności mieszkania niebieskiego; jeden w trudzeniu się, drugi w odpoczynku; jeden tu w drodze, drugi tam w Oj­czyźnie; jeden w uczynkach i działaniu, drugi w używaniu zapłaty i w oglądaniu Boga; je­den chroni się złego, i czyni dobrze, drugi nie zna złego, którego by trzeba się wystrzegać, a ma niezmiernie wiele dobrego, na którym używa; w tym walczymy z nieprzyjacielem; w tamtym wolni od nieprzyjaciół królować będziemy".

 

5. Św. Jan Chrzciciel, którego niektórzy uwa­żali za Mesjasza obiecanego, nie był nim, lecz na to tylko był od Boga tak bogato uposażony, aby dał świadectwo o Synu Bożym. Istotnie wszystko, cokolwiek możesz spotkać wielkiego, pięknego, dobrego lub mądrego, bynajmniej nie jest Bogiem ani równe Bogu, ale służy tylko na to, aby świadczyć o wielkości, piękności, dobroci i mądrości Boga i Pana naszego, który to wszystko uczynił.

 

6. Była światłość prawdziwa, która oświeca wszelkiego człowieka na ten świat przychodzą­cego. Wołają ludzie i przechwalają się, że nie masz jak oświata i chełpią się, że oświaty wciąż przybywa. Prawdziwą oświatą jest jedynie ta, co przychodzi od prawdziwej światłości, która oświeca wszelkiego człowieka na ten świat przychodzącego. Oświata zaś, która milczy, albo ledwie mówi o tej prawdziwej światłości, jest oświatą błędną i jak te błędne ogniki na bagnach prowadzi do toni. Jak wielka zachodzi różnica między nauką prawdziwą, która szcze­rze prawdy szuka i szczerą tylko prawdę głosi, a nauką mniemaną, która nawet na miano nauki nie zasługuje, bo lada domysły i wymy­sły za rzetelną podaje prawdę, tak też wielka i zasadnicza zachodzi różnica między oświatą prawdziwą, a oświatą pozorną. Oświata praw­dziwa uczy o rzeczach jedynie prawdziwych; uczy też o rzeczach wątpliwych i przypuszczal­nych, ale nie stawia ich w jednym rzędzie z prawdą niewątpliwą; uczy wreszcie o wszystkim, co może być potrzebne, pożyteczne, a choćby nawet tylko przyjemne; nigdy jednak nie spuszcza z oka Boga i prawdy Bożej, która, kiedy wszystko przeminie i pójdzie w zapomnie­nie, jedna trwać będzie na wieki. Przeciwnie oświata fałszywa uczy często i nieprawdę na równi z prawdą, albo też zamiast prawdy. Co więcej, oświata prawdziwa czyni ludzi lepszy­mi, zacniejszymi, i sprawiedliwszymi, bo czyni ich coraz podobniejszymi do Tego, który jest światłością prawdziwą, do Boga-Człowieka, Pa­na naszego Jezusa Chrystusa. Oświata zaś zła uczy człowieka kochać się w tym, w czym świat się kocha, – a więc w pożądliwości oczu, czyli chciwości, w pożądliwości ciała, czyli w dogadzaniu ciału i zmysłowości, w pysze żywota, czyli w wysokim o samym sobie rozumieniu i w pragnieniu czci, nie u Boga, ale u ludzi. Czyni zatem oświata fałszywa ludzi gorszymi, swawolniejszymi, nieuczciwszymi, niesprawiedliwszymi. Dbajże dla siebie i swoich o oświatę prawdziwą, – ale strzeż siebie i swoich, jakby od ognia i jadu, od oświaty przewrotnej. Z owo­cu bywa drzewo poznane.

 

7. Żali się Ewangelia św.: światłość w ciem­nościach świeci, a ciemności jej nie ogar­nęły; – świat jest uczynion przezeń, a świat Go nie poznał; przyszedł do własności, a swoi Go nie przyjęli. Ciemności, to są ci ludzie, co albo nie wierzą, albo wiary św. nie znają; świat, to są ci, co poddają się wyżej wymienionej trojakiej pożądliwości światowej. Własno­ścią Pana Jezusową, to wszyscy Chrześcijanie chrztem św. obmyci, to w wyższym jeszcze sto­pniu bierzmowani, to nade wszystko kapłani, na szczególne dziedzictwo Pana wybrani i na­maszczeni. Biadaż nam wszystkim, jeślibyśmy nie chcieli przyjąć Pana naszego i słowa świa­tłości Jego.

 

Modlitwa kościelna

 

Spraw, prosimy, wszechmogący Boże, aby nas to nowe ludzkie Jednorodzonego Syna Twe­go narodzenie wyzwoliło, których pod jarzmem grzechu stara niewola trzyma. Przez tegoż Pana naszego Jezusa Chrystusa, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg po wszystkie wieki wieków. Amen.

 

–––––––––––

 

 

Ewangelie niedzielne i świąteczne z objaśnieniami. Wydał X. H. Jackowski T. J. [† 1905]. Wydanie piąte. W Krakowie. Nakładem Wydawnictwa Księży Jezuitów. 1923, ss. 50-57. (Pisownię i słownictwo nieznacznie uwspółcześniono).

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Pozwolenie Władzy Duchownej:

 

Nihil obstat

 

J. Andrasz S. J.

censor.

 

L. 7050/23.

 

POZWALAMY DRUKOWAĆ

 

Z Książęco - Biskupiej Kurii

 

Kraków, dnia 20 lipca 1923.

 

† Adam Stefan

 

X. Wł. Miś

kanclerz

L. S.

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 
© Ultra montes (www.ultramontes.pl)
Cracovia MMVII, Kraków 2007

Powrót do spisu treści
Ewangelie niedzielne i świąteczne z objaśnieniami

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: