DOGMATYKA KATOLICKA

CZĘŚĆ OGÓLNA

KRÓTKO NAPISAŁ

KS. JACEK TYLKA
 

V. Traktat

O Kościele Chrystusowym

"Kościół" (jest to) "filar i utwierdzenie prawdy" (1 Tym. 3, 15).

Część I.

O Kościele Chrystusowym w ogóle

Rozdział II.

O WŁASNOŚCIACH KOŚCIOŁA

Artykuł IV.

Kościół Chrystusowy musi być Apostolskim

Teza LXXIX. Kościół Chrystusowy jest apostolski.

Teza ta jest prawdą wiary i wynika ze składu Konstantynopolitańskiego: "wierzę w Kościół apostolski". Przeciwnikami tej tezy są wszyscy heretycy, bo wszyscy zaprzeczają Kościołowi katolickiemu pochodzenia apostolskiego, albo przynajmniej twierdzą, że sprzeniewierzył się tradycji apostolskiej.

Kościół nazywa się "apostolskim" 1) ze względu na swój początek, bo pochodzi wprost od Chrystusa Pana i Apostołów; 2) ze względu na tożsamość nauki, Sakramentów świętych, ofiary Mszy św. i formy rządu. Wreszcie 3) nazywa się tak Kościół ze względu na swoje "następstwo" i "posłannictwo apostolskie", czyli ze względu na to, że jego Pasterze są prawowitymi "następcami Apostołów". "Posłannictwo" w znaczeniu ściślejszym oznacza przelanie władzy rządzenia. "Następstwo" oznacza podstawienie osób w miejsce Apostołów do rządzenia Kościołem. To zaś następstwo ma charakter
a) publiczny, bo nigdy nie przelewano władzy biskupiej po kryjomu, bez wiedzy kapłanów i wiernych; b) "prawowity", bo trzymano się przy tym przepisów prawa kościelnego, wyłączając takich, którzy nie otrzymali swej władzy od prawowitych Biskupów i nie posiadali przymiotów do tego koniecznych; c) jest ono nieprzerwane, to znaczy, że Biskupi wyświęceni przez samych Apostołów, przelewali swą władzę na innych, którzy znów czynili to samo tak, iż nigdy nie brakło Kościołowi rządów prawowitych, posiadających władzę apostolską. W znaczeniu zaś mniej ścisłym następcami Apostołów zowią się także ci, którzy część tylko tej władzy otrzymali przez święcenie, to jest wszyscy kapłani. Wreszcie w znaczeniu obszernym następcami Apostołów zowią się ci, którzy przez włożenie rąk Apostołów i ich następców Biskupów wyświęceni zostali na diakonów. Rozumiemy więc przez "apostolski Kościół" tę jego własność, że on przechowuje naukę apostolską od początku swego istnienia i że nim rządzą prawowici następcy Apostołów, którzy pozostają w ścisłej łączności z następcą św. Piotra, z Papieżem, od którego otrzymują do rządzenia część owczarni Chrystusowej czyli pewną diecezję.

1. Chrystus Pan nadał władzę nauczania, sprawowania Sakramentów świętych i rządzenia Kościołem Apostołom i ich następcom (Mt. 28, 19-20), którzy ją zawsze wykonywali. Toteż św. Paweł (Efez. 2, 19 i dd.) przypomina wiernym: "Aleście wybudowani na fundamencie Apostołów i Proroków, gdzie głównym węgielnym kamieniem sam Jezus Chrystus: na którym wszystko budowanie wywiedzione". A św. Jan w księdze Objawienia (21, 9 i dd.) opisując miasto Boże, powiada: "A miało mur wielki i wysoki. A mur miasta miał fundamentów dwanaście, a na nich dwanaście imion dwunastu Apostołów". Z tych słów wynika jasno, że Kościół opiera się na samych Apostołach.

To apostolskie następstwo jest konieczne, bo Kościół nie może się obejść nigdy bez prawowitych Pasterzy. Wszakże Chrystus Pan wyraźnie powiada (Jan 20, 21): "Jako mię posłał Ojciec i ja was posyłam", a do Piotra mówi (Jan 21, 15-17): "Paś baranki moje, paś owce moje". Niepodobna zaś przypuścić, żeby prawowita władza pasterska miała być daną samym tylko Apostołom i żeby ci nie mieli jej przelewać na drugich. Toteż Pismo św. poświadcza wyraźnie, że oni wyświęcali Biskupów i przekazywali im swą władzę. Tak np. Paweł św., ustanowiwszy Biskupem Tytusa na wyspie Krecie, powiada (Tyt. 1, 5): "Dlategom cię zostawił w Krecie, abyś to, czego nie dostawa, naprawił i postanowił kapłany po miastach". W słowach tych wskazany jest i początek władzy kościelnej i sposób jej przelania na następców apostolskich.

3. Prawdę tę stwierdza i Tradycja święta. Tak np. mówi św. Ireneusz (adv. haer. l. 4. c. 26. n. 2. 3. 1): "Starszym w Kościele" (tj. Biskupom), "trzeba być posłusznym, bo oni są następcami Apostołów". Św. Ambroży (in Ps. 40. n. 30): "Gdzie Piotr, tam Kościół", to znaczy, że jedynie to zgromadzenie może się nazywać Kościołem, którym rządzi następca św. Piotra.

Zarzut. O św. Pawle opowiada Pismo św., że był bezpośrednio posłany od Chrystusa Pana już po Jego Wniebowstąpieniu, a zatem i inni mogą być posłani przez Zbawiciela samego, a nie przez Apostołów. Na to odpowiadamy, że łaska ta dostała się w udziale jednemu tylko św. Pawłowi, który zresztą przyłączył się do Apostołów i działał w zupełnym z nimi porozumieniu, jak sam pisze w liście do Galatów (2, 2): "I zniosłem z nimi ewangelię, którą przepowiadam między pogany, a z osobna z tymi, którzy się zdali być czym: abym snadź na darmo nie biegł, albo też nie biegał". Heretycy zaś i schizmatycy odłączają się od następcy św. Piotra i tworzą nowe Kościoły, nie mogąc żadnych podać znaków Bożego posłannictwa, więc nie mają prawa porównywać się ze św. Pawłem.

Dogmatyka katolicka. Część ogólna. Krótko napisał X. J. Tylka. Drugie wydanie. Tarnów 1900, ss. 325-327.

© Ultra montes (www.ultramontes.pl)
Kraków 2005