KATOLICYZM I PROTESTANTYZM

 

w stosunku do

 

CYWILIZACJI EUROPEJSKIEJ

 

KS. JAKUB BALMES

 

PRZEŁOŻYŁ

 

KSIĄDZ STANISŁAW PUSZET

 

WIKARIUSZ KOŚCIOŁA ARCHIKATEDRALNEGO WE LWOWIE

 

––––––––

 

Przedmowa tłumacza

 

Na wstępie winniśmy się wytłumaczyć dlaczego podjęliśmy pracę tłumaczenia dzieła, które jakkolwiek cenne i znakomite, zdaje się więcej odpowiadać potrzebie minionych wieków, a nie tyle być stosownym w wieku obecnym. Dzieło to bowiem napisanym jest głównie przeciw protestantyzmowi, który w Polsce od dwu wieków już nie istnieje, a nawet w chwili swojego u nas rozwoju był tylko przechodowym zjawiskiem, i nigdy w umysłach polskich się nie wszczepił i nie wkorzenił.

 

Prawdą jest zaprzeczyć się nie dającą, że kiedy protestantyzm, w pierwszych swojego początku chwilach, gdy przemawiając do namiętności, podsycając pychę, cały świat postawił w płomieniach, u nas odpowiedniego dla siebie gruntu nie znalazł – dziś, gdy słaby i konający, tym mniej dla społeczeństwa naszego groźnym być może; z tej więc strony możemy być zupełnie spokojni.

 

Nie tak jednakże rzeczy się mają, gdy już nie o protestantyzmie jako sekcie, ale o tym, co z niego wykwitło i wyrosło, jest mowa. Dzisiejszy racjonalizm i materializm, który w reformie szesnastego wieku tkwił, jako w swym zarodzie, krzewi i rozrasta się po wielu polskich umysłach, straszne spustoszenia zrządzając. A jakkolwiek silnie ufamy, że i ta klęska jest tylko chwilową, że niebawem zdrowy polskiego społeczeństwa instynkt ze wzgardą od siebie odrzuci to, co tak jest sprzecznym z tylu wiekowym jego życiem, z tradycją jego dziejów, z całą jego wielkości i chwały historią, mimo to, nie godzi się czekać nieczynnie, aż chwast sam zeschnie i złe samo minie.

 

Książka Balmesa którą czytelnikom w przekładzie na język ojczysty tu podajemy, wymownie a przy tym w sposób niezbity i przekonywujący, bo rozumowanie stwierdzonymi ustawicznie popierając faktami wykazuje, jak protestantyzm podniósłszy bunt przeciw powadze Kościoła, rzucił tym samym nasienie tej absolutnej niewiary i bezreligijności, która prawdziwą jest plagą nowoczesnych społeczeństw. Dzieło to w prześlicznym systemie, odsłania nam nadto cały majestatyczny pochód europejskich narodów ku cywilizacji i dowodzi, że nie rzekoma szesnastego wieku reforma, że nie niewiara będąca owej reformy owocem, lecz katolicyzm i katolicyzm sam jeden, ucywilizował europejskie narody.

 

Wiek nasz zbyt często do postępu i cywilizacji odwoływać się lubi, – słowa te zbyt często dzisiaj służą wielu za pretekst do wycieczek przeciw Kościołowi – Kościół nazywają instytucją wsteczną – a bezreligijność postępem; tacy nie lubią dowodzić, lecz deklamować i twierdzić, a że i te luźne twierdzenia i czcze deklamacje niejednego już zwiodły, sądzimy że na czasie będzie dzieło Balmesa, przedstawiające nam z taką gruntownością cały rozwój tej pięknej cywilizacji europejskiej.

 

–––––––––––

 

 

Katolicyzm i protestantyzm w stosunku do cywilizacji europejskiej, przez J. Balmesa, za pozwoleniem właściciela dzieła przełożył Ksiądz Stanisław Puszet, Wikariusz kościoła Archikatedralnego we Lwowie. Tom I. Lwów. Nakładem tłómacza i Alexandra Vogla. Z DRUKARNI ZAKŁADU NARODOWEGO IMIENIA OSSOLIŃSKICH pod bezpośrednim zarządem uprzywilejowanego dzierżawcy Alexandra Vogla. 1873, ss. [5-6].

 
© Ultra montes (www.ultramontes.pl)

Powrót do spisu treści dzieła ks. J. Balmesa pt.
Katolicyzm i protestantyzm
w stosunku do cywilizacji europejskiej

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: