INSTAURARE OMNIA IN CHRISTO
Katolik uczynkiem i prawdą
O. Gabriel Paláu SI
Jakich środków używać, by stać się dobrym człowiekiem, bogatym w dobre uczynki
1. Synu! Ja uczyłem słowy, alem nie zapominał oświecać i pociągać dobrym przykładem cnoty.
2. Jeśli dowiesz się o jakimś środku godziwym, który po ludzku korzystniejszy i wygodniejszy jest niż dawny, nie zostawiaj go w mocy przeciwnika i nie zważaj na to, kogo uważa świat za jego wynalazcę.
3. Nie słyszałeś jak często bluźnią Mi bezbożni, fałszując ze szkodą dusz ludzkich Moje przykłady i naśladując nawet dzieła Mej łaski?
4. I ty więc pilnie używaj najodpowiedniejszych do celu środków, naśladując Mnie w przemyślnej gorliwości o dusz zbawienie.
5. Nie pogardzaj takimi nawet środkami, których dotychczas używali tylko bezbożni, jeśli skądinąd nie sprzeciwiają się godności twego stanu, ani świętości Mej nauki.
6. Zaprawdę lepiej by było, gdybyś ty w gorliwości o sprawę Moją pierwszy był wynalazł i w życie wprowadził godziwe, a bardzo pożyteczne środki działania.
7. Jeżeli jednak już są w powszechnym użyciu, wyzbądź się ciasnoty i zrób z nich odpowiednie do celu narzędzia.
8. Synu! Co czyni się tylko dlatego, że nakazane, to robi się często, nie ze szczerego pragnienia Mej służby, ale z czysto zewnętrznej układności.
9. Jeśli ci się wydaje, że jakiś środek, czy to ze swej natury, czy dla twego złego usposobienia, łatwo nadużytym być może, staraj się zawczasu przewidzieć niebezpieczeństwo i postępuj ostrożnie, a z czystą intencją.
10. Jeżeli potrzebna jest bojaźliwość, nie mniej potrzebną jest przedsiębiorczość.
11. Wypada wprawdzie strzec się niebezpieczeństwa, ale trzeba też umieć korzystać z tego, co dobre.
12. Jeśli słuszna jest strzec tego, co dobre, jest równie koniecznym przeciwdziałać złemu.
13. Jeśli wszystko, co nowe, dlatego ci się nie podoba, że nowe, jakiż wpływ na lud mieć będziesz?
14. Synu! Ja nauczałem tylko ustnie, a przecież apostołowie Moi i piórem opowiadali ewangelię.
15. Ja odwiedzałem chorych w ich własnych domach, a uczniowie Moi pobudowali dla nich szpitale.
16. Ja posadziłem ubóstwo na najwyższym tronie nieba, a uczniowie Moi powznosili gmachy dla synów ludu.
17. Wiele potrafi zdziałać człowiek, który stanie się panem środków ludzkich nie sługą.
18. Jeżeli w rzeczach nie zasadniczych będziesz szedł zawsze w jednym i tym samym kierunku, natrafisz na duże przeszkody i rozbijesz sobie głowę.
19. Trwaj przy tym, co stałe i niezmienne, a rzeczy doczesnych używaj dla pozyskania wieczności.
20. Wyzyskaj tylko to, co masz w ręku, a osiągniesz to, czego pragniesz.
21. Korzystaj z czasu, bo przyjdę, a nie omieszkam.
22. Dobry sługa i drobnych rzeczy nie lekceważy.
23. Czegoż to nie czynił dla upodobania Mego, najwierniejszy Mój sługa Paweł apostoł!
24. Ja milczałem w obliczu sędziów, a on apelował do cezara, jako obywatel rzymski, by ponieść dla służby Mojej męczeństwo.
25. Za wiele, a bezpożytecznie rozmyślasz o tym, że tego lub owego środka nadużywają bezbożni.
26. Jeśli dobrze rozważysz źródła Mej łaski sakramenty święte, zdumiejesz się jak doskonałe narzędzia zbawienia obmyśliłem.
27. Czyż grzesznicy nie nadużywają owoców ziemi? A przecież Ja w miłości Mojej używam tych samych owoców dla pokarmu twej duszy.
28. Często narzekasz na ten lub ów sposób działania, a przecież tych właśnie środków bardzo skutecznie używają bezbożni, by chytrze gorszyć ludzi i gubić narody.
29. O jakże często zwodzi cię miłość własna i twoje osobiste skłonności!
30. Gdybyś miał wielkiego ducha, żądnego prawdziwej ofiary, nie starałbyś się błahymi pozorami wytłumaczyć twej opieszałości w nauce i ćwiczeniach pobożnych.
31. Cóżeś zyskał na tym, żeś odrzucił i napiętnował te środki działania, które są właśnie najodpowiedniejsze na nasze czasy i za pomocą których mogłeś wiele zdziałać tak w pojedynczych duszach, jak i w całym społeczeństwie?
32. Porzucasz pracę nad sprawą pokoju Mego w świecie, a bezbożni natrząsają się z twego nierozumnego uporu, braku przezorności i zdrowego sądu?
33. Jeśli nie chcesz lub nie umiesz robić bronią skuteczną i dzielną, czegóż dokażesz narzędziem stępionym i nieużytecznym?
34. A jeśli pragniesz wybrać się na Goliata z pięciu kamieniami w ręce, zacznij od tego, by z Dawidem na lwach wypróbować swe siły.
35. Jeśli chcesz uzyskać szczególną opiekę Mej Opatrzności, bacz żebyś nie lekceważył Jej dróg zwyczajnych i pospolitych.
36. Wstań wreszcie a chodź! Szukaj, badaj, organizuj i umacniaj, rozpowszechniaj dobre myśli, pociągaj do Mej służby, przerabiaj ludzi na szermierzy Mej sprawy.
37. Staraj się ze światłem wiary w ręce zmierzyć długość i szerokość i głębokość i wysokość prawdziwej gorliwości, gorliwości czystej a roztropnej, zręcznej a dzielnej i bardzo skutecznej.
38. Nie zejdziesz nigdy na bezdroża, idąc za wskazówkami Kościoła Mego.
39. Jeśli pracujesz po myśli Namiestnika Mego na ziemi, nie pójdą na marne i nie obrócą się na szkodę wysiłki twoje.
40. Więcej osiągniesz przez złączenie z jednym, nieomylnym i katolickim Kościołem Moim, niż przez największe, najśmielsze porywy.
41. Poddać się szczerze i zupełnie z całkowitym posłuszeństwem rozumu i serca najwyższemu i nieomylnemu przedstawicielowi Mej osoby i Mej powagi na ziemi, jest to najpewniejszy i najskuteczniejszy sposób zabezpieczenia się od złudzeń własnego sądu i pomyłek własnej woli.
42. Wydaje ci się czasem Mój synu, że dużo umiesz, a jednak nie umiesz tyle, ile Mój Kościół.
43. Pamiętaj dobrze, że największymi
wrogami twej pracy są próżność i lekkomyślność, upór przy własnym zdaniu
i skłonność do nieroztropnych podejrzeń, próżne bojaźni i zachcianki, wreszcie
nierozumne trzymanie się niewłaściwych i nieskutecznych środków.
O. GABRIEL PALÁU SI, KATOLIK UCZYNKIEM I PRAWDĄ. Z hiszpańskiego oryginału przełożyli JAN POPIEL I KS. J. ROSTWOROWSKI SI, wydanie drugie, KRAKÓW 1910, ss. 228-235.
© Ultra montes (www.ultramontes.pl)
Kraków 2005
POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: