INSTAURARE OMNIA IN CHRISTO

Katolik uczynkiem i prawdą

O. Gabriel Paláu SI

Jakiej potrzeba mi roztropności, bym był człowiekiem użytecznym

1. Pierwszy środek na to, by nie tracić czasu, to wyrobić sobie sąd pewny.

2. Im więcej umieć będą niższe warstwy, tym bardziej wpływać będą na losy narodów.

3. Im bardziej się poświęcisz ubogim i prostaczkom, tym więcej się przysłużysz pomyślności narodu.

4. Nie chciej ciągle stać na jednym miejscu, bo w ten sposób do niczego nie dojdziesz.

5. Gdy postęp może przynieść wiele pożytku lub wiele szkody, nie trzeba pozostawiać go w ręku wroga.

6. Są tacy, którzy nie umieją patrzeć, [jak] tylko przed siebie; inni o tym tylko myślą, co poza ich plecami.

7. Jeśli zaprzątają cię nad miarę sprawy obecnej chwili, jakże zdołasz zapobiec przyszłym nieszczęściom?

8. Na co zda się dniem i nocą rozmyślać o przeszłości, gdy nie ma już dla niej lekarstwa?

9. Na co się zda wysławiać czasy minione, jeśli prócz łez ustawicznych, żadnej stąd nie odnosisz korzyści?

10. Jeżeli wszystkie siły zużyjesz na walkę osobistą, kiedyż się chwycisz dobrych uczynków?

11. Jeśli nic rozpocząć nie potrafisz, póki wszyscy nie poddadzą się twemu zdaniu, miasto czynów zbierzesz same tylko rozprawy.

12. Gdyby wszyscy byli dobrzy i doskonali, jakżebyś zebrał owoc cierpliwości?

13. Nie dużo opowiadaj o swej prawości i odwadze; wystarczy w rzeczywistości posiadać te cnoty.

14. Jeśli potrafisz znosić niedoskonałości swych bliźnich, potrafisz także być ich lekarzem.

15. Jeśli nosisz w sercu wysokie ideały, zacznij od walki z własnymi błędami.

16. Gdy możesz zrobić wiele dobrego, nie marnuj sił na walkę z muchami.

17. Jeśli w swych przedsięwzięciach ciągle napotykasz na trudności, roztrząsaj pilnie własne serce.

18. Jeśli nie umiesz przezwyciężyć niechęci, niech ci się nie zdaje, żeś wielki, bo bardzo ciasne masz serce.

19. Słuchaj synu! Więcej zrobisz poddając się i służąc drugim, niż usiłując przewodzić wszystkim.

20. Wtedy będziesz słusznie uchodził za wielkiego, gdy potrafisz dzielnie zwyciężać samego siebie.

21. Jeśli Mych nauk wysłuchasz i wprowadzisz je w czyn, zrozumiesz głębokie prawdy o przeznaczeniu narodów.

22. Wielu jest niepożytecznych dlatego, że zaplątali się w sieci, które sami zastawili.

23. Wznoś oczy do tego, co wielkie i obejmuj pragnieniem wzniosłe przedsięwzięcia, ale imaj się tych, które korzystne i możliwe.

24. Jeśli sam sobie nie będziesz robił wrogów i nie będziesz się wdawał w bitwy z góry przegrane, znajdziesz wielu przyjaciół.

O. GABRIEL PALÁU SI, KATOLIK UCZYNKIEM I PRAWDĄ. Z hiszpańskiego oryginału przełożyli JAN POPIEL I KS. J. ROSTWOROWSKI SI, wydanie drugie, KRAKÓW 1910, ss. 128-131.