DOGMATYKA

 

KATOLICKA

 

CZĘŚĆ OGÓLNA

 

KRÓTKO NAPISAŁ

 

KS. JACEK TYLKA

 

––––––––

 

II. Traktat

 

O religii chrześcijańskiej

 

"A my przepowiadamy Chrystusa..... Żydom wprawdzie zgorszenie a Grekom głupstwo,

lecz wezwanym moc Bożą i mądrość Bożą" (1 Kor. 1, 23. 24).

 

 

Rozdział I.

 

O RELIGII W OGÓLE

 

–––––

 

Artykuł III.

 

O własnościach religii (1)

 

Nie chcemy tutaj wszystkich wyliczać, ale roztrząśniemy tylko dwie, a mianowicie prawdziwość i jedność religii. Wspomnieliśmy, że za pomocą religii osiągamy nasz cel ostateczny. Bóg jest Prawdą samą i jest jeden, zatem i cześć Jemu oddawana, nie może być niezgodną z Jego przymiotami, ani u każdej jednostki różną.

 

Teza I. Religia powinna być prawdziwą i jedną.

 

Przeciwnikami tej tezy są ludzie, względem religii obojętni, inaczej indyferentystami zwani, mówiący, że każda religia jest dobrą. –

 

Teza składa się z dwóch części. Pierwsza z nich opiewa: "religia powinna być prawdziwą" a druga: "religia powinna być jedną".

 

I. Dowodzimy najpierw części pierwszej. Przez prawdziwość religii rozumiemy to, że oddajemy Bogu taką cześć wewnętrzną i zewnętrzną, jakiej domagają się rzeczywiście Jego przymioty i Jego wola święta.

 

1. Zbawiciel powiada (Jan 4, 23) "prawdziwi chwalcy będą chwalić Ojca w prawdzie". Bóg jest samą prawdą, więc nie może się zgodzić na to, aby Mu fałszywą cześć oddawano.

 

2. Co więcej, religia fałszywa nie jest religią, ale bezbożnością, szydzeniem z Boga i bluźnierstwem. Przypisywanie Bogu jakichś złych uczynków, odmawianie Mu doskonałości, wymyślanie nowych prawd moralnych, uznawanie występku za cnotę, posługiwanie się obrzędami zabobonnymi itd. co wszystko znajdujemy w fałszywych religiach, nie jest zaiste czcią należną Bogu.

 

3. Jeżeli Bóg objawił jakąś religię ludziom i jakieś obrzędy przepisał, natenczas tylko ta cześć, Mu oddawana, jest prawdziwą i jedynie ta religia Jemu się podoba. Kto Go czci inaczej, już Mu czci nie oddaje, ale Go obraża.

 

Zarzut. Bóg poprzestaje na dobrej woli ze strony człowieka; kto tedy czci Boga w dobrej myśli, jest Mu miłym, chociażby pojęcia jego o religii były mylne.

 

Odpowiadamy, iż właśnie dobra wola w tym się objawia, że człowiek chce prawdziwie czcić Boga, i prawdziwą religię wyznawać. Każdy jest więc obowiązany do zbadania czy wyznaje prawdziwą religię.

 

II. Druga część tezy opiewa: "Religia powinna być jedna". Własność ta wyklucza wszelkie religie, oprócz prawdziwej.

 

1. Czytamy bowiem w liście św. Pawła (Efez. 4, 5): "Jeden Pan, jedna wiara". Prawdziwa religia uznaje tylko jednego Boga, a zatem musi być jedną, bo nie ma dwóch zdań prawdziwych o tej samej rzeczy, z tego samego względu uważanej; jedno tylko pojęcie Boga, jedna nauka o porządku moralnym i o czci Bogu należnej może zgadzać się z prawdą.

 

2. Podstawą religii ze strony człowieka jest zależność całkowita i istotna natury ludzkiej od Boga. Gdzie zaś jest jedna i ta sama zależność, tam musi być jedna i ta sama religia. Skoro wszyscy ludzie, żyjący w jakichkolwiek czasach i miejscach, mają tę samą naturę, wszyscy też obowiązani są okazywać wszędzie i zawsze jednakowe posłuszeństwo Bogu, czyli innymi słowy religia powinna być jedną.

 

3. Religia stanowi węzeł moralny, czyli spójnię, łączącą człowieka z Bogiem. Ta spójnia wynika z prawa, jakie do nas ma Bóg i z istoty natury samej. Bóg na mocy prawa swego do nas, może od nas domagać się tylko jednej prawdziwej religii, a natura ludzka wszystkim wspólna zobowiązana jest mocą sprawiedliwości do oddawania jednej tylko czci prawdziwej Bogu.

 

Zarzut. Lecz inna religia była za czasów Patriarchów, inna za Mojżesza a inną ustanowił Chrystus Pan.

 

Odpowiadamy, iż religia Patriarchów i Mojżesza były formami mniej doskonałymi jednej prawdziwej religii, które miały potrwać tylko do czasu. Toteż ustały, kiedy Chrystus Pan przyszedł na świat. Atoli te religie nie są w sprzeczności z Chrystusową, bo głosiły to samo prawo moralne i oddawały cześć jednemu prawdziwemu Bogu.

 

–––––––––––

 

 

Dogmatyka katolicka. Część ogólna. Krótko napisał X. J. Tylka. Drugie wydanie. Tarnów 1900, ss. 43-45.

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Pozwolenie Władzy Duchownej:

 

Nr. 30. / praes.

 

APPROBAMUS.

 

ORDINARIATUS EPPLIS.

 

Tarnoviae 6. Januarii 1900.

 

(L. S)

† IGNATIUS Eppus.

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Przypisy:

(1) Cfr. Egger, Enchiridion Theologiae dogmaticae generalis, p. 28 et seq. (a)

 

(a) Zob. 1) Dr. Franciscus Egger, Episcopus Brixinensis et Princeps, De proprietatibus religionis. 2) Papież Pius XI, Encyklika "Mortalium animos". O popieraniu prawdziwej jedności religii. 3) Ks. Maciej Sieniatycki, Prawdziwa religia może być tylko jedna. 4) O. Mikołaj Jamin OSB, a) O jedności prawdziwej religii. b) Poza Kościołem nie ma zbawienia. c) Jezus Chrystus potępia tolerantyzm. 5) Bp Józef Sebastian Pelczar, Obrona religii katolickiej. Tom I. Jak wielkim skarbem jest religia katolicka i dlaczego ta religia ma dzisiaj tylu przeciwników. (Przyp. red. Ultra montes).

 
© Ultra montes (www.ultramontes.pl)
Cracovia MMXI, Kraków 2011

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: