Jakie są dzisiejsze zadania katolicyzmu w Polsce

KARDYNAŁ JAN PUZYNA (*)

Gdy przed kilku laty rozpisaliśmy w Przeglądzie Powszechnym ankietę na temat: "Jakie są dzisiejsze zadania katolicyzmu w Polsce", udaliśmy się najpierw do ks. Kardynała z prośbą o współudział. Dał natychmiast na pytanie ankiety ustną odpowiedź i pozwolił ją spisać. Poddawał ją jeszcze kilkakrotnym poprawkom, przed samym jednak oddaniem do druku zawahał się. "Po mojej śmierci" – powiedział.

Ciekawy ten dokument, w pierwszej redakcji, brzmi następująco:

O sprawie, poruszonej w waszej ankiecie, z obowiązku stanowiska mego, myślałem nieraz. Trzy sprawy uważam za najważniejsze.

1) Dobre życie i wykształcenie duchowieństwa. Kładłem zawsze na to największy nacisk. Celem wykształcenia duchowieństwa starałem się, by zdolniejsi alumni jechali za granicę do wyższych uczelni. Jako przymiot duchowieństwa najważniejszy uważam miłość Bożą, żywą i czynną, zdolną do poświęceń i do ofiarności na cele publiczne.

2) Praca nad ludem. Wiem dobrze, że w ludzie naszym spoczywają ogromne skarby i sądzę, że wielką odpowiedzialność przed Bogiem ponoszą ci, którzy zaniedbują obowiązki swoje względem ludu. Jako obowiązek najważniejszy pracy katolickiej nad ludem uważam naukę katechizmu. Wiara naszego ludu jest gorąca, ale brak jej podstaw. Te podstawy daje tylko katechizm.

3) Praca katolicyzmu nad inteligencją należy do najtrudniejszych spraw. Miasto dzisiejsze jest nieuchwytne. Jak wszędzie, tak i tu należy rozpocząć pracę od podstaw. Za jeden z rodzajów takiej pracy uważam zakładanie burs dla młodzieży, w których by w młode dusze wszczepiano usilnie chrześcijańskie zasady życia. Ta młodzież dojdzie w wieku męskim do głosu i będzie umiała rządzić społeczeństwem.

Te trzy rzeczy uważam za najważniejsze.

–––––––––––

Fragment artykułu ks. Jana Pawelskiego SI pt. † Kardynał Puzyna, który ukazał się w czasopiśmie "Przegląd Powszechny", Rok dwudziesty ósmy. – Tom CXII. Październik, listopad, grudzień 1911. Kraków 1911, s. 4*.

(Pisownię nieznacznie uwspółcześniono).

Przypisy:

(*) Zob. Kazimierz Lubecki, Wspomnienie o księciu kardynale Puzynie. (Przyp. red. Ultra montes).

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: