NAUKI KATOLICKIE

W SPOSÓB KATECHIZMOWY

W KTÓRYCH WYŁOŻONE SĄ KRÓTKO

Z PISMA ŚWIĘTEGO I TRADYCJI:

HISTORIA, ZASADY RELIGII, MORALNOŚĆ CHRZEŚCIJAŃSKA,

SAKRAMENTY, MODŁY, OBRZĘDY I ZWYCZAJE KOŚCIOŁA

KS. FRANCISZEK POUGET

––––––––––––

TOM I

–––––––

DZIAŁ DRUGI

O STANIE RELIGII OD PRZYJŚCIA MESJASZA, AŻ DO SKOŃCZENIA WIEKÓW

––––––

ROZDZIAŁ III

O KOŚCIELE

–––––

§. 17. O końcu świata, o Antychryście, o przyjściu Eliasza i Henocha, i o nawróceniu żydów

P. Kiedyż nastąpi koniec świata?

O. Ten czas jest nam niewiadomy. To tylko wiemy, że Niebo i ziemia przeminą, ustępując miejsca nowemu Niebu i nowej ziemi, które będą mieszkaniem wiecznym błogosławionych (1).

P. Cóż się dziać będzie przy końcu świata?

O. Najznaczniejsze rzeczy na owe czasy przepowiedziane, są te: 1. Wojny, powietrza, głody prawie powszechne, częste trzęsienia ziemi, pomieszanie pory czasów i żywiołów (2). 2. Ostygłość miłości między chrześcijanami. 3. Ogłoszenie Ewangelii po wszystkiej ziemi. 4. Przyjście i prześladowanie Antychrysta. 5. Przyjście Eliasza i Henocha na ziemię. 6. Nawrócenie żydów.

P. Czego nas uczy Pismo św. o Antychryście?

O. 1. Że to będzie człowiek bardzo możny, bardzo wielki grzesznik, syn zguby, który się będzie sprzeciwiał i wynosił nad to wszystko, co zowią Bogiem albo co chwalą (3).

2. Że zasiądzie w Kościele Bożym, ukazując się jakoby był Bogiem (4).

3. Że wzbudzi przeciwko Kościołowi prześladowanie najzdradliwsze, i najstraszniejsze jakiego dotąd nie widziano; i że wielka liczba chrześcijan upadnie w tym prześladowaniu (5).

4. Że będzie czynił fałszywe cuda, którymi wielu dadzą się uwieść.

5. Ojcowie Kościoła mówią, że co było przepowiedziane w Proroku Danielu o Antiochu jako miał znieść Ofiarę ustawiczną Kościoła Jerozolimskiego, to też jest przepowiedziane o Antychryście, którego figurą był Antioch, że on zniesie Ofiarę Ciała i Krwi Pańskiej nowego prawa, wszędzie gdzie tylko jego panowanie zasięgnie (6).

6. Że prześladowanie Antychrysta nie będzie długie. Pismo św. daje do zrozumienia, że ma trwać tylko około trzy i pół roku (7).

7. Że Jezus Chrystus zatraci tego bezbożnika tchnieniem ust swoich, i zgubi go światłością obecności swojej (8).

8. Że przed przyjściem Antychrysta, powstanie wielki spisek przeciwko Kościołowi i wielkie odstępstwo od wiary (9).

Nie wiemy tego, czy ten spisek i to odstępstwo już nastąpiło. Może w tym oznaczona jest sekta mahometanów, może odszczepieństwo Greków, może odszczepieństwo lutrów, kalwinów i innych sekt nowotnych. Może też i to być, że przez to odstępstwo od wiary rozumieć się ma odszczepieństwo, i oderwanie w powszechności wszystkich kacerzów, którzy tylko mają powstać przeciwko Kościołowi aż do skończenia świata; tak że podług tego wykładu, Antychryst niemiałby się pokazać aż wtenczas, kiedy już ostatnia sekta kacerzów, albo odszczepieńców oderwie się od Kościoła (10).

9. Że Antychryst przyjdzie tylko na krótki czas przed skończeniem świata, i dopiero wtenczas, gdy Ewangelia zostanie ogłoszona wszystkim narodom ziemi (11). (*)

P. Czy to pewna jest, że Antychryst jeszcze nie przyszedł?

O. To słowo antychryst, ma dwojakie znaczenie; jedno powszechne, a drugie szczególne. Podług znaczenia powszechnego, nazywają się antychrystami ci wszyscy, którzy się sprzeciwiają Jezusowi Chrystusowi. I w tym to rozumieniu kacerze nazwani są w Piśmie św. antychrystami; świat nawet jest antychrystem; bo zawsze był i jest przeciwnym Jezusowi Chrystusowi. W takim znaczeniu można prawdziwie powiedzieć, że antychrystów jest wielu i że antychryst już przyszedł, co też w rzeczy samej mówi Pismo św. (12)

Ale biorąc imię Antychrysta w tym rozumieniu, ile znaczy owego bezbożnika, który ma wzbudzić ostatnie prześladowanie, i którego znamiona opisaliśmy dopiero wyżej, to pewna jest, że jeszcze nie przyszedł; bo jeszcze nikt się nie pokazał taki, któremu by służyły te wszystkie znamiona razem wzięte.

A tak na potłumienie zuchwałości kacerzów, którzy Papieża mienią być właściwie Antychrystem, trzeba im tu powiedzieć, że oni sami są prawdziwymi antychrystami, będąc autorami tak strasznej potwarzy. Łatwo im zaś tego dowiedziemy.

1. Nie mogą oni inaczej przypuścić tego urojenia głupiego, tylko rozumiejąc, że Kościół katolicki tak się popsuł, iż jego głowa widoma, z którą on zawsze zostawał zjednoczony, stała się dowódcą nieprzyjaciół Jezusa Chrystusa. Tak zaś myśleć, jest to wyraźnie sprzeciwiać się Jezusowi Chrystusowi, który obiecał zachować Kościół nienaruszony, zawsze z nim zostawać; że Duch prawdy nie miał go nigdy odstąpić, i że bramy piekielne nigdy przeciwko niemu nie miały przemóc. Więc mieć taką myśl jest być antychrystem; bo sprzeciwiać się wyraźnie słowom Jezusa Chrystusa, jest to być antychrystem.

2. Dosyć jest mieć cokolwiek zdrowego rozumu, żeby uznać jako nie można przypisać Papieżowi znamion Antychrysta, chyba w szalonym zaślepieniu.

3. Najbieglejsi protestanci, którzy szczerze pisali, przyznają, że twierdzenie tych, którzy Papieża mienią być Antychrystem, nie ma żadnego fundamentu (13).

P. Czy to jest pewna, że Prorok Eliasz i Patriarcha Henoch mają powrócić na ziemię przy końcu świata?

O. Jest to prawda ufundowana na Piśmie św. i na podaniu; dlatego obaj żywo wzięci są z ziemi (14).

P. Dlaczego Eliasz i Henoch przyjdą na ziemię?

O. 1. Aby się oparli Antychrystowi, i utwierdzili Żydów i narody przeciwko prześladowaniu tego bezbożnika. 2. Aby pracowali około nawrócenia żydów (15).

P. Cóż im uczyni Antychryst?

O. Każe ich zabić, a zaraz wkrótce potem zostanie pohańbiony obecnością Jezusa Chrystusa, który i zabitych od niego wskrzesi, i jego samego zatraci (16).

P. Czy to pewna, że żydzi nawrócą się przy końcu świata?

O. Pewna. Bo to jest przepowiedziane w wyraźnych słowach tak w Starym jak w Nowym Testamencie (17).

Teraz żydzi na ukaranie tego, że Jezusa Chrystusa zabili, noszą, iż się tak rzec może, zasłonę na sercach swoich, aby widząc nie widzieli, a słysząc nie rozumieli spełnienia odwiecznych proroctw. Ta zasłona przy końcu świata spadnie z serc ich, i dopiero wtedy zrozumieją, iż na próżno innego Mesjasza czekali, i obrócą się do Jezusa Chrystusa, którego ukrzyżowali i będą żałować i opłakiwać grzech swój, a oświeceni nauką Henocha i Eliasza nawrócą się z serca do Pana Boga swojego (18). (a)

–––––––––––

Nauki Katolickie w sposób katechizmowy, w których wyłożone są w krótkości z Pisma świętego i Podania: dzieje, zasady Religii, moralność chrześcijańska, Sakramenta, modły, obrzędy i zwyczaje Kościoła. Napisane niegdyś przez Xiędza Franciszka Pouget, przełożone z Francuskiego. Wydanie nowe, przejrzane i poprawione. Tom I. W Warszawie. W DRUKARNI BIBLIOTEKI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ. 1830, ss. 489-495. (b)

(Pisownię i słownictwo nieznacznie uwspółcześniono; przypisy literowe od red. Ultra montes).

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Pozwolenie Władzy Duchownej:

Dzieło: Nauki Katolickie w sposób katechizmowy, z Francuskiego języka na Polski niegdyś przez X. Józefa Jakubowskiego Zgromadzenia Xięży Misjonarzy Wizytatora przełożone, i w Warszawie w Drukarni tychże w roku 1790 wydane, i z niektórymi poprawkami do przedruku przygotowane, jako prawowierną czyli katolicką naukę wiary i obyczajów zawierające, i w niczym onej nieprzeciwne, godnym druku być sądzę.

W Warszawie dnia 16 stycznia 1829.

X. Paweł Rzymski.

Wizytator XX. Misjonarzy

Cenzor Xiąg duchownych

W Archidiecezji Warszawskiej.

IMPRIMATUR.

W Warszawie dnia 18 stycznia 1829.

JAN PAWEŁ WORONICZ,

Arcy-Biskup Warszawski

Prymas Królestwa mp.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Przypisy:

(1) Matth. XXIV, 35. 36. Marc. XIII, 32. Act. 1, 7. Luc. XXI, 33. Is. LXV, 17. LXVI, 22. Apocal. XXI, 1.

(2) Matth. XXIV, 27. 29 i dalej. Marc. XIII, 24 i dalej. Luc. XXI, 25 i dalej.

(3) 2 Thess. II, 3. 4.

(4) 2 Thess. II, 4.

(5) 2 Thess. II, 9. 10. 11. S. Aug. in Ps. 9, n. 27.

(6) Dan. XI, 31. Zobacz Ojców niżej wspomnianych o Proroctwie Daniela.

(7) Ibid. Zobacz także Ill. Bossuet Episc. Melden. in cap. 20 Apocal. n. 7. 8 et 14.

(8) 2 Thess. II, 8.

(9) 2 Thess. II, 3.

(10) Mógł Pisarz tego dzieła powątpiewać co by to za sekta być miała, która przyjście Antychrysta uprzedzić ma. Bo za czasów jego jeszcze się żadna tak bezbożna i tak liczna nie zjawiła, która by widoczną cechę na sobie tego przeznaczenia nosiła. My dziś bezpiecznie powiedzieć możemy, że taką sektą jest Franc-Massonia. Wszystkie dawniejsze sekty odrywając od Boskiej Religii raz ten drugi raz ów artykuł, tylko drogę, że się tak rzec ma, dla tej jednej usposabiały, ta zaś obalając całą Religię, gotuje drogę samemu Antychrystowi. Tak jest, kto zna Dzieje kościelne, mówi jeden Pisarz tegoczesny, nie będzie sekty masonów z żadną dotychczasową sektą porównywał; bo każda z tych Niebo i piekło, prawo i grzech, i cześć Stwórcy choć zabobonną i objawienie choć bajecznie wyznaje; ale dzisiejsi masoni wszystko to jakoby marzenia fanatyckie albo wynalazki tyranów odrzucają, żeby swym dzikim namiętnościom swobodniej dogadzać i cały ród ludzki do bydlęcego życia skłonić mogli. Nie widział więc świat podobnych bezbożników, ani piekło ukształcić, ani myśl ludzka nie potrafi gorszych przedstawić. Idzie zatem że oni prawdziwą są armią Antychrysta, przeznaczoną na ostateczne, najokrutniejsze uciśnienie Kościoła Chrystusowego.

Z drugiej strony trudno wątpić, aby nad sektę masonów, była kiedy która inna liczniejsza. Mają oni swoich zwolenników nad zwyczaj innych sekt, prawie we wszystkich narodach, wyznaniach i częściach świata. Mają ich krocie w lożach. Mają za lożami cały ogół każdego stanu i płci bezbożników, materialistów, deistów, ateistów, bądź katolikami, bądź dysydentami, bądź żydami, bądź muzułmanami nazwanych, którzy lubo nigdy rzeczywiście nie wpisali się do ich listy, lubo nie zgłębiają ich zasad i tajemnic, jadowitymi atoli pismami, naukami i sprośnymi przykładami apostołów lożowych, tak dobrze wyćwiczeni zostali, iż w zepsuciu serca i umysłu, w bluźnieniu Religii, w zaprzeczaniu nieśmiertelności duszy, nieba i piekła, w szkaradnym życiu równają, a czasem i przewyższają swoich nauczycieli. Należą więc naturalnie jako materialne członki do masońskiego bractwa; bo masońskimi napompowani zasadami z masonami wierzą, z masonami bluźnią, z masonami żyją, z masonami gotowi się zawsze łączyć na prześladowanie Kościoła, na zamieszanie Państw, na uciśnienie niewinności. Według Pisma św. i podania ostatni prześladowcy Kościoła Chrystusowego mają być daleko liczniejsi, bezbożniejsi i zajadliwsi nad wszystkich innych, którzy go kiedykolwiek ucisnęli; lecz nad Franc-Massonów już gorszych i potężniejszych wymyślić nie można, więc oni są którzy mu ostatnią ranę zadadzą. Onych według Pisma św. szatan w osobie Antychrysta zgromadzi na wygubienie Chrystusowych wyznawców w liczbie jakoby piasku morskiego (Apocal. XX, 7 et 8). Ich to sekta jest oznaczoną przez ową wszeteczną niewiastę mającą na czole swoim napisane znamię: Tajemnica czyli sekret, pijaną krwią świętych i krwią Męczenników Jezusowych (Apocal. XVII, 4. 5 et 6). Czego już dostateczną próbkę pokazała na końcu wieku przeszłego w czasie Rewolucji Francuskiej.

(11) Matth. XXIV, 14. Marc. XIII, 10. Zob. de Antichr. Origen. Libr. 6 cont. Cels. pag. 499. Edit. Paris. 1619. Tom. 2. S. Hier. in cap. 7 et 11 Dan. et quaest. 11 ad Algas. S. Aug. in Ps. 9, n. 22 i dalej. De Civitate Dei, Libr. 20, cap. 19, n. 2. 3. 4; cap. 23, n. 1. 2. S. Gregor. Moral. in Job. cap. 36 et 39 Libr. 15. Ill. Bossuet Episc. Melden. in suo admirab. Comment. in Apoc. Praem. de adimpl. Prophet. n. 45 i dalej et in Recapitul. n. 77.

(12) 1 Joan. II, 18. 19 et 22. IV, 3. 2 Joan. vers. 7 i dalej.

(13) Grotius Dissert. de Antichr. Tom. 3. Oper. Theol. pag. 475. 492. 501. Edit. 1679. Blocu Amstelodami. Hammond, na te miejsca Nowego Testamentu, gdzie jest mowa o Antychryście. Ci, którzy chcą czytać doskonałą refutację tej myśli zagorzałej, mogą czytać Bossueta Biskupa Meldeńskiego na te miejsca Objawienia św. Jana.

(14) Gen. V, 24. 4 Reg. II, 11 et 12. 1 Machab. II, 58. Hebr. XI, 5. Malach. IV, 5. Eccli. XLIV, 16. XLVIII, 9 et 10. XLIX, 16. Matth. XVII, 10 et 11. Apoc. XI, 3. Zobacz Ojców następujących. 1. Między Grekami: św. Hipolita Męczennika w księdze o Antychryście i ostatnim Sądzie Tom. 2. Bibl. PP. Edit. Paris. 1624, pag. 345 i dalej. Origen. in cap. 17 S. Matth. S. Greg. Nyss. Libr. adversus Judaeos tit. de adventu Eliae Tom. 2, pag. 160. Edit. Paris. 1618. S. Chrysost. Hom. 58 in S. Matth. cap. 17, pag. 509 Edit. Commel. et Hom. 4 in 2 ad Thessal. S. Joan. Damasc. Libr. 4 de fide Orthodoxa cap. 27 et 28. 2do. Między Ojcami Łacińskimi: zobacz Lactan. Divinarum institutionum Libr. 7, cap. 16. 17. S. Hilar. cap. 20 in S. Matth. S. Ambr. in Ps. 45, n. 10. Libr. 1 de paenit. cap. 7 vel 8 novae Edit. n. 34. S. Hieron. in cap. 11 et 17 S. Matth. S. Aug. Libr. 9 de Genesi ad litteram, cap. 6, n. 11. Tract. 4 in S. Joan. cap. 1, n. 5. Libr. 1 Quaest. Evang. quaest. 21. Libr. 83 Ouaest. quaest. 58, n. 3. De Civitate Dei Libr. 20, cap. 29. Primas. in cap. 11 Apocal. Libr. 3. Tom. X Biblioth PP. Lugd. An. 1677, pag. 314. S. Greg. Moral. in Job. Libr. 11, cap. 9. Libr. 14, cap. 11. Libr. 20, cap. 25. Hom. 7 et 29 in Evang. et Homil. 12 in. Ezech. etc.

(15) Zobacz miejsca wzwyż przywiedzione.

(16) Ibidem.

(17) Ose. I, 7 et III, 5. Roman. XI, 25 i dalej.

(18) Malach. IV, 5. 6. Eccli. XLVIII, 9 et 10. Matth. XVII, 10 et 11. S. August. de Civitate Dei Libr. 18, cap. 28. Libr. 20, cap. 29 et 30, n. 2. 3 et 5. Libr. 2 Quaest. Evang. quaest. 33. S. Hier. in cap. 4 Malachiae in fine. Auth. Libri de vocatione Gentium qui attribuit. S. Prospero vel S. Leoni Libr. 1, cap. 13. S. Greg. Moral. in Job. Libr. 2, cap. 23.

(*) Przydać tu trzeba, że Ojcowie święci jednozgodnie uczą, iż zagłada Rzymskiego Cesarstwa jest także pewnym znamieniem wieku, w którym Antychryst pokazać się ma. Dosyć tu będzie przywieść świadectwo św. Hieronima in cap. 7 Dan. ad vers. 8. Oto słowa jego: Powiedzmy co wszyscy pisarze kościelni podali, że przy końcu świata, gdy Rzymskie Państwo upadnie, będzie dziesięciu królów, którzy świat Rzymski między siebie podzielą i powstanie jedenasty maluczki król, który trzech z dziesięciu królów zwycięży, po tych zniesieniu resztujący poddadzą się zwycięzcy; a ten będzie Antychryst, człowiek grzechu i syn zatracenia. Toż samo i późniejsi pisarze kościelni utrzymują, że upadek Rzymskiego Cesarstwa jest niezawodnym znakiem zjawienia się na świat Antychrysta. Patrzmyż jak smutny stan nasz, kiedy ta monarchia już upadła na początku wieku naszego.

(a) Por. 1) Ks. Franciszek Antoni Staudenmaier, Antychryst. 2) Ks. Bartłomiej Holzhauser, O nadzwyczaj haniebnym i niecnym bożyszczu, Antypapieżu, który rozedrze Kościół zachodni i sprawi ubóstwienie pierwszej bestii. 3) Ks. Piotr Skarga SI, Kazanie na XXIV niedzielę po Świątkach. (O końcu świata i o Antychryście).

(b) Por. tekst łaciński w: 1) Institutiones catholicae in modum catecheseos, in quibus quidquid ad Religionis Historiam et Ecclesiae Dogmata, Mores, Sacramenta, Preces, Usus et Caeremonias pertinet, totum id brevi compendio ex sacris fontibus Scripturae et Traditionis explanatur. Ex gallico idiomate in latinum sermonem translatae; adjectis singulis e Scriptura et Traditione petitis probationibus et testimoniis. Auctore eodem et interprete Francisco-Amato Pouget Montispessulanaeo, Presbytero Congregationis Oratorii Gallicani, Sacrae Facultatis Parisiensis Doctore Theologo. Nova editio. Ad normam ultimae editionis Neumasi (Avenione) excusa Anno 1765 diligenter elaborata. Tomus quartus. Lovanii. E Typographia J. P. G. Michel. Cum Approbatione MDCCLXXIV (1774), ss. 124-165.

2) Institutiones catholicae in modum catecheseos, in quibus quidquid ad Religionis Historiam et Ecclesiae Dogmata, Mores, Sacramenta, Preces, Usus et Caeremonias pertinet, totum id brevi compendio ex sacris Fontibus Scripturae et Traditionis explanatur. Ex gallico idiomate in latinum sermonem translatae; adjectis singulis e Scriptura et Traditione petitis probationibus et testimoniis. Auctore eodem et interprete Francisco-Amato Pouget Montispessulanaeo, Presbytero Congregationis Oratorii Gallicani, sacrae Facultatis Parisiensis Doctore Theologo, Abbate Beatae Mariae de Campo-Bono. Tomus primus. Venetiis. Ex Typographia Balleoniana. MDCCLXXXII (1782). Superiorum Permissu, ac Privilegio, ss. 337-346.

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: