Codex Sanctae Catholicae Romanae Ecclesiae

 

D. HENRICUS MARIA PEZZANI

 

Can. 26.

 

Devius a fide catholica, haereticus, vel schismaticus

eligi prohibetur in Romanum Pontificem;

si eligatur nulla est electio

 

Paulus IV, Septim. Cum ex, 9, de haereticis, ann. 1559:

 

"Considerantes res hujusmodi adeo gravem et periculosam esse ut Romanus Pontifex, qui Dei et Domini Nostri Jesu Christi vices gerit in terris et super gentes et regna plenitudinem obtinet potestatis omnesque judicat, a nemine in hoc saeculo judicandus, possit, si deprehendatur a fide devius, redargui..... de Apostolicae potestatis plenitudine sancimus, statuimus, decernimus et definimus.... adjicentes, quod si ullo unquam tempore apparuerit aliquem Episcopum, etiam pro Archiepiscopo seu Patriarcha vel Primate se gerentem, aut praedictae Romanae Ecclesiae Cardinalem etiam ut praefertur legatum seu etiam Romanum Pontificem, ante ejus promotionem, vel in Cardinalem seu in Romanum Pontificem assumptionem, a fide catholica deviasse, aut in aliquam haeresim incidisse seu schisma incurrisse vel excitasse aut commisisse, promotio seu assumptio de eo, etiam in concordia et de unanimi omnium Cardinalium assensu facta, nulla, irrita et inanis existat, nec per susceptionis muneris, consecrationis, aut subsecutam regiminis et administrationis possessionem seu quasi, vel ipsius Romani Pontificis inthronizationem aut adorationem, seu ei praestitam ab omnibus obedientiam, et cujusvis temporis in praemissis cursum convaluisse dici aut convalescere possit, nec pro legitima in aliqua sui parte habeatur, nullamque talibus in Episcopos seu Archiepiscopos vel Patriarchas aut Primates promotis, seu in Cardinales vel Romanum Pontificem assumptis, in spiritualibus vel temporalibus administrandi facultatem tribuisse aut tribuere censeatur, sed omnia et singula per eos quomodolibet dicta, facta, gesta et administrata ac inde secuta quaecumque viribus careant et nullam prorsus firmitatem nec jus alicui tribuant: sintque ipsi sic promoti et assumpti eo ipso absque aliqua desuper facienda declaratione omni dignitate, loco, honore, titulo, auctoritate, officio et potestate privati, liceatque omnibus et singulis sic promotis et assumptis, si a fide ante non deviassent nec haeretici fuissent, neque schisma incurrissent aut excitassent vel commisissent, subditis personis, tam clericis saecularibus et regularibus, quam etiam laicis, nec non Cardinalibus etiam qui electioni ipsius Pontificis antea a fide devii aut haeretici, seu schismatici interfuerint, seu alias consenserint et ei obedientiam praestiterint, eumque adoraverint ac castellanis, praefectis, capitanis, et officialibus etiam almae Urbis nostrae et totius status ecclesiastici etiam eisdem sic promotis vel assumptis homagio, seu juramento, seu cautione obligatis et obnoxiis, ab ipsorum sic promotorum vel assumptorum obedientia et devotione impune quandocumque recedere, eosque ut magos, ethnicos, publicanos et heresiarchas evitare, eisdem subditis per­sonis fidelitati et obedientiae futurorum Episcoporum, Archiepiscoporum, Patriarcharum, Primatum, Cardinalium et Romani Pontificis canonice intrantis nihilominus astrictis remanentibus et ad majorem ipsorum sic promotorum et assumptorum, si eorum regimen et administrationem continuare voluerint, confusionem contra eosdem sic promotos et assumptos auxilium brachii saecularis implorare, nec propterea tales ab ipsorum sic promotorum et assumptorum fidelitate et obedientia praemissorum occasione recedentes, tanquam tunicae Domini scissores, aliquarum censurarum seu poenarum ultioni subiaceant". (1)

 

In Can. 23, ex Const. Gregori XV, Aeterni Patris, anno 1621 (2), dictum est: Cardinales etiam excommunicatos, suspensos aut interdictos non excludi ab electione sive activa sive passiva. Eadem aperte habet Cle­mens V, ann. 1311, in Conc. Vienn., cap. Ne Romani, 2, de elect. ex Clement. (3) et Pius IV in Const. In eligendis, anno 1562. Hae constitutiones tamen editae ne, ut ait Pius IV, dissensionis occasio aut schismatis oriatur, intelligendae sunt cum exceptione ca­sus haeresis et deviationis a fide catholica.

 

–––––––––

 

 

D. Henrici Mariae Pezzani Codex Sanctae Catholicae Romanae Ecclesiae cum notis, Romae - Mediolani MDCCCXCIII (1893), pp. 66-68.

(Notae ab ed. Ultra montes).

 

Notae:

(1) Cf. Paulus Papa IV, Constitutio "Cum ex apostolatus".

 

(2) "Volumus etiam et decernimus censurarum et excommunicationum praedictarum et aliarum quarumcumque praetextu vel causa, Cardinales a Summi Pontificis electione activa et passiva excludi nullo modo posse, quas quidem censuras et excommunicationes ad effectum hujusmodi electionis tantum, illis alias in suo robore permansuris, suspendimus: decernentes easdem excommunicationes et censuras eos solum afficere qui deliquerit, non autem alios conclavi durante qui cum iis conversati fuerunt".

 

(3) "... Ceterum, ut circa electionem praedictam eo magis vitentur dissensiones et schismata, quo minor eligentibus aderit dissidenti facultas: decernimus, ut nullus cardinalium cuiuslibet excommunicationis, suspensionis aut interdicti praetextu a dicta valeat electione repelli, iuribus aliis circa electionem eandem hactenus editis plene in suo robore duraturis".

 

Eadem habet:

 

a) S. Pius X in Const. Vacante Sede Apostolica, anno 1904, n. 29: "Nullus Cardinalium, cuiuslibet excommunicationis, suspensionis, interdicti aut alius ecclesiastici impedimenti praetextu vel causa a Summi Pontificis electione activa et passiva excludi ullo modo potest; quas quidem censuras et excommunicationes ad effectum huiusmodi electionis tantum, illis alias in suo robore permansuris, suspendimus". – Codex Juris Canonici Pii X Pontificis maximi iussu digestus, Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus. Praefatione fontium annotatione et Indice analytico-alphabetico ab e.mo Petro Card. Gasparri auctus. Romae. Typis Polyglottis Vaticanis. MCMIX (1919), p. 772. (Docum. I).

 

b) Pius Papa XII in Const. Vacantis Apostolicae Sedis, anno 1945, n. 34: "Nullus Cardinalium, cuiuslibet excommunicationis, suspensionis, interdicti aut alius ecclesiastici impedimenti praetextu vel causa a Summi Pontificis electione activa et passiva excludi ullo modo potest; quas quidem censuras ad effectum huiusmodi electionis tantum, illis alias in suo robore permansuris, suspendimus". – Acta Apostolicae Sedis, XXXVIII, 65 sq.

 

 

 

 

© Ultra montes (www.ultramontes.pl)
Cracovia MMVI, Kraków 2006

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: