ANNUS APOSTOLICUS

 

CONTINENS CONCIONES:

 

I. TOTO ADVENTU – II. TEMPORE QUADRAGESIMAE

III. OMNIBUS ET SINGULIS TOTIUS ANNI DIEBUS DOMINICIS

IV. DE SANCTIS

 

PRAEDICABILES

 

STILO PERSPICUO ELABORATAS

 

CLARAQUE METHODO CONCINNATAS

 

AUCTORE R. P.

 

FR. ZACHARIA LASELVE

 

Sacrae Theologiae Lectore, necnon Provinciae Recollectorum

Sanctissimi Sacramenti seu Tolosanae alumno

 

––––––––

 

Volumen I.

 

Conciones pro tempore Adventus

 

––––––

 

CONCIO XVI.

 

DE DEI VOLUNTATE CIRCA HOMINUM SALUTEM

 

 

Iste omnis fructus, ut auferatur peccatum (Isaiae 27, 9).

 

Si quis unquam in doctorum hominum conspectu vere non parva dicturus merito extimuit, ea mihi hodie conditio; ut nisi rei, loci, temporis, meaeque imbecillitatis sim oblitus, non solum timere oporteat, verum etiam diffidere, ne hunc locum ornatissimum temere videar occupasse, meque muneri multo majori, quam meae ferant vires, obtulisse. Altissimam enim, et generalem Dei voluntatem circa omnium salutem explanaturus et probaturus huc conscendi: cujus rei explicatio sanctorum Patrum, Doctorum omnium, ac subtilissimorum quarumlibet Theologorum varie torsit animos: et cujus elucidatio non tam hominis, quam supremi Numinis opus esse videtur. Quare merito temerarius cuiusque conspectui videri possem, nisi necessitas, cui ne Deus quidem immortalis repugnat, me tam arduam provinciam adire coëgisset, et nisi impii ad hanc materiam pertractandam aliquo modo compulissent. Cum enim impium aliquem ad destruenda peccata hortamur, renuit ille, dicens: Tot perpetravi crimina, ut nulla mihi sit spes salutis: a Deo jam destitutus sum: Deus meae oblitus est salutis, de ea non curat; ac proinde inutile foret, quod innumerabilium, et gravissimorum peccatorum meorum destructionem jam susciperem. Obmutesce, o peccator, ne ultra adversus immensam Dei bonitatem blasphemes; potius vires et animum resume, accinge te operi, ac tuorum destructionem scelerum generose suscipe, quia, ut jam probabimus, tuam et omnium penitus hominum Deus vere vult salutem. Ave.

 

 

Non est aliquis peccator ita excaecatus, et obduratus, a quo si petatur, an salvari velit? qui non respondeat: volo. Sua destruere scelera negligit impius, in iis perseverare vult, de poenitentia facienda non curat; et tamen quaerenti an velit salvus fieri? respondet: volo. Dic autem, quaeso, impie, quomodo salvari cupias? Visne hoc sincere vel ficte, ardenter vel negligenter, efficaciter vel inefficaciter? Salvari vis, inquis: dic quomodo? Visne salvari sincere? heu! salutem tuam non vere vis, sed velle fingis. Visne ardenter salvari? heu! quidquid agis, negligenter agis. Visne salvari effficaciter? heu! quam pauca facis, et perfecte operaris pro salute tua!

 

O peccator, si recte de teipso judices, vis simul et non vis salvari: hoc vis voluntate ficta, et non vis voluntate vera: hoc vis voluntate remissa, et non vis voluntate ardente: hoc vis voluntate inefficaci, et non vis voluntate efficaci. Non sic autem Deus, non sic; vult enim ille sincere, quod tu ficte et in specie; vult ille ardenter, quod tu segniter et negligenter; vult ille efficaciter, quod tu inefficaciter et oscitanter. Ut enim jam videbimus, omnium penitus hominum Deus salutem vult 1. Voluntate sincera; 2. Voluntate ardente; 3. Voluntate efficaci.

 

 

I PARS.

 

Deus vult omnium salutem voluntate sincera

 

Deus non vocatur Pater ultionum, et judiciorum, sed Pater misericordiarum (2 Cor. 1, 3); quia licet non minus justus sit, quam misericors, omnibus tamen hominibus in hoc mundo viventibus misericordiae suae viscera aperit; tantaque ejus in illos est bonitas et misericordia, ut omnes penitus, nullo excepto, vere et sincere salvare velit. Unde qui pereunt, sua culpa pereunt; nec Deus, sed ipsi sunt perditionis suae causa: Perditio tua Israel (Ose. 13, 9). Ex te, scilicet, non autem a Deo, qui neminem vult perire, et qui omnes salvari vere et sincere vult. Non vult Deus perire idololatras, qui diis ligneis et lapideis thura adoleverunt; non Judaeos, qui Christum patibulo medium duos inter latrones affixerunt; non haereticos, qui altaria spoliaverunt, templa diruerunt, et Sacramenta profanarunt; non impios, qui in Deum et sanctos blasphemias evomuerunt; non alios quascunque peccatores, qui legem ejus violaverunt, nolens aliquos perire; non vult Deus, ut aliquis, quantumvis impius, et venia indignus pereat. Quid ergo vult Deus? quae ejus voluntas erga homines? Non vult quod quis ex illis pereat; imo optat, ut omnes poenitentiam sectentur, et salvi fiant: nolens aliquos perire, sed omnes ad poenitentiam reverti (2 Petr. 3, 9).

 

Hoc ipse Deus apud Ezechielem prophetam solemni juramento confirmat: Numquid, inquit, voluntatis meae est mors impii? Quasi dicat: forte creditis, quod aliquos solummodo ex hominibus quos creavi, salvare velim, alios vero omnes damnare intendam? fallimini: non enim haec mea est voluntas, sed omnes penitus salvos fieri volo, ac juro, quod nec ipsorum etiam impiorum, qui me toties sceleribus suis offenderunt, mortem et damnationem velim: Vivo ego, dicit Dominus Deus: nolo mortem impii, sed ut convertatur impius a via sua, et vivat (Ezech. 33, 11). Impius ille qui toties geminatis sceleribus majestatem meam offendit: ille impius qui sapientiae meae thesauros, justitiae meae supplicia, et misericordiae meae beneficia contempsit: impius ille qui gratias intus moventes, praedicatorum monita, sanctorum exempla, Sacramenta oblata, et omnia Ecclesiae meae bona parvipendit: ille, ille impius aeterna morte et suppliciis sempiternis dignus est: attamen jurejurando obtestor, me nec etiam sceleratissimorum quorumque impiorum mortem velle, e contra optare plurimum, ut omnes convertantur, et vitam aeternam obtineant: Vivo ego, dicit Dominus: nolo mortem impii, sed ut convertatur impius a via sua, et vivat. Audite Dominum, non solum asserentem, verum etiam jurantem, se ita omnium hominum velle salutem, ut nec ipsos impios damnari velit: audite illum, et ei juranti credite: Juravit Dominus, ut si non credamus promittenti Deo, credamus saltem pro nostra salute juranti (S. Chrysost. in c. 33 Ezech. v. 11).

 

Generalem hanc et sinceram voluntatem salvandi omnes homines indicat Deus, cum veluti Pater misericors, omnes vocat, et ad veniendum invitat: Venite ad me omnes qui laboratis, et onerati estis, et ego reficiam vos (Matth. 11, 28). Non hunc vocat, et illum respuit: non aliquos solum ad veniendum invitat, sed omnes: non vult solum salvare aliquos ex amicis, vel aliquos tantum scientia, nobilitate, aut sanctitate illustres, sed omnes penitus, nullo excepto: Non dixit hunc vel illum, sed omnes (S. Chrysost. hom. 39 in Matth.).

 

D. Paulus ad Timotheum scribens, rogat eum, ut preces fieri curet pro omnibus hominibus; cujus rei rationem subdit, dicens: hoc enim bonum est, et acceptum coram Salvatore nostro Deo, qui omnes homines vult salvos fieri. Quasi dicat: o Timothee, Deus Paradisum non fecit pro his tantum quos specialis Spiritus Sancti gratia ad monasteria traxit; non pro his solum quos duxit in solitudinem, ut ad cor illorum loqueretur; non pro solis Apostolis, qui relictis omnibus secuti sunt Christum; non pro solis Martyribus, qui ludibria et verbera experti, insuper et vincula et carceres: lapidati sunt, secti sunt, tentati sunt, in occisione gladii mortui sunt (Heb. 11, 36); non tandem pro solis virginibus, quae sequuntur Agnum quocumque ierit; vel pro iis solum sanctis, quorum vita prodigium multis facta est: sed pro omnibus, quia omnes homines vult salvos fieri. Non aliquos dumtaxat, sed omnes nullo excepto; omnes sine ulla limitatione et restrictione. Sic praefata Apostoli verba explicant sancti Patres: sacrorum praefectus, inquit S. Dionysius Areopagita, omnes homines salvari cupit. D. Hieronymus ait: Vult Deus ea quae sunt plena rationis, vult salvare omnes. Alia multa his similia leguntur apud sanctos Patres. Licet autem ex sanctis Patribus nobis non innotesceret praefata D. Pauli verba intelligenda esse de omnibus hominibus sine exceptione; ipsa Apostoli verba, si attendantur antecedentia et consequentia, de omnibus penitus hominibus eum loqui convincunt. Vult enim ibi D. Paulus, ut orationes fiant pro omnibus, nullo excepto; cujus rei rationem adducit: Quia Deus vult omnes salvos fieri: ergo sicut vult D. Paulus, ut oremus pro omnibus, nullo excepto; ita et certum est quod Deos velit omnes salvos fieri, nullo excepto.

 

Quod praeclare confirmat D. Paulus, cum Christum non pro aliquibus solummodo, sed pro omnibus penitus hominibus redimendis et salvandis semetipsum tradidisse asserit: Dedit redemptionem semetipsum pro omnibus. Ex quo D. Pauli loco infert Hugo Cardinalis, Deum velle ut omnes salvi fiant: Dedit, inquit, redemptionem semetipsum pro omnibus; et ita omnes vult salvos fieri. At ex his D. Pauli verbis inferendum etiam, quod Deus non ficte, sed vere et sincere omnes salvari velit. Sicut enim non est qui non credat sanctum Paulinum et alios nonnullos sanctos vere et sincere voluisse redimere illos captivos, pro quorum redemptione illi semetipsos tradiderunt: ita certum et evidens est, Deum sincere omnium hominum velle redemptionem et salutem, cum seipsum pro omnium redemptione et salute dederit: dedit redemptionem semetipsum pro omnibus.

 

Miramini Deum, qui ita sincere omnes homines salvari vult, ut omnes ad se vocet, ut pro omnibus redimendis seipsum tradat, ac asserat et juret se ita omnium optare salutem, ut nec unicum impium perire velit.

 

Vult quidem sincere Deus, omnes homines salvari: heu! tamen pauci ex hominibus vere et sincere salvari volunt. Dicunt, se salvari velle; dictis autem non concordant opera; asserunt se salutis desiderio teneri; sed ea quae salutis suae sunt, non faciunt: protestantur, se suam multum optare salutem; et tamen blasphemiis, usuris, impudicitiis se dedunt, in peccatis perseverant, ac saluti contraria facere non desinunt. Hi profecto vere et sincere salvari nolunt; si enim vere salvari vellent, Dei mandata servarent, et media ad salutem idonea sumerent. Vis salvari? inquit Christus, serva mandata. Haec est salutis regula; hanc tenere debent qui vere salvari cupiunt: ideo si vere salvari concupiscitis, Deum adorate, parentes honorate, inimicos diligite, ac omnia mandata servate. Si ea servare satagitis, vere salvari vultis; si ea servare renuitis, non vere salvari vultis. Jamvero pauci mandata Dei servant; ac proinde pauci vere salvari volunt, et pauci salvantur.

 

Omnes salvari velle dicunt, at volunt nolentes, simulque volunt et nolunt: vult et non vult piger (Prov. 13, 4). Cum ab iis quaeritur, an salvari velint, respondent: volumus; si vero instamus ut huic et illi peccato abrenuntient, ut hoc et illud Dei praeceptum servent; hoc facere nolunt; vellent salvari, media tamen salutis sumere nollent. Hoc autem proprie loquendo, nihil aliud est quam non velle vere et sincere salvari. Sicut is nollet vere adire Parisios, qui non viam qua Parisios itur, sed viam penitus oppositam teneret: ita et is non vere salvari vult, qui non per viam, qua ad coelum itur, imo per oppositam incedit.

 

Fratres, obsecro vos, ut non ficte sed vere et sincere salvari velitis. Res vestra agitur. Sive enim salvemini, sive non, Deus inde nec major, nec minor fiet, et tamen nostram vere et sincere vult ille salutem: quanto magis illam velle et optare debemus nos, cum inde omnia nostra pendeant. Dicite ergo et sincere dicite: volumus salvari; optate sincere salutem vestram, cum Deus illam velit voluntate sincera, ac etiam velit salutem nostram voluntate ardente.

 

 

II PARS.

 

Deus vult omnium salutem voluntate ardente

 

Reges et terrae principes, quantumvis magni et potentes sint, servis et subditis suis egent; ac ab iis illorum potentia, gloria, divitiae, imperiumque pendent: si enim rex populum non habeat, ubi est dominium ejus? ubi potestas, ubi gloria? At Deus ita coeli et terrae Dominus est, ut coelo, terra, Angelis et hominibus non indigeat: sive enim haec omnia pereant, sive non pereant, Deus semper idem in se manebit; ac semper potentiam infinitam, divitias infinitas, majestatem infinitam et omnes perfectiones infinitas possidebit, etiamsi omnes Angeli et homines pereant, nullo afficietur damno, cum de bonis ejus nihil desit, ipse enim est sibi totum bonum (Abul. q. 72, in c. 18 Matth.). Licet autem Deus hominibus non egeat, et licet minor in se non esset, quamvis totum genus humanum periret, homines tamen diligit ac eorum salutem ardenter desiderat. Quid prodest Deo si justus fueris? aut quid ei confert, si immaculata fuerit vita tua? (Job. 22, 3), haec nihil ei prosunt, nil inde emolumenti percipit, nec inde aliquid gloriae intrinsece acquirit. Tamen, licet Deus sibi sufficiat, nec hominibus quomodocumque egeat, illos tanto affectu prosequitur, ut eorum omnium salutem non remisse, sed ardenter et vehementer desideret: In Deo est voluntas vehemens cum desiderio, qua mirum in modum cupit, et vehementer desiderat nostram salutem (Chrysol. hom. 1 in Ep. ad Eph.).

 

Vehementem hanc et ardentem voluntatem salvandi omnes homines manifestat Deus multis nominibus quae usurpat, ac variis loquendi modis, quibus in sacra Scriptura utitur. Aliquando enim personam gerit concionatoris zelantissimi, qui in vicis, plateis, et undique praedicat, ut omnes homines ad se vocet et salvet: Sapientia foris praedicat, in plateis dat vocem suam (Prov. 1, 20). Aliquando se medicum charitativum dicit, qui e coelo descendit, ut naturam humanam per Adae peccatum infirmam et mortuam sanet, et ad vitam revocet. Pluries se Pastorem bonum vocitat, qui hominem lapsum, veluti ovem errantem sollicite quaerit, qua inventa gaudet, eamque non inter brachia gestat sed humeris superimpositam defert, ut ab omnibus videatur, tamquam vigiliarum et sollicitudinis suae trophaeum. Nonnunquam se Sacerdotem et summum animarum nostrarum Pontificem nuncupat, quia in hunc mundum venit, ut pro salvandis animabus nostris corporis sui Sacrificium in Crucis Altari offerret. Appellat etiam se Salvatorem, et Redemptorem hominum aliisque multis gloriatur titulis, qui omnes ad hominum salutem referuntur, ut inde notum faciat, se omnium hominum ardenter optare salutem: mirum in modum cupit, et vehementer desiderat nostram salutem.

 

Christum ex itinere fatigatum rogarunt discipuli ut manducaret: Rabbi manduca. Quibus Christus: Ego cibum habeo manducare quem vos nescitis (Joan. 4, 32). Quis ille cibus ita exquisitus, quo pasci desiderat Christus, qui coelesti pabulo vesci solet? quis ille cibus quem aliis sibi oblatis Christus praefert? Cibus ille quem tanto affectu optat, est salus hominum, quam ardenter desiderat: Cibus eius salus mea, inquit S. Bernardus. Cibus ille quo Christus pasci vult, non est materialis, sed spiritualis; hic cibus, inquit Theophilactus, non est alius quam salus hominum, quam summopere desiderat: Hominum salutem in hoc loco cibum appellat, ut quanta salutis nostrae cura et desiderio teneatur, ostendat (In Joan.). Cur vero salutem nostram cibum suum vocat Christus? Respondet Chrysostomus salutem nostram cibum suum appellare, quia sicut concupisci solet cibus, ita Christus salutem nostram ardenter concupiscebat: Hominum salutem hic cibum dicit, ostendens quantum desiderium habet nostrae salutis. Sicut enim nobis concupiscibile est comedere, ita ei salvare nos. Quaeramus iterum cur salutem nostram cibum suum Christus nuncupet? Respondebit Theophilactus, quod eam cibum suum vocet, quia tanto ardore salutem nostram desiderat, quanto famelicus cibum appetit: Salutem hominum tanto desiderio avebat, quanto ullus nostrum sensibilem cibum.

 

Non semel demiratus sum, quod Christus, qui parcissimus erat, et qui mortificationem et poenitentiam praedicabat, Matthaei adhuc telonearii convivio interesse voluerit: Fecit ei convivium magnum Levi in domo sua (Luc. 5, 29). Cur huic convivio adest Salvator? qui cibi ad publicani huius domum eum alliciunt? quibus ibi pascitur dapibus? Erat turba multa Publicanorum, et aliorum, qui cum illis erant discumbentes. Ecce cibos Christi exquisitissimos: in hoc convivio non tam materialibus, quam spiritualibus, pascebatur cibis: ibi, inquit Chrysologus, epulabatur, non cibis sed reditu peccatorum (Serm. 19). Fercula ejus erant peccatores, seu salus peccatorum quam ardenter optabat: Salutem hominum hic cibum dicit, ostendens quantum desiderium habet nostrae salutis.

 

Murmurabant Pharisaei, quod interdum Christus cum publicanis et peccatoribus manducaret: Murmurabant Pharisaei et Scribae eorum dicentes ad discipulos ejus, quare cum publicanis, et peccatoribus manducatis et bibitis? (Luc. 5, 30). Irridet Pharisaeos Chrysologus: quid, inquit, miramini, quod Christus cum peccatoribus manducet? Nonne scitis, eum venisse, ut peccatores salvet? num vos latet, quod ipse non venerit vocare justus, sed peccatores? Hi sunt propter quos in hunc mundum venit: hi sunt cum quibus saepe versatur, ut eos salvet; exquisitissimi ejus cibi sunt peccatores qui convertuntur; epulabatur non cibis, sed reditu peccatorum. Epulatur opipare Christus, cum convertuntur Matthaeus, Magdalena, Samaritana, Centurio, et alii peccatores, quia non minus ardenter salutem hominum appetit, quam famelici cibum: Salutem hominum tanto desiderio avebat, quanto ullus nostrum sensibilem cibum.

 

Ardentem hanc homines salvandi voluntatem testatur Christus regii Prophetae ore dicens, quod in hoc mundo cucurrerit, sitiens: cucurri in siti (Ps. 61, 5). A summo coelo usque ad terram cucurrit Christus; in hoc mundo per vicos, plateas, civitates et deserta cucurrit, ut salvaret homines, et cucurrit sitiens, cucurri in siti. Quae est sitis illa, qua angebatur et ardebat Salvator? Sitis tua salus mea; sitiebat salutem hominum, inquit Augustinus, eamque ardenter sitiebat et desiderabat. Postquam Crucis patibulo affixus est Christus, haec eius increvit sitis: clamavit enim: sitio. Quid sitis, o Christe Salvator? Sitis tua salus mea; sitit et ardenter desiderat salutem omnium penitus hominum, et ideo in Cruce pro omnibus salute moritur: dedit redemptionem semetipsum pro omnibus (1 Tim. 2, 6).

 

O quam magna fuit Christi sitis! Quam ardens ejus sitis extitit! Quam ardenter omnium hominum salutem desideravit! At, heu! quam negligenter et remisse propriam salutem cupiunt plerique hominum! terrenis inhiant, ad mundi voluptates anhelant; et de animae salute parum, aut nullomodo solliciti sunt. Clamat Christus, ut magno cum fervore et impetu salutem optent, et per angustam Paradisi portam ingredi conentur: Contendite intrare (Luc. 13, 24); ipsi vero nullam sibi vim faciunt nec aliquo modo salutem suam sitiunt et desiderant. Vellent salvari: sed difficultates exsorbere, superare discrimina, labores exantlare nolunt, ut per angustam Paradisi januam intrent. Vellent salvari; verum haec eorum voluntas ita tepida est, et remissa, ut quasi nolint. Non remisse et negligenter; verum summo cum fervore suam quisque salutem velle et optare debet; quia si non salveris, caetera omnia nil tibi proderunt: Quid enim prodest homini si mundum universum lucretur, animae vero suae detrimentum patiatur? (Matth. 16, 26). Quid tibi proderit, copiosas Cresi divitias, mirandam Absalonis pulchritudinem, incredibilem Herculis fortitudinem, Alexandri Magni dominationem, ac totius mundi divitias, et delicias habuisse, si proprie salutis jacturam facias? Certe haec nihil proderunt; ideo salutem ardenter desidera, pro salute ferventer labora.

 

Audi tremenda Salvatoris verba, dicentis, quod veniet tempus, quo in Paradisum multi intrare cupient, et non intrabunt: Multi, dico vobis, quaerent intrare, et non poterunt (Luc. 13, 24). Cur in Paradisum intrare non poterunt? Non poterunt intrare, inquit Carthusianus, quia non efficaciter quaesierunt, neque fervide optaverunt, sed pigre et negligenter. Ut ergo in Paradisum aliquando intrare valeatis, fervide nunc et ardenter salutem desiderate, sicut Christus, qui omnium hominum salutem ardenter desideravit: ac etiam efficaciter.

 

 

III PARS.

 

Deus vult omnium salutem voluntate efficaci

 

Eos detestor haereticos, qui de Deo ita male sentiunt, ut asserant, eum aliquos solummodo salvare velle, quibus solis gratias ad salutem necessarias impertit: aliis vero eas denegat, nec de eorum salute quomodocumque curat. Haec doctrina a variis damnata est Conciliis, et qui eam sectantur, durius quam par est loquuntur de Deo, qui non aliquos tantum, sed omnes penitus homines salvos fieri vult: Qui dicit Deum, certum solum numerum electorum salvare voluisse, durius loquitur, quam loquendum est de altitudine inscrutabilis gratiae Dei, qui omnes homines vult salvos fieri (S. Prosper in resp. 8 ad Gallos).

 

Non sic de Deo loquuntur S. Patres, Damascenus et Chrysostomus, qui Deum voluntate antecedente et prima, omnes penitus homines salvari velle asserunt: Praecedenter, inquit Damascenus, vult Deus omnes homines salvari, et regnum ejus consequi. Et D. Chrysostomus ait: In Deo alia est voluntas secunda, secundum quam eos qui persistunt in sceleribus contaminati, vult perire; et alia est voluntas prima, et secundum hanc non vult homines perire, sed salvari. His sanctis Patribus adjungi posset D. Augustinus, qui in libro de spiritu et littera, c. 3, et 33, ait: Vult Deus omnes homines salvos fieri; non sic tamen, ut eis liberum adimat arbitrium, quo vel bene vel male utentes justissime judicentur.

 

Bonus et aequitatis amans judex antecedente et primaria voluntate, omnes amat, nullumque quantum ex se est, vult ad furcas damnari; nulli tamen tollit libertatem bene vel male agendi; et eos qui male agunt, voluntate secundaria vult punire: ita Deus, non tollit hominibus libertatem male agendi; et si male agunt, tunc voluntate secundaria eos plecti vult: voluntate tamen primaria, et quantum ex se est, neminem damnari, omnesque salvari cupit. Secundum hanc, non vult homines perire, sed salvari.

 

Antecedens et primaria haec voluntas, qua Deus omnes homines salvari vult, non est simplex velleitas, aut voluntas quaedam simplicis complacentiae, vacua et otiosa; sed est voluntas ex parte Dei efficax; quandoquidem Deus in executionem hujus voluntatis nos creare, conservare, ac nobis media ad salutem necessaria tribuere vult: Prout, ait Doctor Seraphicus, Deus dicitur velle omnium salutem quantum in se est, et antecedenter: connotatur in hominibus ordinatio ad salutem, tam ex parte naturae datae, quam ex parte gratiae oblatae. Idem dicit aliis verbis Doctor subtilis: Deus, inquit, vult omnes salvos fieri, quantum scilicet ex parte sui, et voluntate sua antecedente, pro quanto dedit eis dona naturalia et leges rectas, et adjutoria sufficientia ad salutem.

 

S. Thomas et alii Doctores Catholici eodem fere modo loquuntur, ac asserunt, generalem hanc voluntatem, qua Deus vult omnes salvos fieri esse efficacem ex parte Dei: quatenus, virtute illius, dat omnibus auxilia ad salutem sufficientia. Et licet nunquam hac de re locuti essent sancti Doctores, nobis satis constabit eum velle omnium salutem efficaciter quantum est ex parte sua, si aliquantulum attendamus ad ea quae pro communi hominum salute fecit. Scimus eum pro nostra salute misisse Prophetas, qui gravia passi sunt, ut homines viam salutis docerent: Prophetas propter nos vexari permisit, et in captivitatem mitti, et infici in fornacem, et innumera mala tolerare, et ipsos Prophetas fecit propter nos. Non fuit satis Deo misisse Prophetas, misit et Filium suum unigenitum, et ab aeterno genitum, qui voluit humanae naturae hypostatice uniri, in vili stabulo nasci, ac toto vitae suae tempore pro communi hominum salute indesinenter laborare.

 

Non otiosus fuit Christus, quamdiu in hoc mundo permansit; indesinenter oravit, praedicavit, civitates et castella peragravit, ac continue circuivit, ut homines a daemonis servitute liberaret, eosque viam salutis doceret: Circuibat Jesus omnes civitates et castella docens in Synagogis eorum, et praedicans evangelium regni, et curans omnem languorem et infirmitatem (Matth. 9, 35). Daemon circuire non desinit, ut animas rapiat et perdat: circuit quaerens quem devoret. Christus autem ut daemoni se opponeret, circuire etiam voluit: circuibat Jesus omnes civitates et castella. Circuibat daemon ut deciperet; Christus ut technas a daemone instructas detegeret; daemon ut pacem mundo eriperet; Christus ut eam daret: ille, ut culpae venenum omnibus infunderet; iste, ut omnes donis coelestibus locupletaret: ille, ut animas depraedaretur; iste ut eas lucraretur: ille, ut homines a regni coelestis via averteret; iste, ut illos recta ad coelum duceret, ac omnes salvaret: Circuit quaerens quem devoret. Circuibat Jesus omnes civitates.

 

Postquam toto vitae suae tempore Christus circuivit, et pro hominum salute laboravit, in crucem ascendit, ut ibi pro omnibus sanguinem funderet et moreretur. Ibi expandit manus suas non solum ut justos et electos, sed etiam ut peccatores et reprobos amplecteretur: Expandi, inquit, manus meas tota die ad populum incredulum qui graditur in via non bona (Isa. 65, 2). Quasi dicat: ascendi in crucem: ibique, veluti omnium Pater expandi manus meas, ut omnes penitus veluti filios meos amplecterer. Ibi expandi manus meas, veluti Pater erga omnes benignus et misericors, ut omnibus benefacerem: Ibi expandi manus meas, non solum ad justos qui mihi religiose serviunt; sed etiam ad peccatores et incredulos, qui legibus meis contradicunt; ut sciant omnes, me non solum justos, verum et peccatores, ac omnes penitus homines salvare velle. Et revera ibi Christus non solum pro justis, et electis, sed etiam pro injustis et peccatoribus mortuus est: Christus semel pro peccatis nostris mortuus est, justus pro injustis (1 Petr. 3, 18). Quis jam dubitet, eum vere et efficaciter omnium salutem voluisse?

 

Dicunt et fatentur omnes, tunc hominem velle aliquid efficaciter, cum media ad illud obtinendum apta et idonea sumit. Aegrotus v. g. tunc dicitur efficaciter velle sanitatem, cum amariores quasque potiones facile sorbet, et quaecumque a medicis praescripta sunt, quantumvis dura et acerba, executioni sollicite mandat. Idem dicendum de exercitus cuiusdam duce, qui censetur efficaciter velle urbem aliquam invadere, cum eam copiis multis cingit, bellicis tormentis quatit, ignitis ferreis globulis incendit, et aliis ad eam expugnandam mediis utitur. Ex hoc principio, quod ex se satis patet, clarissime infertur, Deum, quantum ex se est, efficaciter velle omnium salutem, cum media ad salvandos omnes homines idonea adhibeat.

 

Audite Deum per Isaiam Prophetam dicentem: Quid est quod debui facere ultra vineae meae, et non feci? Quae, inquit, non feci, ex his quae pro communi omnium salute facere debui? quae media pro eorum salute non sumpsi, ex his quae juxta ordinem sapientiae meae sumere debui? Videns omnes penitus homines in Adamo peccasse, et ideo aeterna damnatione dignos: ut eos a praecipitio eruerem, misi Filium meum Unigenitum, qui pro omnibus mortuus est, qui pro omnibus propria merita obtulit, et qui omnes redemit: aeterna redemptione inventa. Hic meus Filius gratias suas omnibus meruit, Sacramenta pro omnibus instituit, Apostolos et viros Apostolicos undique misit; et alia multa pro omnium salute fecit: Quid est quod debui facere ultra vineae meae, et non feci? Certe non solum ea fecit Deus, quae pro salute nostra facere debebat, sed etiam plura fecit, quam facere debebat pro nobis peccatoribus, pro nobis miseris et indignis. Quare fatendum, quod omnium salutem voluerit, non solum voluntate sincera et ardente, sed etiam voluntate efficaci, saltem quoad media; in quantum dedit nobis media et auxilia sufficientia, quibus si omnes bene uterentur, omnes salvarentur. Unde si qui damnentur, non Deus, sed ipsi damnationis suae causa sunt.

 

Si Deus, ait S. Ambrosius, omnes homines vult salvos fieri, cur non ejus impletur voluntas? Conditio latet, inquit: seu non impletur suprema illa voluntas, qua vult omnes salvos fieri, quia voluntas haec est conditionata. Illa enim generali Dei voluntate salvandi omnes homines, latet haec conditio, quod scilicet ipsi salvari velint: non vult, inquit, ut nolentes salventur, sed vult illos salvos fieri, si et ipsi velint.

 

Oecumenius, explicans haec D. Pauli verba: Deus vult omnes homines salvos fieri, ait: Si Deus vult, quare non fit quod vult? Si Deus vult Cainum, Judam, et pessimos quosque peccatores salvos fieri, quare non salvantur? Quare non fit quod vult? Respondet ipse: Non fit, quia illi nolunt: ecce rationem propter quam non omnes salvantur. Verum est, quod Deus det omnibus media et auxilia ad salutem sufficientia, quibus si omnes bene uterentur, salvarentur omnes: sed quia omnes iis bene uti nolunt, ideo multi non salvantur, quia salvari nolunt, non fit, quia illi nolunt. Omnes quidem salvari vellent voluntate quadam vacua, inani et inefficaci; attamen nolunt ea facere, quae ad salutem obtinendam necessaria sunt; vellent salvari, sed nolunt aliena restituere, peccatis abrenuntiare, mandata servare, virtutem sectari, et alia ad salutem necessaria peragere: salvari nolunt efficaciter et ideo non salvantur: non fit, quia illi nolunt. Itaque salutem vestram optate voluntate sincera, ardente et efficaci, et infallibiliter salvi eritis. Amen.

 

 

EXPLICIT TOMUS PRIMUS

CONTINENS CONCIONES DE TEMPORE ADVENTUS.

 

–––––––––––

 

 

Annus Apostolicus, continens conciones: I. Toto Adventu, II. Tempore Quadragesimae, III. Omnibus et singulis totius anni diebus dominicis, IV. De Sanctis, praedicabiles stilo perspicuo elaboratas claraque methodo concinnatas, Auctore R. P. Fr. Zacharia Laselve Sacrae Theologiae Lectore, necnon Provinciae Recollectorum Sanctissimi Sacramenti seu Tolosanae alumno. Editio revisa et adnotata a P. A. Saraceno Presb. Congreg. Ord. Taurin. Volumen I. Conciones pro tempore Adventus. Augustae Taurinorum, EX OFFICINA LIBRARIA ECCLESIASTICA, EQ. LAURENTII ROMANO EDITORIS. M. DCCC. LXXXI. (1881), pp. 224-238.

 

Annus Apostolicus, continens conciones: I. Omnibus et singulis totius anni diebus dominicis, II. Toto Adventu, III. Tempore Quadragesimae, praedicabiles, Authore R. P. Zacharia Laselve Sacrae Theologiae Lectore, nec-non Provinciae Recollectorum sanctissimi Sacramenti, seu Tolosanae Alumno. Editio quinta in Germania, Correctior et auctior novo Indice super Quadragesimale. Coloniae et Francofurti, Sumptibus Joannis Michaelis Josephi Pütz. Anno M. DCC. LX. (1760), pp. 113-120.

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Nil obstat quominus praesens Editio Operis cui nomen: Annus Apostolicus, Auctore P. ZACHARIA LASELVE, revisum ab admodum Reverendo P. A. SARACENO Presb. Congr. Oratorii Taurini typis volgetur.

 

Augustae Taurinorum, die 22 junii 1881.

 

C. CHIUSO THOMAS Provicarius General.

 

L. † S.

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 
© Ultra montes (www.ultramontes.pl)
Cracovia MMVIII, Kraków 2008

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: