KATECHIZM

 

RZYMSKO-KATOLICKI

 

KS. JÓZEF DEHARBE SI

 

 

CZĘŚĆ DRUGA

 

–––––––

 

O czwartym przykazaniu Boskim

 

"Czcij ojca twego i matkę twoją, abyś długo żył i dobrze ci się powodziło na ziemi"

 

1. P. Co nakazuje Bóg w czwartym przykazaniu?

 

O. Bóg nakazuje w czwartym przykazaniu, aby dzieci swoim rodzicom, a podwładni swoim przełożonym oddawali poszanowanie, miłość i posłuszeństwo.

 

2. P. Dlaczego powinny dzieci oddawać swoim rodzicom poszanowanie, miłość i posłuszeństwo?

 

O. Ponieważ po Bogu są rodzice ich największymi dobroczyńcami, i zastępują dzieciom miejsce Boga.

 

3. P. Jak mają dzieci okazywać rodzicom swoim szacunek?

 

O. Dzieci mają rodziców swoich szanować jako zastępców Boga, i nie ubliżać im ani słowem, ani uczynkiem. Tak nakazuje Bóg słowami Pisma św.: "Uczynkiem i mową i wszelką cierpliwością czcij ojca twego" (Ekli. III, 9).

 

4. P. Kiedy grzeszą dzieci przeciwko uszanowaniu, rodzicom należnemu?

 

O. Dzieci grzeszą przeciwko uszanowaniu, rodzicom należnemu:

 

1) jeśli gardzą rodzicami w sercu albo ich nienawidzą;

 

2) jeśli źle o nich mówią;

 

3) jeśli się ich wstydzą;

 

4) jeśli im zuchwale odpowiadają.

 

– Grzech nieuszanowania względem rodziców tak jest wielki, że Pismo św. grozi straszną karą dzieciom, które się go dopuszczają: "Oko, które urąga ojcu, i które gardzi matką swoją, niech wykłują kruki i niech wyjedzą orlęta" (Przyp. XXX, 17).

 

5. P. Jak mają dzieci okazywać rodzicom swoim miłość?

 

O. Dzieci mają być rodzicom:

 

1) wdzięczne i życzyć im dobrze;

 

2) mają im sprawiać pociechę cnotliwym zachowaniem;

 

3) pomagać im w pracy, starać się o nich w biedzie, pielęgnować ich w chorobie i w starości;

 

4) modlić się za nich;

 

5) znosić cierpliwie ich błędy i wady.

 

– Przykład takiej miłości dziecięcej dał Chrystus Pan, który wśród mąk najstraszliwszych na krzyżu pamiętał o swej Matce Najświętszej.

 

6. P. Jak grzeszą dzieci przeciwko miłości, rodzicom należnej?

 

O. Dzieci grzeszą przeciwko miłości, rodzicom należnej:

 

1) jeśli sprawiają im smutek złym zachowaniem;

 

2) jeśli w potrzebie ich opuszczają;

 

3) jeśli nie modlą się za nich;

 

4) jeśli nie znoszą ich wad i błędów.

 

7. P. Jak mają dzieci okazywać rodzicom należne posłuszeństwo?

 

O. Dzieci mają:

 

1) spełniać wszystkie rozkazy rodziców, które nie sprzeciwiają się przykazaniom Boskim, lub kościelnym;

 

2) rady i upomnienia rodziców chętnie przyjmować i spełniać. – Tak bowiem nakazuje Bóg w Piśmie św.: "Synowie, posłuszni bądźcie rodzicom we wszystkim, albowiem to się podoba Panu" (Kol. III, 20). Przykład takiego posłuszeństwa dał dzieciom Jezus Chrystus, który, chociaż był Bogiem, jednak był posłuszny Maryi i Józefowi.

 

8. P. Jak grzeszą dzieci przeciwko posłuszeństwu, należnemu rodzicom?

 

O. Dzieci grzeszą przeciwko posłuszeństwu, należnemu rodzicom:

 

1) jeśli rozkazów rodziców niechętnie, albo całkiem nie spełniają;

 

2) jeśli ich rad i upomnień wcale nie słuchają;

 

3) jeśli karom rodzicielskim poddać się nie chcą. – Nieposłuszeństwo względem rodziców poczytuje Bóg za grzech tak wielki, że w starym zakonie kazał kamienować dzieci rodzicom nieposłuszne.

 

9. P. Co czeka dzieci, które nie wykonują czwartego przykazania Boskiego?

 

O. Dzieci, które czwartego przykazania Boskiego nie wykonują, czeka w tym życiu przekleństwo Boga i hańba, w przyszłym życiu wieczne potępienie. – Mówi bowiem Bóg w Piśmie św.: "«Przeklęty, który nie czci ojca swego i matki». I rzecze wszystek lud: «Amen»" (V Mojż. XXVII, 16), tj. niech się tak stanie. Że tak się stało, przykładem jest Absalon i synowie Helego.

 

10. P. Co czeka dzieci, które wiernie wykonują czwarte przykazanie Boskie?

 

O. Dzieci, które wiernie wykonują czwarte przykazanie Boskie, czeka w tym życiu opieka i błogosławieństwo Boga, a w przyszłym życiu zbawienie; bo Bóg wyraźnie to obiecuje w słowach czwartego przykazania: "abyś długo żył, i dobrze ci się powodziło na ziemi". – Przykład tego błogosławieństwa mamy na Izaaku i młodym Tobiaszu.

 

11. P. Komu powinniśmy jeszcze, prócz rodziców, oddawać poszanowanie, miłość i posłuszeństwo?

 

O. Prócz rodziców powinniśmy jeszcze oddawać poszanowanie, miłość i posłuszeństwo: opiekunom, nauczycielom, chlebodawcom, przełożonym duchownym i świeckim.

 

12. P. Jak mamy się zachowywać względem opiekunów, nauczycieli i chlebodawców?

 

O. Mamy ich uważać jako zastępców rodziców, i tak się zachowywać względem nich, jak dzieci względem rodziców.

 

13. P. Przez co grzeszą szczególnie słudzy przeciwko swoim chlebodawcom?

 

O. Słudzy grzeszą szczególnie przeciwko swoim chlebodawcom: 1) przez nieposłuszeństwo i krnąbrność; 2) przez lenistwo i przeniewierstwo; 3) głównie przez naprowadzanie dzieci chlebodawców do złego.

 

14. P. Przez co grzeszymy przeciwko duchownym i świeckim przełożonym?

 

O. Grzeszymy przeciwko duchownym i świeckim przełożonym: 1) przez pogardę; 2) przez bezczelne nagany i potwarz; 3) przez upór i bunt; 4) przez nieoddawanie zwyczajnych danin i należnych podatków.

 

15. P. Kiedy nie powinniśmy słuchać rodziców, przełożonych i zwierzchności?

 

O. Nie powinniśmy słuchać rodziców, przełożonych i zwierzchności, jeśli nakazują coś takiego, co Bóg zakazał. – Tak postąpili sobie Apostołowie, gdy rada żydowska zabroniła im ogłaszać naukę Jezusa Chrystusa. Apostołowie odpowiedzieli: "Więcej trzeba słuchać Boga, aniżeli ludzi" (Dz. Ap. V, 29).

 

† 16. P. Czy czwarte przykazanie Boskie dane jest tylko dzieciom i podwładnym?

 

O. Nie; ono dane jest także rodzicom i przełożonym, i zawiera ich obowiązki względem dzieci i podwładnych.

 

† 17. P. Który jest główny i najświętszy obowiązek rodziców i przełożonych?

 

O. Głównym i najświętszym obowiązkiem rodziców i przełożonych jest, aby: 1) wychowali dzieci w religii katolickiej; 2) nakłaniali od młodości do wszystkiego dobrego słowem i przykładem; 3) strzegli od zgorszenia i zepsucia; 4) karcili ich błędy. – Tak rozkazuje Bóg rodzicom: "Nie odejmij od dziecięcia karności, bo jeśli je ubijesz rózgą, nie umrze, a duszę jego z piekła wybawisz" (Przyp. XXIII, 13. 14).

 

† 18. P. Jakie obowiązki mają chlebodawcy względem swoich sług?

 

O. Chlebodawcy powinni: 1) obchodzić się ze swymi sługami z miłością; 2) oddawać im należną zapłatę; 3) nakłaniać ich słowem i przykładem do wszystkiego dobrego; 4) odwodzić ich od wszystkiego złego. – Do chlebodawców mówi Bóg: "Panowie, co sprawiedliwego i słusznego jest, czyńcie sługom, wiedząc, że i wy macie Pana w niebie" (Kol. IV, 1).

 

Upomnienie: Szanuj rodziców, duchownych i wszystkich, którzy są starsi wiekiem, urzędem i godnością. Słuchaj ich chętnie i ochoczo, według przykładu Jezusa Chrystusa, który, będąc "Bogiem na wieki pochwalonym", przecież był posłusznym Maryi i Józefowi.

 

–––––––––––

 

 

Katechizm rzymsko-katolicki podług Ks. J. Deharbe T. J. dla szkół ludowych. We Lwowie. NAKŁADEM ZAKŁADU NARODOWEGO IMIENIA OSSOLIŃSKICH. 1885, ss. 177-183.

 

© Ultra montes (www.ultramontes.pl)

Powrót do spisu treści
Katechizm rzymsko-katolicki

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: