KATECHIZM
RZYMSKO-KATOLICKI
KS. JÓZEF DEHARBE SI
CZĘŚĆ DRUGA
–––––––
O głównym przykazaniu
3. P. Które jest główne przykazanie, zawierające w sobie wszystkie inne przykazania?
O. Głównym przykazaniem, w którym zawierają się wszystkie inne, jest: przykazanie miłości Boga i bliźniego.
4. P. Jak opiewa to przykazanie?
O. To przykazanie opiewa: "Będziesz miłował Pana Boga twego ze wszystkiego serca twego, i ze wszystkiej duszy twojej i ze wszystkiego umysłu twego, i ze wszystkiej siły twojej. Toć jest pierwsze przykazanie. A wtóre jest temu podobne: Będziesz miłował bliźniego twego, jak siebie samego" (Mk XII, 30-31).
§ 1. O miłości Boga
5. P. Co to jest miłość Boga?
O. Miłość Boga jest cnotą, od Boga nam daną, przez którą oddajemy się całym sercem Jemu, jako najwyższemu dobru, abyśmy, wypełniając Jego przykazania, podobali się Jemu i połączyli się z Nim na wieki.
*6. P. Jaka powinna być miłość nasza ku Bogu?
O. Miłość nasza ku Bogu powinna być:
1) nadprzyrodzoną; 2) nade wszystko; 3) skuteczną.
*7. P. Kiedy jest miłość nasza ku Bogu nadprzyrodzoną?
O. Miłość nasza ku Bogu jest nadprzyrodzoną, gdy za pomocą łaski Boskiej miłujemy Boga, jak Go przedstawia nam wiara.
*8. P. Kiedy miłujemy Boga nade wszystko?
O. Miłujemy Boga nade wszystko, jeśli Go miłujemy więcej, niż wszystko inne, tak, żeśmy gotowi raczej utracić wszystko, nawet życie, niż obrazić Go grzechem i odłączyć się od Niego. O miłości bowiem mówi Apostoł: "Ani śmierć, ani żywot, ani teraźniejsze rzeczy, ani przyszłe... ani insze stworzenie, nie będzie nas mogło odłączyć od miłości Bożej" (Rzym. VIII, 38-39).
*9. P. Kiedy jest miłość nasza ku Bogu skuteczną?
O. Miłość nasza ku Bogu jest skuteczną, jeśli to czynimy, co się podoba Bogu, tj. Jego przykazania wypełniamy; bo Chrystus Pan mówi: "Kto ma przykazania moje i zachowuje je, ten jest, który mnie miłuje" (Jan XIV, 21).
10. P. Dlaczego powinniśmy miłować Boga?
O. Powinniśmy miłować Boga, ponieważ:
1) Bóg jest dobrem największym i najdoskonalszym;
2) Bóg nas pierwej umiłował i wyświadcza nam nieustannie niezliczone dobrodziejstwa na duszy i na ciele;
3) On nam przykazuje, abyśmy Go miłowali i w nagrodę tej miłości przyrzekł nam zbawienie wieczne.
*11. P. Czy dlatego głównie powinniśmy miłować Boga, że nam świadczy dobrodziejstwa?
O. Powinniśmy miłować Boga także za dobrodziejstwa, które nam świadczy i świadczyć będzie, lecz taka miłość nie jest doskonałą.
*12. P. Kiedyż jest miłość nasza ku Bogu doskonałą?
O. Nasza miłość ku Bogu wtenczas jest doskonałą, jeśli Boga głównie dlatego miłujemy nade wszystko, że On sam jest nieskończenie doskonałym, czyli że jest najwyższym dobrem.
13. P. Przez co pomnaża się w nas i udoskonala miłość Boga?
O. 1) Przez częste a godne przyjmowanie sakramentów św.; 2) przez rozpamiętywanie doskonałości i dobrodziejstw Boskich, mianowicie zaś gorzkiej męki i śmierci Jezusa Chrystusa; 3) przez zaparcie się siebie samego i cierpliwość w przeciwnościach; 4) przez pełnienie dobrych uczynków.
*14. P. Przez co osłabiamy lub tracimy miłość Boga?
O. Osłabiamy miłość Boga przez grzechy powszednie, a tracimy ją całkiem przez grzech śmiertelny.
Upomnienie: ćwicz się pilnie w miłości Bożej, a to tym sposobem: myśl o Bogu i módl się do Niego często, czyń wszystko i znoś dla Niego, i niczego nie lękaj się tak, jak grzechu, który jest obrazą Boga.
§ 2. O miłości bliźniego
15. P. Kogo powinniśmy miłować po Bogu?
O. Po Bogu powinniśmy miłować bliźniego, tj. wszystkich ludzi.
16. P. Dlaczego powinniśmy miłować bliźniego?
O. Powinniśmy miłować bliźniego, ponieważ:
1) Jezus Chrystus nam to przykazuje;
2) On nauczył nas miłości bliźniego własnym przykładem;
3) każdy człowiek, jest równie jak my dzieckiem Boga, stworzony na obraz i podobieństwo Jego, odkupiony krwią Jezusa Chrystusa i powołany do zbawienia. Toteż Pismo św. pyta: "Izali nie jeden Ojciec wszystkich nas? Izali nie jeden Bóg stworzył nas? Czemuż tedy gardzi każdy z nas bratem swoim?" (Malach. II, 10).
*17. P. Jaka powinna być miłość nasza ku bliźniemu?
O. Miłość nasza ku bliźniemu powinna być: 1) szczerą; 2) bezinteresowną; 3) powszechną.
*18. P. Kiedy jest miłość nasza ku bliźniemu szczerą?
O. Miłość nasza ku bliźniemu jest szczerą, jeśli bliźniego miłujemy nie pozornie tylko, lecz tak, jak samych siebie.
*19. P. Kiedyż miłujemy bliźniego jak samych siebie?
O. Miłujemy bliźniego jak samych siebie, jeśli wypełniamy przykazanie Chrystusa: "Wszystko, cokolwiek chcecie, aby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie" (Mt. VII, 12).
*20. P. Kiedy jest miłość nasza ku bliźniemu bezinteresowną?
O. Miłość nasza ku bliźniemu jest bezinteresowną, jeśli bliźniemu czynimy dobrze dlatego, że Bóg tak kazał, nie zaś dlatego, aby nas ludzie chwalili lub nagradzali.
*21. P. Kiedy jest miłość nasza ku bliźnim powszechną?
O. Miłość nasza ku bliźnim jest powszechną, jeśli miłujemy wszystkich ludzi bez wyjątku, przyjaciół i nieprzyjaciół. Pouczył nas o tym Chrystus Pan przypowieścią o miłosiernym Samarytaninie.
*22. P. Czy tedy nie jest dosyć, nie mścić się na nieprzyjaciołach?
O. To nie jest dosyć; bo Bóg rozkazuje, abyśmy miłowali naszych nieprzyjaciół, to znaczy: abyśmy im życzyli dobrze i pomagali im w potrzebie według sił.
*23. P. Któż tego wymaga?
O. Wymaga tego Chrystus Pan, bo mówi: "Miłujcie nieprzyjacioły wasze, dobrze czyńcie tym, którzy was mają w nienawiści, a módlcie się za prześladujących i potwarzających was, abyście byli synami Ojca waszego, który jest w niebiesiech, który sprawia, że słońce Jego wschodzi na dobrych i złych, i spuszcza deszcz na sprawiedliwych i niesprawiedliwych" (Mt. V, 44-45).
*24. P. Kogo każe nam Pismo św. szczególnie miłować?
O. Szczególnie każe nam Pismo św. miłować ubogich, wdowy, sieroty i wszystkich, którzy znajdują się w potrzebie duszy lub ciała.
*25. P. W jaki sposób powinniśmy im pomagać?
O. Powinniśmy im pomagać przez uczynki miłosierdzia co do duszy i co do ciała.
*26. P. Które są uczynki miłosierdzia co do duszy?
O. Uczynki miłosierdzia co do duszy są następujące siedem: 1) grzeszących upominać; 2) nieznających prawd i wiary i obyczajów pouczać; 3) wątpiącym dobrze radzić; 4) strapionych pocieszać; 5) krzywdy cierpliwie znosić; 6) urazy chętnie przebaczać; 7) modlić się za żywych i za umarłych.
*27. P. Które są uczynki miłosierdzia co do ciała?
O. Uczynki miłosierdzia co do ciała są następujące siedem: 1) łaknących nakarmić; 2) pragnących napoić; 3) nagich przyodziać; 4) podróżnych w dom przyjmować; 5) więźniów wykupywać; 6) chorych odwiedzać; 7) umarłych grzebać.
*28. P. Czy uczynki miłosierdzia mają u Boga zasługę?
O. Uczynki miłosierdzia mają u Boga wielką zasługę, według słów Jezusa Chrystusa: "Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią" (u Boga) (Mt. V, 7).
*29. P. Które uczynki miłosierdzia są ważniejsze?
O. Ważniejsze są uczynki miłosierdzia co do duszy, bo dusza jest ważniejsza niż ciało.
Upomnienie: Bądź zgodnym i uprzejmym ze wszystkimi; szczególnie z rodzeństwem i krewnymi. Nie oddawaj nigdy złem na złe, lecz módl się za tych, którzy cię obrazili.
*§ 3. O chrześcijańskiej miłości siebie samego
30. P. Czy wolno chrześcijaninowi miłować także siebie samego?
O. Chrześcijaninowi wolno, a nawet powinien miłować siebie samego; bo Jezus Chrystus powiedział: "Będziesz miłował bliźniego twego, jako siebie samego" (Mk XII, 31).
31. P. Cóż to znaczy miłować siebie samego?
O. Miłować siebie samego, znaczy, starać się przede wszystkim o zbawienie duszy.
32. P. Jakim sposobem powinniśmy się starać o zbawienie duszy?
O. O zbawienie duszy powinniśmy się starać tym sposobem:
1) powinniśmy unikać grzechu i sposobności do niego;
2) jeśliśmy zgrzeszyli, powinniśmy bez zwłoki szczerze pokutować;
3) powinniśmy gorliwie starać się o cnotę, i wykonywać dobre uczynki.
33. P. Czy wolno nam miłować także nasze ciało i dobra doczesne?
O. Wolno nam miłować także nasze ciało i dobra doczesne, jako to: zdrowie, majątek, dobre imię, lecz godziwie i po chrześcijańsku.
34. P. Cóż to znaczy miłować ciało własne i dobra doczesne godziwie i po chrześcijańsku?
O. Miłować ciało własne i dobra doczesne godziwie i po chrześcijańsku, znaczy: nie nadużywać ich do grzechu, lecz czynić z nich użytek na chwałę Boga, i ku zbawieniu własnemu i bliźnich.
35. P. Co się sprzeciwia chrześcijańskiej miłości bliźniego?
O. Chrześcijańskiej miłości bliźniego sprzeciwia się grzeszna miłość własna czyli samolubstwo.
36. P. Kiedy miłość własna jest grzeszną?
O. Miłość własna jest grzeszną:
1) jeśli człowiek to czyni, co się jemu podoba, a nie to, co się podoba Bogu; lub dlatego coś czyni, aby był chwalony, nie zaś dla chwały Bożej;
2) jeśli troszczy się więcej o ciało i o dobra doczesne, niż o duszę i zbawienie;
3) jeśli coś czyni dla swojej korzyści ze szkodą bliźnich.
Upomnienie: Przezwyciężaj od młodości grzeszną, a bardzo szkodliwą miłość własną; bo człowiek, który nią się rządzi, szuka we wszystkim, co myśli, mówi i czyni, tylko swojej korzyści, i siebie ma za najlepszego.
–––––––––––
Katechizm rzymsko-katolicki podług Ks. J. Deharbe T. J. dla szkół ludowych. We Lwowie. NAKŁADEM ZAKŁADU NARODOWEGO IMIENIA OSSOLIŃSKICH. 1885, ss. 153-162.
© Ultra montes (www.ultramontes.pl)
Powrót do spisu treści
Katechizm rzymsko-katolicki
POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: