KATECHIZM

 

RZYMSKO-KATOLICKI

 

KS. JÓZEF DEHARBE SI

 

 

CZĘŚĆ PIERWSZA

 

–––––––

 

O wierze

 

§ 1. Co to jest wiara i w co powinniśmy wierzyć?

 

1. P. Jak nazywa się wiara, którą wyznajemy?

 

O. Wiara, którą wyznajemy, nazywa się chrze­ścijańsko-katolicką.

 

2. P. Dlaczego nazywamy się chrześcijanami-katolikami?

 

O. Nazywamy się chrześcijanami-katolikami dla­tego, że jesteśmy ochrzczeni i wierzymy w to wszystko, co Bóg objawił, a przez Kościół katolicki do wierzenia podaje.

 

*3. P. A czy są chrześcijanie, którzy nie są katolikami?

 

O. Są tacy chrześcijanie. Są oni chrześcijanami, bo są ochrzczeni, ale nie są katolikami, bo nie wierzą w to wszystko, co Bóg objawił, a czego Kościół katolicki naucza.

 

4. P. Cóż więc znaczy wierzyć po chrze­ścijańsko-katolicku?

 

O. Wierzyć po chrześcijańsko-katolicku znaczy, uznawać za niewątpliwą prawdę to wszystko, co Bóg objawił i przez Kościół katolicki do wierzenia podaje.

 

5. P. Czy można wierzyć po chrześcijańsko-katolicku bez pomocy Bożej?

 

O. Nie można; bo chociaż możemy nauczyć się tego, w co powinniśmy wierzyć, jednak Bóg tylko może sprawić, abyśmy to za prawdę uznawali.

 

6. P. Czy Bóg daje nam tę pomoc?

 

O. Bóg daje nam tę pomoc, bo: 1) łaską swoją oświeca nasz rozum i pobudza wolę, abyśmy uznawali za prawdę wszystko, co objawił; 2) On daje nam też na chrzcie świętym cnotę wiary, abyśmy byli skłonni wierzyć zawsze po chrześcijańsko-katolicku.

 

7. P. Więc cóż jest cnota wiary?

 

O. Cnota wiary jest cnotą, od Boga daną, która nas skłania, że uznajemy stanowczo za pra­wdę wszystko, co Bóg objawił i przez Ko­ściół katolicki do wierzenia podaje.

 

8. P. Dlaczego powinniśmy uznawać za prawdę wszystko, co Bóg objawił?

 

O. Powinniśmy uznawać za prawdę wszystko, co Bóg objawił, ponieważ On jako najmędr­szy nie może błądzić, a jako najprawdziwszy nie może nas w błąd wprowadzać.

 

9. P. Co oznaczają te wyrazy: "wszystko, co Bóg objawił"?

 

O. One oznaczają wszystkie nauki, które Bóg dla naszego zbawienia ogłosił, najpierw przez Patriarchów i Proroków, a w końcu przez Syna swego, Jezusa Chrystusa i przez Apo­stołów.

 

*10. P. Jakim sposobem przechowało się do naszych czasów to wszystko, co Bóg objawił?

 

O. To wszystko, co Bóg objawił, przechowało się do naszych czasów częścią pisemnie, czę­ścią ustnie; pisemnie przez Pismo święte czyli Biblię, ustnie przez podanie czyli Tradycję.

 

*11. P. Co to jest Pismo święte?

 

O. Pismo święte jest to zbiór Ksiąg, napisanych przez mężów świętych z natchnienia Ducha Świętego, a przez Kościół za słowo Boże uznanych.

 

*12. P. Jak się dzieli Pismo święte?

 

O. Pismo święte dzieli się na Księgi Starego i No­wego Testamentu, czyli starego i nowego Przymierza.

 

*13. P. Które objawienia zawiera Stary Te­stament?

 

O. Stary Testament zawiera objawienia, które Bóg dał ludziom przed przyjściem Chrystusa Pana.

 

*14. P. Z których Ksiąg składa się Stary Te­stament?

 

O. Stary Testament składa się: z 21 Ksiąg dziejowych, 7 Ksiąg naukowych i 17 Ksiąg pro­rockich.

 

*15. P. Które objawienia zawiera Nowy Te­stament?

 

O. Nowy Testament zawiera te objawienia, które Bóg dał ludziom przez Jezusa Chrystusa i przez Apostołów.

 

*16. P. Z których Ksiąg składa się Nowy Te­stament?

 

O. Nowy Testament składa się: 1) z 4 Ewangelij, według św. Mateusza, Marka, Łukasza i Jana; 2) z Dziejów Apostolskich św. Łu­kasza; 3) z 14 listów św. Pawła i 7 listów innych Apostołów; 4) z Objawienia św. Jana.

 

*17. P. Czy wystarcza wierzyć tylko w to, co się znajduje w Piśmie świętym?

 

O. Nie wystarcza; powinniśmy także wierzyć w Tradycję czyli podanie, to jest w te pra­wdy objawione, które Apostołowie ogłaszali, lecz ich nie spisali.

 

*18. P. Dlaczego powinniśmy wierzyć tak samo w podanie, jak i w to, co znaj­duje się w Piśmie świętym?

 

O. Ponieważ podanie równie jest objawione przez Boga, jak to, co znajduje się w Piśmie świętym. Dlatego upominał św. Paweł pierwszych chrześcijan: "Stójcie bracia, a trzymajcie podania, którycheście się nauczyli czy to przez mowę, czy też przez list nasz" (II do Tess. 2, 14).

 

*19. P. W cóż więc w ogólności powinien wierzyć chrześcijanin-katolik?

 

O. Powinien wierzyć w to wszystko, co Bóg objawił, a przez Kościół katolicki do wie­rzenia podaje (naucza), czy to się znajduje w Piśmie świętym, czy też w podaniu.

 

*20. P. Dlaczego jest rzeczą koniecznie potrzebną, aby nam Kościół katolicki ogłaszał prawdy objawione?

 

O. Ponieważ tylko Kościół katolicki może nam powiedzieć z pewnością nieomylną, co Bóg objawił.

 

*21. P. Dlaczego tylko Kościół katolicki może nam powiedzieć z pewnością nieomylną, co Bóg objawił?

 

O. Ponieważ: 1) tylko Kościół katolicki ma niesfałszowane Pismo święte i podanie, w których znajduje się objawienie Boskie; 2) ponieważ tylko Kościół katolicki tłumaczy prawdziwie i nieomylnie Pismo święte i podanie.

 

† 22. P. Czy nie wolno nikomu tłumaczyć Pisma świętego i podania inaczej, jak Kościół katolicki wykłada?

 

O. Nie wolno, bo kto by inaczej wykładał, znie­ważałby Ducha Świętego, który uczy Kościół tak rozumieć Pismo święte i podanie, jak powinny być rozumiane.

 

Upomnienie: Zachowaj przez całe życie naukę świętego katolickiego Kościoła, bo gdy wierzysz we wszystko, co Kościół katolicki naucza, wie­rzysz samemu Bogu.

 

 

§ 2. O potrzebie wiary

 

23. P. Czy wiara jest koniecznie potrzebną do zbawienia?

 

O. Wiara jest koniecznie potrzebną do zbawie­nia, bo Pan Jezus powiedział: "Kto nie uwie­rzy, będzie potępiony" (Mk XVI, 16).

 

24. P. Czy każda wiara zbawia?

 

O. Nie każda; zbawia tylko wiara prawdziwa, której nas nauczył Chrystus Pan, bo On po­wiedział, że kto Jemu nie wierzy, nie ujrzy zbawienia wiecznego.

 

*25. P. Dlaczego tylko ta wiara zbawia, któ­rej nauczył Chrystus Pan?

 

O. Dlatego, że bez tej wiary nie moglibyśmy korzystać z tego wszystkiego, co uczynił dla zbawienia naszego Jezus Chrystus, który sam jeden może nas zbawić.

 

26. P. Któryż Kościół naucza tej samej, pra­wdziwej wiary, której nauczał Jezus Chrystus?

 

O. Tej samej prawdziwej wiary, której nauczał Jezus Chrystus, naucza tylko Kościół katolicki.

 

† 27. P. Dlaczego tylko Kościół katolicki naucza tej samej prawdziwej wiary, której nau­czał Jezus Chrystus?

 

O. Ponieważ tylko Kościół katolicki otrzymał tę prawdziwą wiarę od Jezusa Chrystusa przez Apostołów i zachowuje ją bez błędu jako najdroższy skarb, który mu powierzył Pan Jezus.

 

Upomnienie: Ciesz się, że należysz do Kościoła katolickiego i często dziękuj za to Bogu, gdyż, jak mówi św. Augustyn: "nie ma większego bo­gactwa, większego skarbu nad katolicką wiarę", dlatego właśnie, że jest jedynie prawdziwą wiarą i że ona tylko może cię zbawić.

 

 

§ 3. O przymiotach wiary

 

*28. P. Jaką powinna być wiara nasza?

 

O. Nasza wiara powinna być: 1) powszechną, 2) mocną, 3) żywą, 4) stałą.

 

*29. P. Kiedy jest wiara nasza powszechną?

 

O. Wiara nasza jest powszechną, jeśli wierzymy nie tylko w prawdy niektóre, lecz we wszyst­kie, które nam Kościół katolicki do wierzenia podaje.

 

*30. P. Kiedy jest wiara nasza mocną?

 

O. Wiara nasza jest mocną, jeśli wierzymy bez najmniejszego powątpiewania. Tylko mocna wiara podoba się Bogu i tylko taką wiarę nagradza Bóg, jak nagrodził np. mocną wiarę Abrahama; powątpiewanie zaś karze, jak uka­rał powątpiewanie Mojżesza i Aarona.

 

*31. P. Kiedy jest wiara nasza żywą?

 

O. Wiara nasza jest żywą, jeśli według niej ży­jemy, to znaczy: jeśli unikamy złego, a czy­nimy dobre, jak wiara nakazuje, bo Pismo święte mówi: "Jako ciało bez duszy martwe jest, tak i wiara bez uczynków martwa jest" (Jak. II, 26).

 

*32. P. Kiedy jest wiara nasza stałą?

 

O. Wiara nasza jest stałą, jeśli gotowiśmy ra­czej wszystko utracić, nawet życie, niż za­przeć się wiary. Taką stałą wiarę mieli mę­czennicy święci, bo śmierć ponieśli, a nie odstąpili wiary.

 

†33. P. Co prowadzi do porzucenia czyli odstępstwa od wiary?

 

O. Do odstępstwa od wiary prowadzi:

 

1) pycha i lekkomyślne rozumowanie o tajemnicach wiary;

 

2) zaniedbywanie obowiązków religijnych i życie występne;

 

3) czytanie książek bezbożnych i nieobyczajnych i przestawanie z ludźmi złymi.

 

*34. P. Przez co mianowicie powinniśmy okazywać, że mamy wiarę mocną i stałą?

 

O. Wiarę mocną i stałą powinniśmy okazywać szczególniej przez to: żebyśmy się jej nigdy, nawet pozornie, nie zapierali, lecz wyznawali ją wszędzie otwarcie słowami i uczynkami; bo Pan Jezus wyraźnie tego żąda, mówiąc: "Wszelki tedy, który mnie wyzna przed ludźmi, wyznam go ja też przed Ojcem moim, który jest w niebiesiech. A któryby się mnie zaparł przed ludźmi, zaprę się go i ja przed Ojcem moim, który jest w niebiesiech" (Mt. X, 32-33).

 

35. P. Czy jest jaki szczególny znak, którym chrześcijanin-katolik wyznaje swoją wiarę?

 

O. Takim znakiem jest znak krzyża świętego.

 

36. P. Kiedy powinniśmy czynić znak krzyża świętego?

 

O. Dobry to i zbawienny zwyczaj, czynić znak krzyża świętego często, mianowicie wstając i kła­dąc się spać, przed i po modlitwie, przed każdą ważniejszą sprawą, we wszystkich po­kusach i niebezpieczeństwach.

 

37. P. Dlaczego jest rzeczą zbawienną, czynić znak krzyża świętego?

 

O. Ponieważ nabożnym żegnaniem uzbrajamy się przeciw pokusom złego ducha, i dostępu­jemy wielu łask Bożych.

 

Upomnienie: Nie wstydź się nigdy wiary kato­lickiej ani znaku krzyża świętego. Wystrzegaj się pilnie przestawania z ludźmi bezbożnymi i czytania książek niereligijnych; bo jedno i drugie może osłabić wiarę prawdziwą i cnotę.

 

–––––––––––

 

 

Katechizm rzymsko-katolicki podług Ks. J. Deharbe T. J. dla szkół ludowych. We Lwowie. NAKŁADEM ZAKŁADU NARODOWEGO IMIENIA OSSOLIŃSKICH. 1885, ss. 65-73.

 

© Ultra montes (www.ultramontes.pl)

Powrót do spisu treści
Katechizm rzymsko-katolicki

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: