De meditatione mortis. – De Imitatione Christi. I. 23.

THOMAE A KEMPIS

DE IMITATIONE CHRISTI

LIBRI QUATUOR

TEXTUM EDIDIT,

C O N S I D E R A T I O N E S

AD CUIUSQUE LIBRI SINGULA CAPITA EX CETERIS EIUSDEM

THOMAE A KEMPIS OPUSCULIS COLLEGIT ET ADIECIT

HERMANNUS GERLACH

––––––––

LIBER I.

ADMONITIONES AD SPIRITUALEM VITAM UTILES

–––––

CAPUT XXIII.

De meditatione mortis

1. Valde cito erit tecum hic factum, vide aliter quomodo te habeas: hodie homo est, et cras non comparet. Cum autem sublatus fuerit ab oculis, etiam cito transit a mente. O hebetudo et duritia cordis humani, quod solum praesentia meditatur, et futura non magis praevidet! Sic te in omni facto et cogitatu deberes tenere, quasi hodie esses moriturus. Si bonam conscientiam haberes, non multum mortem timeres. Melius esset peccata cavere, quam mortem fugere. Si hodie non es paratus, quomodo cras eris? Cras est dies incerta, et quid scis, si crastinum habebis?

2. Quid prodest diu vivere, quando tam parum emendamur? Ah, longa vita non semper emendat, sed saepe culpam magis auget. Utinam per unam diem bene essemus conversati in hoc mundo! Multi annos computant conversionis, sed saepe parvus est fructus emendationis. Si formidolosum est mori, forsitan periculosius erit diutius vivere. Beatus, qui horam mortis suae semper ante oculos habet, et ad moriendum cotidie se disponit. Si vidisti aliquando hominem mori, cogita, quia et tu per eandem viam transibis.

3. Cum mane fuerit, puta te ad vesperum non perventurum. Vespere autem facto, mane non audeas tibi polliceri. Semper ergo paratus esto, et taliter vive, ut numquam te imparatum mors inveniat. Multi subito et improvise moriuntur. Nam hora, qua non putatur, filius hominis venturus est. Quando illa extrema hora venerit, multum aliter sentire incipies de tota vita tua praeterita; et valde dolebis, quia tam neglegens et remissus fuisti.

4. Quam felix et prudens, qui talis nunc nititur esse in vita, qualis optat inveniri in morte! Dabit namque magnam fiduciam feliciter moriendi perfectus contemptus mundi, fervens desiderium in virtutibus proficiendi, amor disciplinae, labor paenitentiae, promptitudo oboedientiae, abnegatio sui et supportatio cuiuslibet adversitatis pro amore Christi. Multa bona potes operari, dum sanus es; sed infirmatus, nescio quid poteris. Pauci ex infirmitate meliorantur; sic et qui multum peregrinantur, raro sanctificantur.

5. Noli confidere super amicos et proximos, nec in futurum tuam differas salutem: quia citius obliviscentur tui homines, quam aestimas. Melius est nunc tempestive providere et aliquid boni praemittere, quam super aliorum auxilio sperare. Si non es pro te ipso sollicitus modo, quis erit sollicitus pro te in futuro? Nunc tempus est valde pretiosum. Nunc sunt dies salutis: nunc tempus acceptabile. Sed pro dolor, quod hoc utilius non expendis, in quo promereri vales, unde aeternaliter vivas! Veniet, quando unam diem seu horam pro emendatione desiderabis, et nescio, an impetrabis.

6. Eia carissime, de quanto periculo te poteris liberare, de quam magno timore eripere, si modo semper timoratus fueris et suspectus de morte? Stude nunc taliter vivere, ut in hora mortis valeas potius gaudere, quam timere. Disce nunc mori mundo, ut tunc incipias vivere cum Christo. Disce nunc omnia contemnere, ut tunc possis libere ad Christum pergere. Castiga nunc corpus tuum per paenitentiam, ut tunc certam valeas habere confidentiam.

7. Ah stulte, quid cogitas te diu victurum, cum nullum diem habeas securum? Quam multi decepti sunt, et insperate de corpore extracti? Quotiens audisti a dicentibus, quia ille gladio cecidit, ille submersus est, ille ab alto ruens cervicem fregit, ille manducando obriguit, ille ludendo finem fecit? Alius igne, alius ferro, alius peste, alius latrocinio interiit: et sic omnium finis mors est, et vita hominum tamquam umbra subito pertransit.

8. Quis memorabitur tui post mortem? et quis orabit pro te? Age, age nunc, carissime, quidquid agere potes: quia nescis, quando morieris, nescis etiam, quid tibi post mortem sequetur. Dum tempus habes, congrega divitias immortales. Praeter salutem tuam, nihil cogites; solum quae Dei sunt, cures. Fac nunc tibi amicos, venerando Dei sanctos, et eorum actus imitando, ut, cum defeceris in hac vita, illi te recipiant in aeterna tabernacula.

9. Serva te tamquam peregrinum et hospitem super terram, ad quem nihil spectat de mundi negotiis. Serva cor liberum et ad Deum sursum erectum, quia non habes hic manentem civitatem. Illuc preces et gemitus cotidianos cum lacrimis dirige, ut spiritus tuus mereatur ad Dominum post mortem feliciter transire. Amen.

Consideratio

Hodie homo est, et cras non invenitur. Perit dives, perit pauper, perit iuvenis, perit senex. Perit dominus, perit servus, perit praelatus, perit subditus (1). Numera omnes ab origine mundi usque nunc; dic, quaeso, ubi sunt? Et quos adhuc vides vel audis, quamdiu putas durabunt? (2)

Transiens per ecclesiam vel coemeterium: recordare obitus tui diem tibi ignotum. Intuere quoque sepulcra mortuorum; quos sequeris in brevi humo simili operiendus: et oblivioni tamquam mortuus a corde tradendus. Terra es, et in terram ibis: hominum pedibus mox conculcandus (3).

Quid habet homo amplius de omnibus bonis suis et divitiis terrenis, nisi victum et vestitum? Et cum obierit, omnia hic dimittet et nihil secum sumet nisi modicum operculum ad tegendum corpusculum suum sepeliendum, postea a vermibus corrodendum. Oui de omnibus praeteritis reddet rationem Deo, quibus usus est sive paucis sive multis (4).

Ex quo audisti et legisti multos exstinctos subito casu et languore; cur non metuis similia tibi posse accidere? (5) Multi iam in sepulcris foetent, qui diu se vivere existimabant (6). Nemo quippe unius diei certitudinem vivendi habet. Decipitur valde et errat tamquam insipiens corde, qui hic diu vivere appetit et multa agere proponit, et nescit, an crastinum habebit (7). Forte ultima dies ista; forte novissima hora: forte cras te non inveniet (8). Qui Deo vult placere et proximum aedificare; debet omnia verba sua et mores foris et intus taliter ordinare: quasi statim coram Deo et angelis eius deberet praesentari (9). Sic se homo deberet tenere: quasi cotidie iturus in sepulcrum (10).

Diu vivere et vitam non emendare, poenam est accumulare (11). Melius tibi mori est quam mundo vivere (12). Mori mala conscientia timet, quia quid Deo respondeat, unum pro mille non habet (13). Antequam dies extrema et mortis horror veniat, lacrimis et precibus studeas faciem pii conditoris reconciliare, et tuam vitam deinceps ex toto in melius mutare proponas (14).

Modo est tempus gratiae; modo debemus quaerere, petere, et pulsare: et omni conatu ad recipiendam Dei gratiam nos aptare. Modo possumus omni die et in omni loco aeternum regnum promereri, et aeternas evadere poenas: si per Dei gratiam veram agimus paenitentiam. Nondum clausa est porta caeli: ianua patet: qui parati sunt intrent. Qui non sunt parati adhuc melius se studeant praeparare, et vitam perfectius emendare: ut Christo veniente et vocante digni sint cum iustis laetanter intrare (15).

In omni igitur opere, quod agis, et in quocumque loco fueris, quocumque pergis et quocumque transis, memor esto finis vitae tuae et ultimae horae, quam nescis (16). Illa hora tibi saepe pensanda est: quando non poteris amplius unum verbum loqui, nec membrum movere (17).

Si Iesum in mente semper geris et vere diligis et ad eum cotidie oras, tunc utique fiduciam habebis de regno eius, qui ait: Volo, Pater, ut, ubi ego sum, illic sit et minister meus (18). Quanto ardentius Deum quis diligit, tanto minus mortem timet, et eo amplius dissolvi concupiscit, ut cum Christo feliciter vivat et in perpetuum cum angelis gaudeat (19).

Ubi sunt socii tui, cum quibus lusisti et risisti? Nescio. Abierunt et me reliquerunt. Ecce, mortui sunt omnes. Non ultra revertentur ad me; ego magis sequar eos, Deo vocante. Hospites fuerunt super terram; et ego. Omnia hic reliquerunt; et ego. Tamquam umbra subito transierunt; et ego (20).

Da Domine felicem mortis horam: et beatam tecum invenire requiem (21). Memento mei Deus in hora extremae necessitatis; et fac misericorditer cum servo tuo: qui non in meritis meis, sed in tua miseratione et pietate confido (22). Fac mecum signum in bono, ut videant oculi mei speciosum vultum tuum in caelo. Ad pedes tuos humiliter me prosterno, deprecans obnixe tuam clementiam cum lacrimis, quatenus mihi misericors esse digneris. Scribe nomen meum in libro vitae, nec umquam illud deleatur, quod sancta manus tua conscripsit (23).

––––––––––––

Thomae a Kempis De imitatione Christi libri quatuor. Textum edidit, Considerationes ad cuiusque libri singula capita ex ceteris eiusdem Thomae a Kempis opusculis collegit et adiecit Hermannus Gerlach. Editio tertia aucta et emendata. CUM APPROBATIONE REV. ARCHIEP. FRIBURGENSIS. Friburgi Brisgoviae. SUMPTIBUS HERDER, TYPOGRAPHI EDITORIS PONTIFICII. [1909], pp. 89-98.

Notae:

(1) Manuale parvulorum c. 7, n. 1.

(2) Soliloquium animae c. 5, n. 1.

(3) Libellus spiritualis exercitii c. 5, P. 2, p. 342, l. 20.

(4) Hospitale pauperum c. 1, n. 1.

(5) Sermones ad novicios 6, P. 6, p. 48, l. 19.

(6) Epistula 4, n. 5.

(7) Vallis liliorum c. 25, n. 3 2.

(8) Libellus spiritualis exercitii c. 2, P. 2, p. 333, l. 21.

(9) Sermones ad novicios 14, P. 6, p. 107, l. 18.

(10) De disciplina claustralium c. 7, P. 2, p. 294, l. 22.

(11) Soliloquium animae c. 6, n. 2.

(12) Sermo 1 ad fratres, n. 6.

(13) Soliloquium animae c. 5, n. 2.

(14) De elevatione mentis P. 2, p. 414, l. 1.

(15) Sermones ad novicios 30, P. 6, p. 308, l. 27.

(16) Vallis liliorum c. 25, n. 5.

(17) Sermones ad novicios 13, P. 6, p. 93, l. 15.

(18) Vallis liliorum c. 25, n. 5. Cf. Io 12, 26.

(19) Hortulus rosarum c. 7, n. 3.

(20) Ib. c. 2, n. 3.

(21) Sermones de vita et passione Domini 21, P. 3, p. 187, l. 25.

(22) De disciplina claustralium c. 10, P. 2, p. 305, l. 25.

(23) Soliloquium animae c. 22, n. 4.

Reditus ad indicem
DE IMITATIONE CHRISTI

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: