De amore solitudinis et silentii. – De Imitatione Christi. I. 20.

THOMAE A KEMPIS

DE IMITATIONE CHRISTI

LIBRI QUATUOR

TEXTUM EDIDIT,

C O N S I D E R A T I O N E S

AD CUIUSQUE LIBRI SINGULA CAPITA EX CETERIS EIUSDEM

THOMAE A KEMPIS OPUSCULIS COLLEGIT ET ADIECIT

HERMANNUS GERLACH

––––––––

LIBER I.

ADMONITIONES AD SPIRITUALEM VITAM UTILES

–––––

CAPUT XX.

De amore solitudinis et silentii

1. Quaere aptum tempus vacandi tibi, et de beneficiis Dei frequenter cogita. Relinque curiosa. Tales perlege materias, quae compunctionem magis praestant, quam occupationem. Si te subtraxeris a superfluis locutionibus et otiosis circuitionibus, nec non a novitatibus et rumoribus audiendis: invenies tempus sufficiens et aptum pro bonis meditationibus insistendis. Maximi sanctorum humana consortia, ubi poterant, vitabant, et Deo in secreto servire eligebant.

2. Dixit quidam: Quotiens inter homines fui, minor homo redii. Hoc saepius experimur, quando diu confabulamur. Facilius est omnino tacere, quam verbo non excedere. Facilius est domi latere, quam foris se posse sufficienter custodire. Oui igitur intendit ad interiora et spiritualia pervenire, oportet eum cum Iesu a turba declinare. Nemo secure apparet, nisi qui libenter latet. Nemo secure loquitur, nisi qui libenter tacet. Nemo secure praeest, nisi qui libenter subest. Nemo secure praecipit, nisi qui bene oboedire didicit.

3. Nemo secure gaudet, nisi bonae conscientiae in se testimonium habeat. Semper tamen sanctorum securitas plena timoris Dei exstitit. Nec eo minus solliciti et humiles in se fuerunt, quia magnis virtutibus et gratia emicuerunt. Pravorum autem securitas ex superbia et praesumptione oritur, et in fine in deceptionem sui ipsius vertitur. Numquam promittas tibi securitatem in hac vita, quamvis bonus videaris coenobita aut devotus eremita.

4. Saepe meliores in aestimatione hominum gravius periclitati sunt propter suam nimiam confidentiam. Unde multis utilius est, ut non penitus temptationibus careant, sed saepius impugnentur, ne nimium securi sint, ne forte in superbiam eleventur, ne etiam ad exteriores consolationes licentius declinent. O, qui numquam transitoriam laetitiam quaereret, qui numquam cum mundo se occuparet, quam bonam conscientiam servaret! O, qui omnem vanam sollicitudinem amputaret, et dumtaxat salutaria ac divina cogitaret, et totam spem suam in Deo constitueret, quam magnam pacem et quietem possideret!

5. Nemo dignus est caelesti consolatione, nisi diligenter se exercuerit in sancta compunctione. Si vis cordetenus compungi, intra cubile tuum, et exclude tumultus mundi, sicut scriptum est: In cubilibus vestris compungimini. In cella invenies, quod deforis saepius amittes. Cella continuata dulcescit, et male custodita taedium generat. Si in principio conversionis tuae bene eam incolueris et custodieris, erit tibi postea dilecta amica et gratissimum solacium.

6. In silentio et quiete proficit anima devota et discit abscondita scripturarum. Ibi invenit fluenta lacrimarum, quibus singulis noctibus se lavet et mundet, ut Conditori suo tanto familiarior fiat, quanto longius ab omni saeculari tumultu degit. Qui ergo se abstrahit a notis et amicis, approximabit illi Deus cum angelis sanctis. Melius est latere et sui curam agere, quam se neglecto signa facere. Laudabile est homini religioso, raro foras ire, fugere videri, nolle etiam homines videre.

7. Quid vis videre, quod non licet habere? Transit mundus et concupiscentia eius. Trahunt desideria sensualitatis ad spatiandum; sed cum hora transierit, quid nisi gravitatem conscientiae et cordis dispersionem reportas? Laetus exitus tristem saepe reditum parit, et laeta vigilia serotina triste mane facit. Sic omne carnale gaudium blande intrat, sed in fine mordet et perimit. Quid potes alibi videre, quod hic non vides? Ecce caelum et terra et omnia elementa; nam ex istis omnia sunt facta.

8. Quid potes alicubi videre, quod diu potest sub sole permanere? Credis te forsitan satiari, sed non poteris pertingere. Si cuncta videres praesentia, quid esset nisi visio vana? Leva oculos tuos ad Deum in excelsis, et ora pro peccatis tuis et neglegentiis. Dimitte vana vanis; tu autem intende illis, quae tibi praecepit Deus. Claude super te ostium tuum, et voca ad te Iesum, dilectum tuum. Mane cum eo in cella, quia non invenies alibi tantam pacem. Si non exisses nec quicquam de rumoribus audisses, melius in bona pace permansisses. Ex quo nova delectat aliquando audire, oportet te exinde turbationem cordis tolerare.

Consideratio

Vere in solitudine aliquid magni latere videtur, quae a plerisque sanctis tam ardenter est amplexata (1). Hanc Christus verbo et exemplo docuit, quando in nocte solus in oratione pernoctavit et orantibus cubiculum intrare iussit (1). Solitudo, devotionis est mater: turba vero conturbat (2). Qui appetit caelestia secreta cognoscere: oportet eum ab hominibus elongari (3). Quando te subtrahis a tumultibus hominum orando, studendo, tunc appropinquas caelestibus choris angelorum (4). Erit nobis tanto Christus familiarior cordibusque nostris ipsius amor suavior, quanto huius saeculi aspectus atque affectus fuerit rarior (5). Qui hanc intrat solitudinem, quamvis foris laboret, eius tamen mens intus orare non cessat. Et si ad horam inde videtur distrahi, mox in id ipsum redire festinat, quia intus habet, qui cotidie clamat: En, sto ante ostium et pulso. Beata anima, quae ad hanc vocem semper vigilat! Idcirco enim vox dilecti hanc invitat ascendere, ne infimis rebus possit indebito amore retineri (6).

Silentium amica solitudinis est (7). Prius disce tacere quam loqui: potiusque velis instrui quam docere: tutius est enim velle latere, quam apparere (8). Tutius tacere, quam insipienter loqui (9). Melius est tacere: quam imprudenter loqui (10). Pondera verba tua, antequam loquaris (11). Multi multa loquuntur, sed non sine periculo linguae pronae ad malum (12). Dominus noster Iesus Christus nos instruit, ut necessaria tantum et utilia loqui curemus, superflua vero et inutilia declinemus. Non enim servus Dei silentium ita reputare debet, quasi loquendum numquam sit; sed suo tempore et loco verba sua, sicut dispensator bonus, distribuere sciat (13). Qui cum multis vivit, non solum satis sibi, sed etiam aliis socialis esse debet. Quidam magnum aestimant, silentium continuum servare, sicuti est; sed silere et loqui, prout oportet, maius est (14).

––––––––––––

Thomae a Kempis De imitatione Christi libri quatuor. Textum edidit, Considerationes ad cuiusque libri singula capita ex ceteris eiusdem Thomae a Kempis opusculis collegit et adiecit Hermannus Gerlach. Editio tertia aucta et emendata. CUM APPROBATIONE REV. ARCHIEP. FRIBURGENSIS. Friburgi Brisgoviae. SUMPTIBUS HERDER, TYPOGRAPHI EDITORIS PONTIFICII. [1909], pp. 72-78.

Notae:

(1) Sermo 7 ad fratres, n. 2.

(2) Libellus exercitii spiritualis c. 4, P. 2, p. 336, l. 24.

(3) De disciplina claustralium c. 7, P. 2, p. 396, l. 21.

(4) Consolatio pauperum, n. 9.

(5) Sermo 7 ad fratres, n. 4.

(6) Sermo 9 ad fratres, n. 2 3.

(7) Sermo 8 ad fratres, n. 1.

(8) Parvum alphabetum monachi in schola Dei lect. 15, P. 3, p. 319.

(9) Vallis liliorum c. 24, n. 2.

(10) Brevis admonitio spiritualis exercitii P. 2, p. 426, l. 15.

(11) Hortulus rosarum c. 16, n. 2.

(12) Vallis liliorum c. 18, n. 3.

(13) Sermo 8 ad fratres, n. 1.

(14) De solitudine et silentio c. 2, n. 9.

Reditus ad indicem
DE IMITATIONE CHRISTI

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: