CATECHISMUS

AD USUM SEMINARIORUM

AUCTORE

P. L. DANES

––––––––––

PARS PRIMA.

DE FIDE ET SYMBOLO; ITEM DE SACRAMENTIS ET CAEREMONIIS ECCLESIAE

–––––––––

SECTIO SECUNDA.

DE SACRAMENTIS ET CAEREMONIIS ECCLESIAE

–––––––

CAPUT VI

De hujus Sacramenti usu et fructu

––––

QUAESTIO. 1. Estne hujus sacramenti perceptio christiano homini necessaria?

R. Est utique iis, qui ad adultam aetatem pervenerint, tum ex Christi praecepto, tum ex praescripto Ecclesiae. Olim quidem dabatur et parvulis: sed mos ille jam pridem in desuetudinem abiit, sentiente nempe Ecclesia, id parvulis ad salutem non esse necessarium. Caeterum adultis ad spiritualis vitae nutrimentum, sumendae hujus alimoniae necessitatem Christus imposuit his verbis: Nisi manducaveritis carnem Filii hominis, et biberitis ejus sanguinem, non habebitis vitam in vobis (1).

Q. 2. Nonne ex iis Christi verbis consequens est, parem esse necessitatem, ut sub utraque specie Eucharistia percipiatur?

R. (2) Non est consequens: nam qui vel unam speciem sumit, corpus et sanguinem Christi accipit, cum sub una aeque multum contineatur, ac sub utraque: totus scilicet Christus Jesus, Deus homo, vivus et vivificans; qui quidem eodem cap. VI Joann. etiam dixit, (3) Qui manducat hunc panem, vivet in aeternum.... (4) Qui manducat me, vivet propter me. Hujusmodi ergo necessitatem aut praeceptum utramque simul speciem percipiendi, Ecclesia catholica non agnoscit, nisi pro sacerdotibus, divina mysteria celebrantibus.

Q. 5. At numquid olim sub utraque specie fidelibus Eucharistia distributa fuit?

R. Fuit omnino multis saeculis: sed ita tamen ut multis semper casibus unica species sumeretur. Infantibus olim sola vini species infundebatur. Persecutionis tempore, solam panis speciem domum auferebant fideles, opportuno tempore sumendam; ad infirmos etiam sola panis species jam inde a priscis temporibus deferri consuevit. Cum igitur hanc rem ad disciplinam, quae mutationi obnoxia est, pertinere semper Ecclesia judicarit, tandem posterioribus hisce temporibus generaliter sanxit, ut ad irreverentiam et varia incommoda evitanda, fideles laici sub unica panis specie hoc sacramentum accipiant.

Q. 4. Quoties Eucharistia sumenda est?

R. Praeceptum Christi, quod circa tempus, sumendique frequentiam nihil determinat; hodierna Ecclesiae disciplina hac forma servandum proponit, ut singuli fideles, saltem quotannis semel circa festum Paschae hoc sacramentum digne percipiant, gravissimis poenis futuri obnoxii, si neglexerint. (5) Optat interim ut primorum fidelium fervorem aemulantes, hoc divinum alimentum, omniumque malorum antidotum quam frequentissime accipiant; quod quidem consulendum iis, qui a crimine, pravisque affectibus immunes, vitam ducunt Christiano homine, ac Deo dignam: impiis vero cunctisque qui in peccati mortalis statu versantur, prima incumbit necessitas serio poenitendi, ut digni fiant. Prudentis piique directoris consilium quisque hac in parte sequatur.

Q. 5. Numquid infirmis, si mortis periculum ingruat, percipiendae Eucharistiae praeceptum incumbit?

R. Incumbit plane, ne quantum in ipsis est, sine coelestis hujus cibi viatico, et potentissima sacratissimi corporis Christi protectione, ex hac vita discedant. Idcirco quovis tempore aliquae Eucharistiae particulae reservatae fuerunt, ut, pro enata occasione ad infirmos deferrentur. Ministrata autem hoc modo Eucharistia; jam pridem viaticum vocari consuevit.

Q. 6. Quaenam dispositio necessaria est, ut digne ac fructuose Eucharistia sumatur?

R. Alia requiritur ex parte corporis, alia ex parte animae.

Ex parte corporis, necesse est ut a medio nocte quae praecessit, nihil cibi potusve, ne leviter quidem, degustatum fuerit, nisi forte ab infirmo per modum viatici, hoc sacramentum sumeretur. Usus iste, rarissimis quibusdam casibus exceptis, perpetuo in Ecclesia usitatus, (6) ex apostolica traditione profluxit.

Ex parte animae (7) dispositio prae caeteris omnibus necessaria est, ut ab omni crimine seu noxa mortali, immunem habeat conscientiam, qui ad haec tremenda mysteria sumenda accedit. (8) Probet igitur seipsum homo, et sic de pane illo edat, et de calice bibat: qui enim manducat et bibit indigne, judicium sibi manducat et bibit, non dijudicans corpus Domini. A caeteris nempe cibis profanis, quibus corpus alitur. Itaque quicumque manducaverit panem hunc, vel biberit calicem Domini indigne, reus erit corporis et sanguinis Domini. Verba sunt Pauli Apostoli. Ecclesiastica autem consuetudo declarat (inquit (9) S. Synodus Trid.) eam probationem necessariam esse, ut nullus sibi conscius peccati mortalis, quantumvis sibi contritus videatur, absque praemissa sacramentali confessione ad sacram Eucharistiam accedere debeat.

Annitendum est insuper, ut adsit viva fides, firma spes, ardens charitas, profunda humilitas, intima gratitudo, hujus denique coelestis alimoniae sancta fames.

Q. 7. Quem fructum percipiunt, qui cum hujusmodi dispositione Eucharistiam sumunt?

R. Fructus est multiplex atque uberrimus. Primo fidelis anima, intima quadam unione cum Christo conjungitur. Secundo, inde nascitur ipsorum quoque inter se fidelium indivulsa conjunctio, qua fiat in ipsis (10) cor unum et anima una. Tertio augetur et roboratur in singulis vita illa spiritualis ac divina, quae in baptismo primum donata est. Quarto ardor concupiscentiae, fomesque peccati, sensim diminuitur, (11) ut nihil quod caro blanditur libeat, nihil quod carnalem vitam trucidat, spiritus perhorrescat. Quinto denique aeternae vitae, gloriosaeque resurrectionis pignus hic nobis datur.

Q. 8. Quis contra effectus indignae communionis?

R. Quicumque, inquit Apostolus loco jam inde allegato, manducaverit panem hunc, vel biberit calicem Domini indigne, reus erit corporis et sanguinis Domini. Ad hujus autem sacrilegae profanationis vindictam id consequi solet, ut a Dei benignitate homo magis ac magis deseratur: interior mentis oculus sensim obtenebretur: cor induretur: Spiritus dissensionis, veritatisque ac justitiae odium enascatur: impoenitentia finalis, ipsaque aeterna damnatio consequatur, quam hujus vitae subitus atque improvisus exitus, visibili punitione interdum accelerat.

–––––––––––

Institutiones Doctrinae Christianae, sive Catechismus ad usum seminariorum. Auctore P. L. Danes. Editio nova, caeteris correctior. Mechliniae, P. J. HANICQ, TYPORGR. ARCHIEP. MECHL. CUM APPROBATIONE. 1839, pp. 130-133.

Notae:

(1) Joann. VI, 54.

(2) Vide Exposit. Doct. Cathol. per Bossuetium, art. 17 et Conc. Trid. Sess. 21.

(3) Joann. VI, 59.

(4) Ibid., 58.

(5) Concil. Trid., Sess. 22, cap. VI.

(6) Vide S. Augustin. Epist. 118 ad Januarium, nunc 54.

(7) Conc. Trid., Sess. 13, cap. VII.

(8) 1 Cor. XI, 28.

(9) Ibid.

(10) Act. IV, 32.

(11) S. Gregor., hom. 11 in Evang.

Cracovia MMXVIII, Kraków 2018

Reditus ad indicem operis Sac. Petri Ludovici Danes

Institutiones Doctrinae Christianae

sive

Catechismus nova methodo concinnatus

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: