INSTITUTIONES

DOCTRINAE

CHRISTIANAE,

SIVE

CATECHISMUS

AD USUM SEMINARIORUM

AUCTORE

P. L. DANES

––––––––––

PARS PRIMA.

DE FIDE ET SYMBOLO; ITEM DE SACRAMENTIS ET CAEREMONIIS ECCLESIAE

–––––––––

SECTIO PRIMA.

DE FIDE ET SYMBOLO

–––––––

CAPUT XIX

De quarto Symboli articulo, ac primo de Passione Christi

––––

QUARTUS symboli articulus iste est: Passus sub Pontio Pilato, crucifixus, mortuus, et sepultus.

Qui juxta rei gestae seriem, paucis hic elucidandus est.

QUAESTIO 1. Quid pridie mortis suae egisse Christus legitur?

R. (1) Vesperi cum duodecim apostolis suis agnum paschalem qui quotannis in memoriam exitus ex Ægypto, ab Israëlitis solemniter comedendus erat, juxta (2) legis praescriptum comedit.

Deinde (3) suis ipse manibus discipulorum pedes lavit, tum ut humilitatis exemplum daret, tum ut ostenderet quanta puritate opus esset ad id mysterium, quod mox instituturus erat.

His itaque expletis (4) augustissimum sui corporis et sanguinis Sacramentum instituit, sub aliena quidem panis et vini specie velatorum, sed tamen reipsa praesentium. Dedit, quod dudum ante (5) promiserat, carnem suam comedendam et sanguinem bibendum, ut qui visibiliter erat a nobis discessurus, invisibiliter nobiscum permaneret (6) usque ad consummationem saeculi.

Post haec cum (7) Judae proditionem, Petri negationem, et imminentem omnium fugam praenuntiasset, prolixum cum discipulis (8) sermonem habuit: tristes de discessu magistri sui solatus est, missurum se promittens consolatorem Spiritum sanctum, qui de mysteriis omnibus eos plenius erudiret, et perpetuo cum iis maneret.

Coenaculo (9) egressus, una cum discipulis abiit in montem Olivarum, in hortum ubi orare consueverat.

Q. 2. Quid vero in horto gestum fuit?

R. Hic Jesus naturali mortis horrori sponte indulgens, instantem sibi passionem ita exhorruit, ut (10) sanguineus e corpore sudor in terram eruperit. Tertio igitur tam amarum passionis calicem deprecatus, tertio addidit (11): non mea sed tua voluntas fiat.

Advenit interea Judas cum militum manu, a principe (12) sacerdotum missa: Magistrum suum ultro se offerentem osculo prodit (13), Petrum defensionem et vim parantem Jesus prohibet, hostibus subito prostratis (14), servique auricula sanata, se non invitum capi luculenter ostendens.

Captus itaque ac vinctus, (15), ad Annam primum, deinde ad Caipham illius generum, summumque sacerdotem ducitur, ubi post acceptam ob liberum responsum (16) alapam, post auditos (17) falsos testes, sed rejectos, Filium Dei se confessus, tamquam blasphemus, mortis reus proclamatur, eique a ministris, indignis modis illuditur.

Q. 3. Quid interea discipuli?

R. Dum caeteri fuga sibi consulunt, Petrus (18) a longe secutus, finem spectare cupiebat. At, (o tremendum humanae fragilitatis exemplum!) pontificis aedes ingressus, post tot perpetuae fidelitatis protestationes, (19) hac ipsa nocte ter Dominum negavit. Verum cum miserante oculo ipsum JESUS respexisset, ad secundum galli cantum facinus suum agnovit, et egressus foras flevit amare.

Q. 4. Quid luctuosa illa nocte transacta, Judaeorum principes de Jesu statuerunt?

R. (20) Vinctum eum tradiderunt Pontio Pilato qui Romanis Judaeam administrabat.

Haec cum vidisset Judas, inutili poenitentia ductus, retulit 30 quos acceperat argenteos, et in desperationem actus laqueo se suspendit (21).

Coram Pilato varias contra Jesum accusationes movent Judaei, quas praeses calumniosas judicans, aut parum certe probabiles, (22) cum intelligeret Galilaeum esse, ad Herodem Antipam Herodis senioris filium et Galileaae Tetrarcham, qui tunc Hierosolymis agebat, eum misit. Hic prodigium aliquod avide a Christo exspectans, profundum silentium tulit. Quare eum ut fatuum aspernatus, veste alba indutum remisit ad Pilatum.

Q. 5. Quid hic Pilatus?

R. De illius innocentia satis apud se convictus, atque ob id perplexus, variis eum modis tentavit absolvere. (23) Nullam, inquit, causam invenio in eo: corripiam ergo illum et dimittam. Barabbae seditioso latroni a Judaeis postpositum, flagellandum dedit (24). Corona deinde e spinis, et obsoleta veste purpurea a militibus ludibrio habitum, Pilatus populo videndum exhibet, si vel sic satiati desisterent.

Q. 6. Quid ad haec Judaei?

R. Sola ejus morte satiabiles, in Christi morte flagitanda persistunt, (25) iramque Caesaris praesidi minitantur, si dimittat. Cedit ignavus judex, manibusque frustra ablutis, innocentem agnitum morti adjudicat (26) clamantibus Judaeis ut sanguis ejus, illiusque ultio supra se, et filios suos esset, cujus tam dirae petitionis effectum, etiamnum hodie persentiscunt.

Q. 7. Ad quod supplicii genus Christus damnatus fuit?

R. Ad supplicium crucis, quo quidem nullum apud Judaeos erat probrosius, quoque non nisi servi et infimae sortis homines ob summa maleficia plectebantur.

Damnatus igitur, ad supplicii locum, Golgotha id est Calvaria dictum ducitur, suis humeris impositam crucem bajulans. (27) Flentes interim, lamentantesque quae sequebantur mulieres, non mortem suam, sed imminens urbi gentique excidium deplorare jubet.

Ubi attigit supplicii locum, exuitur vestibus, quas sibi milites (28) sorte diviserunt, et vino myrrhato ac felle mixto potatur. Clavis deinde cruci confixus inter duos latrones medius collocatur, hoc illi titulo superposito: JESUS NAZARENUS REX JUDAEORUM, quem hebraïce, graece et latine Pilatus scribi curaverat.

Q. 8. Verosne dolores Christus in passione sustinuit?

R. Imo vero sustinuit maximos, usque adeo ut in illius persona vere propheta dixerit: (29) o! vos omnes qui transitis per viam, attendite et videte, si est dolor, sicut dolor meus. Quamvis enim prout Deus erat, pati non posset, humanae tamen, quam assumpserat, naturae suas proprietates servavit, ut proinde in illa et pati posset et mori.

Q. 9. Quid homini christiano in Salvatoris passione meditandum est?

R. Nulla quidem illius est circumstantia, quae non utiliter expendatur: at praecipue statuendum est, aequum esse ut si agnus ille innocens Jesus Christus alienae iniquitatis poenam tam patienter tulit, nos qui iniquitate propria tenemur obstricti, quae nobis adversa et molesta eveniunt, patienti animo toleremus. Christus, inquit apostolus Petrus, (30) passus est pro nobis, vobis relinquens exemplum, ut sequamini vestigia ejus. Amicorum Dei ille character est, (31) conformes esse Filio ejus. Tulit Jesus crucem suam eique affixus est, ut et nos indies portemus nostram; peccatique vetustatem in nobis (32) crucifigentes, vitiis pravisque desideriis moriamur.

–––––––––––

Institutiones Doctrinae Christianae, sive Catechismus ad usum seminariorum. Auctore P. L. Danes. Editio nova, caeteris correctior. Mechliniae, P. J. HANICQ, TYPORGR. ARCHIEP. MECHL. CUM APPROBATIONE. 1839, pp. 61-65.

Notae:

(1) Matth. XXVI.

(2) Exod. XII.

(3) Joann. XIII, 5.

(4) Mattth. XXVI, 26. Marc. XIV, 22. Luc. XXII, 19. 1 Cor. XI, 24.

(5) Joann. VI, 52.

(6) Matth. XXVIII, 20.

(7) Joann. XIII, 21 et 38.

(8) Joann. XIV, 15 et 16.

(9) Joann. XVIII, 1.

(10) Luc. XXII, 44.

(11) Luc. XXII, 42, et Matth. XXVI, 44.

(12) Luc. XXII, 47.

(13) Joann. XVIII, 11.

(14) Luc. XXII, 51.

(15) Joann. XVIII, 13.

(16) Joann. XVIII, 22.

(17) Marc. XIV, 56.

(18) Matth. XXVI, 58.

(19) Matth. XXVI, 70.

(20) Matth. XXVII, 2.

(21) Matth. XXVII, 5.

(22) Luc. XXIII, 7.

(23) Luc. XXIII, 22.

(24) Joann. XIX, 1 et 2.

(25) Joann. XIX, 12.

(26) Matth. XXVII, 25.

(27) Luc. XXIII, 27.

(28) Psal. XXI, 19.

(29) Thren. I, 12.

(30) 1 Pet. II, 21.

(31) Rom. VIII, 29.

(32) Galat. V, 24.

Cracovia MMXVI, Kraków 2016

Reditus ad indicem operis Sac. Petri Ludovici Danes

Institutiones Doctrinae Christianae

sive

Catechismus nova methodo concinnatus

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: