MEDITATIONES VITAE CHRISTI

 

S. R. E. CARDINALIS

S. BONAVENTURA

EX ORDINE MINORUM

EPISCOPUS ALBANENSIS, DOCTOR ECCLESIAE SERAPHICUS

 

 

CAPUT XV

Quid Dominus fecit a duodecimo anno usque ad tricesimum

 

Reversus ergo (1) Dominus Jesus a templo, et Hierusalem, cum parentibus suis in civitatem Nazareth, erat subditus illis, et habitavit ibidem cum eis, ab inde usque principium tricesimi anni. Nec in Scripturis reperitur, quod in toto isto tempore aliquid fecerit: quod mirabile videtur valde. Quid ergo mirabimur, et imaginabimur ipsum fecisse? Stetitne Dominus Jesus otiosus tanto tempore, ut nihil faceret dignum recitatione et scriptura? Si enim fecisset, cur non fuisset scriptum, sicut reliqua facta sua? Omnino stupor videtur. Sed attende hic bene, quia patenter videre poteris, quod nihil faciendo fecit magnifica. Nihil enim de factis ejus a mysterio vacat. Sed sicut virtuose operabatur, sic virtuose tacebat, quiescebat, et se subtrahebat. Magister ergo summus aliquando docturus virtutes et viam vitae, coepit a sua juventute opera facere virtuosa, sed modo mirabili, et inco­gnito, ac retroactis temporibus inaudito: se videlicet reddendo in conspectu hominum inutilem, et abjectum, et insipientem, ut devote et sine omni temeraria assertione cogitari potest. Nulla tamen in hac meditatione tibi affirmo, quae per auctoritatem sacrae Scripturae, vel doctorum sacrorum non probantur, ut etiam in principio tibi dixi. Subtrahebat ergo se a consortio et conversatione hominum. Ibat ad synagogam, id est ecclesiam. Stabat multum ibi in oratione, in loco viliori se ponens. Redibat domum: stabat cum matre, et aliquando suum nutritium adjuvabat. Pertransibat eundo et redeundo inter homines, ac si non viderit homi­nes. Mirabantar cuncti, cernentes juvenem tam speciosum nihil facere, quod apparebat laude dignum. Expectabant enim quod magnifica faceret, et opera probi viri. Cum enim puer erat (2), proficiebat aetate et sapientia coram Deo et hominibus: sed crescens et perveniens a duode­cimo anno usque ad trigesimum et ultra, nulla opera faciebat praetendentia speciem aliquam probitatis et virilitatis. Stupebant vehementer, et deridebant eum, dicentes: Iste est quidam inutilis, ipse est idiota, et homo de nihilo, et stultus et insipiens. Nec etiam litteras discit; et inter gentes in proverbium venit, quod erat grandis et cattivus (a). Et hunc vivendi morem sic tenaciter tenebat, et continuabat, quod apud omnes communiter erat vilis, et abjectus reputabatur. Quod bene ante per Prophetam dictum fuit in persona ejus (3): Ego sum vermis, et non homo, etc.

 

Vides ergo quid faciebat nihil faciendo: reddebat se vilem et abjectum, ut dixi, omnibus. Sed an hoc tibi parum videtur? Ipse quidem non indigebat, sed ego. (I) Certe in operibus nostris nullum majus reputo, nec difficilius co­gnosco. Ad altissimum gradum mihi pervenisse videtur, qui ad hoc pervenit, ut ex corde, et animo vero, non ficto, ita se vincit ac dominatur animo suo, ac superbo supercilio carnis suae, quod nolit aliquid reputari, sed sperni ut abjectus et vilis. Majus est hoc, quam vincere urbes, juxta sententiam Salomonis, dicentis (4): Melior est patiens viro forti; qui dominatur animo suo, expugnatore urbium. Usque ergo quod pervenias ad hunc gradum, nihil tibi videaris fecisse. Nam cum in veritate omnes simus inutiles, etiam cum omnia bene fecerimus, juxta verbum Domini (5); quousque in hoc abjectionis gradu non sumus, adhuc in veritate non sumus, sed in vanitate consistimus et ambulamus. Quod etiam Apostolus manifeste ostendit, dicens (6): Qui se existimat aliquid esse, cum nihil sit, ipse se seducit. Si ergo quaeras, quare Dominus Jesus hoc faciebat? respondeo tibi, non quia indigeret, sed ut nos instrueret. Unde si non discimus, inexcusabiles sumus. Abominabile prorsus est, si se erigit vermiculus, et vermium esca futurus, ubi sic se humilians abjecit Dominus majestatis.

 

Si autem absurdum alicui videatur, quod sic inutiliter staret, et quod Evangelistae multa omiserunt, et similia dicat; responderi potest, quod non erat inutile tantae virtutis exemplum praebere et facere, imo erat utilissimum, et omnium virtutum rectum ac stabile fundamentum. Sed ex verbis ipsius in Evangelio Joannis sic habemus (7): Cum venerit Paraclitus, quem ego mittam vobis a Patre Spiritum veritatis, qui a Patre procedit, ille testimonium perhibebit de me; et vos testimonium perhibebitis, qui ab initio mecum estis, scilicet praedicatores. Et Petrus in electione sancti Matthaei apostoli dicit (8): Oportet ex his viris, etc., quo intravit inter nos Dominus Jesus, incipiens a baptismate Joannis, etc. Tunc autem (9) erat incipiens quasi annorum triginta; sed nec ipse Joannes ejus praecursor fuisset, si Dominus Jesus prius eo praedicare coepisset. Item, si prius incoepisset, quomodo non fuisset notus in tot annis a vicinis, qui dicebant (10): Nonne hic est fabri filius? cum postea in parvo tempore filius David (11) vocaretur etiam a sociis? Si ergo citius incoepisset, vel aliqua notabilia fecisset, scripta essent, vel saltem aliqua ex eis, nec sic ex toto omnes evangelistae tacuissent. Hoc autem quod dico, videtur ipse Bernardus sentire, ut habebis in proximo tractatu, in ul­tima auctoritate (12). Quocumque (b) se habeat veritas, ego sic meditari pium valde puto. Fabricabat ergo Dominus Jesus, sic faciendo, gladium humilitatis, ut per Prophetam fuerat dictum ei (13): Accingere gladio tuo super femur tuum, potentissime. Nullo quippe decentius gladio, quam humilitatis, decebat superbum adversarium jugulare. Nam gladio suae magnitudinis non legimus quod fuerit usus; sed potius contrarium pro illo tempore, quo maxime indiguisset, sci­licet tempore passionis. Idem propheta conquestus est ad Deum Patrem pro Filio, dicens (14): Avertisti adjutorium gladii ejus, et non es auxiliatus ei in bello. Habes ergo quo modo Dominus Jesus (15) coepit prius facere quam docere; dicturus enim erat: Discite a me, quia mitis sum et humilis corde (16). Hoc ergo primo facere voluit, et non ficte; sed ex corde faciebat, sicut vere et ex corde humilis erat et mitis. Non poterat in eum cadere simulatio; sed potius in tantum fundavit et profundavit se in humilitate, et vilitate, et abjectione, et sic etiam se in conspectu omnium annihilavit, quod etiam postquam praedicare incoepit, et loqui altissima et divina, et etiam vere miracula et magnifica opera, non reputabant eum, sed vilipendebant et deridebant, dicentes (17): Quis est hic? Nonne hic est fabri filius? et alia similia derisoria et despectiva. Verificatum ergo est, secundum hunc intellectum, verbum Apostoli dicentis (18): Exinanivit seipsum formam servi accipiens, et non solum cujusque servi per incarnationem, sed inutilis servi per humilem et abjectam conversationem.

 

(II) Vis ergo videre, quod potentissime hunc gla­dium sibi accinxerit? Considera singulos actus; semper in eis relucet humilitas. Vidisti in superioribus; reducas bene in memoriam. Habemus in sequentibus, etiam in multis, quod augmentatam usque ad mortem fidem ei servavit, et etiam post mortem, nec non etiam post ascensionem. Nonne in fine lavit pedes discipulorum? Nonne humiliatus est, ultra quam dici posset, crucis patibulum sustinendo? Nonne post resurrectionem glorificatus, vocavit discipulos suos fratres? Vade, dicit Magdalenae (19), et dic fratribus meis: Ascendo ad Patrem meum, etc. Nonne etiam post ascensionem locutus est Paulo humiliter, quasi ad comparem suum (20): Saule, Saule, quid me persequeris? Nec ibi nominavit se Deum, sed ipsum. Nonne et in sede majestatis suae consistens, dicturus est in die judicii (21): Quamdiu fecistis uni ex his fratribus meis minimis, mihi fecistis?

 

(III) Non sine causa virtutem hanc tantum amavit. Sciebat enim, sicut omnis peccati superbia, sic fundamentum omnis boni et salutis humilitas. Sine hoc fundamento frustra fit aedificium. Unde nec de virginitate, nec de paupertate, nec de aliqua virtute, vel opere, sine humilitate confidas. Hic ergo ipsam fabricavit, id est, ostendit qualiter possit acquiri, scilicet per vilificationem et per abjectionem sui ipsius in suo et aliorum conspectu, et per continuum exercitium humilium operum. Vade ergo (22), et tu fac similiter, si humilitatem vis adipisci. Oportet enim quod praecedat humiliatio, id est, sui vilificatio, et exercitium vilium operum et humi­lium. De quo sic ait Bernardus (23): «Humilitas, ad quam utique ducit humiliatio, totius est spiritualis fabricae fundamentum. Siquidem humi­liatio via est ad humilitatem, sicut patientia ad pacem, sicut lectio ad scientiam. Si virtutem appetis humilitatis, viam non refugias humiliationis. Nam si non poteris humiliari, non poteris ad humilitatem provehi». Idem (24): «Oportet humiliter sentire de se nitentem ad altiora; ne dum supra se extollitur, cadat a se, nisi in se firmiter per veram humilitatem fuerit solidatus. Et quia nisi humilitatis merito maxima minime obtinentur, propterea qui subvehendus (c) est, correptione humiliatur, humilitate meretur. Tu ergo cum te humiliari videris, habeto signum illud in bonum: omnino argumentum est gratiae appropinquantis. Nam sicut (25) ante ruinam exaltatur cor, ita et ante exaltationem humiliatur. Sane utrumque legis, Deum scilicet et (26) superbis resistere, et humilibus dare gratiam». Et post pauca (27): «At parum est, cum per seipsum nos humiliat Deus, si tunc libenter accipimus, nisi quando et per alium hoc facit, sapiamus similiter. Quamobrem accipe hujus rei mirabile documentum de sancto David. Aliquando maledictum est ei etiam a servo; at ille nec cumulatam injuriam sensit, quia praesensit gratiam. Quid mihi, ait (28), et vobis, filii Sarviae? O vere hominem secundum cor Dei, qui se ulciscenti potius, quam exprobranti succensendum vel irascendum putavit. Unde et secura conscientia loquebatur (29): Si reddidi retribuentibus», etc. Et de hac virtute haec ad praesens sufficiant.

 

Et redeamus ad intuendos actus et vitam Do­mini Jesu speculi nostri, sicut est principale nostrum propositum. Igitur te omnibus praesentem exhibeas, ut saepius tibi dixi. Et considera illam super omnes alias benedictam familiam parvam; sed valde excelsam paupertatem, et humilem vitam ducentem. Felix Joseph senex quaerebat, quod poterat, de arte lignaminis. Domina vero acu et colu pretio laborabat. Faciebat et alia domus obsequia, quae multa sunt, ut melius nosti: parabat victum sponso et filio, et alia expedientia faciebat, non enim habebat servientem. Compatere ergo sibi, quam sic suis manibus laborare oportet: com­patere etiam Domino Jesu, quia ipse eam adjuvabat, fideliter laborabat in his quae poterat. Venit enim, ut ipse ait (30), ministrare, et non ministrari. Nonne ergo in ponenda mensula, cubilibus aptandis, et aliis secretioribus domus eam adjuvabat? Intuere ergo eum bene humilia obsequia per domum facientem; nihilominus etiam Dominam intuere. Conspice etiam, qualiter ipsi tres simul comedunt ad unam mensulam per singulos dies, non lautas et exquisitas, sed pauperes et sobrias coenas sumentes, et qualiter postea colloquuntur, non inania et otiosa verba, sed plena sapientia et Spiritu sancto; nec minus mente reficiuntur quam corpore. Sed qualiter post aliqualem recreationem, ad orationem se convertunt in cubilibus suis: non enim erat eis domus ampla, sed parva. Meditare etiam circa cubicula, scilicet unum pro quolibet eorum, et intuere Dominum Jesum super humum in sero post orationem se componere per singulas noctes tam longissimi temporis, sic humiliter, sic viliter, ut quicumque alius pauperculus de populo. Sic etiam perseveranter quolibet sero in hoc statu deberes eum aspicere. O Deus abscondite! quare sic affligebatis corpus istud innocentissimum? unius quippe noctis peregrinatio sufficere debebat, ad totius mundi redemptionem. Amor ad hoc compellebat immensus; vehementer zelabatis pro ove perdita, vestris humeris ad coelestia pascua reportanda. Vos Rex Regum et Deus aeterne, qui omnium penuriam sublevatis, omnia subministratis omnibus abundanter, prout exigit cujusque conditio, vobis tantam paupertatem, vilitatem et asperitatem vigilando, dormiendo, abstinendo, comedendo, et aliis ves­tris omnibus actibus per tam longa temporis spatia reservastis. Ubi ergo sunt quaerentes otia corporis, quaerentes curiosa ornamenta et varia? Non didicimus in schola hujus magistri, qui talia volumus. Sed et numquid sapientiores eo sumus? Ipse nos docuit verbo et exemplo humilitatem, paupertatem, afflictionem corporis, et laborem. Sequamur ergo summum magistrum, qui nec fallere vult, nec falli potest. Et habentes, juxta doctrinam Apostoli (31), victum et vestitum, his contenti simus, ad congruentem necessitatem, non superabundantiam; aliis etiam virtutum exercitiis, et spirituali studio, continue, indesinenter, et vigilantissime insistentes, etc.

 

 

S. R. E. Cardinalis S. Bonaventurae ex Ordine Minorum Episcopi Albanensis, Doctoris Ecclesiae Seraphici Opera omnia, Sixti V. Pontificis Maximi jussu diligentissime emendata. Accedunt selecta multa tum ex postrema Veneta editione, tum ex prodromo eruditissimo Fr. Benedicti a Cavalesio Ordinis Minorum Reformati. Editio accurate recognita, ad puram et veriorem testimoniorum Biblicorum emendationem denuo reducta, cura et studio A. C. Peltier Canonici ecclesiae Remensis, Tomus duodecimus. Parisiis MDCCCLXVIII (1868), pag. 531-533.

 

Notae:

(1) Luc. II, 51.

 

(2) Ibid., 52.

 

(3) Psal. XXI, 7.

 

(4) Prov. XVI, 32.

 

(5) Luc. XVII, 10.

 

(6) Gal. VI, 3.

 

(7) Joan. XV, 26.

 

(8) Act. I, 21.

 

(9) Luc. III, 23.

 

(10) Matth. XIII, 55.

 

(11) Ibid. XXI, 15.

 

(12) Vid. inf., p. 537-538.

 

(13) Psal. XLIV, 4.

 

(14) Psal. LXXXVIII, 44.

 

(15) Act. I, 1.

 

(16) Matth. XI, 29.

 

(17) Ibid. XIII, 55.

 

(18) Philip. II, 7.

 

(19) Joan. XX, 17.

 

(20) Act. IX, 4.

 

(21) Matth. XXV, 40.

 

(22) Luc. X, 37.

 

(23) Bern., ad Oger. canon. reg., epist. LXXXVII, n. 11.

 

(24) Id., in Cant., serm. XXXIV, n. 1.

 

(25) Prov. XVI, 18.

 

(26) Jac. IV, 6.

 

(27) Bern., ibid., n. 2.

 

(28) II Reg. XVI, 10.

 

(29) Psal. VII, 5.

 

(30) Matth. XX, 28.

 

(31) I Tim. VI, 8.

 

(a) Caet. edit. captivus.

 

(b) Suppl. modo.

 

(c) Al. provehendus.

 

Tituli marginales:

(I) In operibus humanis, quid majus et difficilius.

 

(II) Humilitas in Christi actibus maxime elucet.

 

(III) Humilitas cur tantopere a Christo amata. 

© Ultra montes (www.ultramontes.pl)
Cracovia MMVI, Kraków 2006

Reditus ad indicem
Meditationum Vitae Christi

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: