Medytacje

Alleluja

O. MIKOŁAJ ŁĘCZYCKI SI

––––––––

I. Considera verbum Hebraeum hallelujah significare Laudate Deum cum jubilo, cum laetitia et admodum intense. Laudem nostram meretur Deus propter omnia motiva justarum laudum, quae sunt excellentia personae naturalis supernaturalisque, eaque multiplex, et quaelibet infinita in se intrinsece, scilicet ejus infinitas, aeternitas, immensitas, independentia, sapientia, bonitas, puritas, omnipotentia, etc. Discurrendo ergo per Dei perfectiones magis notas, ponderando eas, lauda in singulis et ob singulas Deum, petens, ut in te relinquat effectus proportionatos singulis suis perfectionibus, ad gloriam nominis sui majorem.

1. P. Uważ, iż to słówko hebrajskie Hallelujah, znaczy: Chwalcie Boga z weselem, z radością, i bardzo usilnie. Godzien tego Bóg, abyśmy Go chwalili dla wszystkich słusznej chwały przyczyn i pobudek, które są, naprzód zacność najwyższa osoby przyrodzona i nadprzyrodzona, a ta wieloraka, i każda z osobna nieskończona w sobie istotnie, to jest Jego nieskończoność, wieczność, niezmierność, mądrość, dobroć, wszechmocność, samowładztwo w niczym żadnej pomocy niepotrzebujące etc. Postępując tedy przez przymioty i doskonałości Boskie, ile nam wiadomsze, a z osobna każdą z nich uważając, w każdej i za każdą chwal i wysławiaj Boga, prosząc Go, aby w tobie zostawił skutki przyzwoite tym doskonałościom, na większą chwałę imienia swego.

II. Considera alia motiva divinae laudis, ejus multiplicia erga nos beneficia, circa quorum considerationem gere te ut prius, adjuncta in singulis gratiarum actione, ex cordis laeto jubilo profecta.

2. P. Uważ inne pobudki do oddania chwały powinnej Bogu, to jest, Jego rozmaite i wielkie dobrodziejstwa ku nam: Około których uważania, jako w pierwszym punkcie sobie postępuj, przydając przy każdego rozważaniu dziękczynienie z serdecznej radości pochodzące.

III. Considera causas, ob quas Dei laudatio debet a te proficisci cum laetitia et jubilo, tum quia hilarem datorem diligit Deus, tum quia in Dei laude adsunt magis laetandi causae, quam in aliis negotiis humanis, ideoque excitatis laetitiae affectibus, dic jucunde et laete: Te Deum laudamus, juxta tertium orandi modum.

3. P. Uważ przyczyny, dla czego chwała Boska ma być od ciebie słusznie dawana Bogu z weselem i radością: częścią przeto, iż Dawcę wesołego Bóg miłuje, częścią iż w chwaleniu Boga większe są pobudki i przyczyny do radości i wesela, aniżeli w innych ludzkich zabawach: przeto wzbudziwszy w sobie radosne afekty, mów mile i wesoło: Ciebie Boga chwalemy! albo, Te Deum laudamus, według trzeciego sposobu modlenia się, to jest, z wolna każde słowo niemal za każdym odetchnieniem z afektem wymawiając.

IV. Considera verbum Hebraeum Alleluja vel hallelujah, esse compositum ex Allelu, id est laudate, et ex Dei nomine Jah, quod Hebraei ab essendo vel timendo deducunt, eo quod Deus sit is, in quo maxime vis essendi, et aliis dandi esse contineatur, et qui omnium maxime timendus sit. Unde sequitur merito laudationem Dei, hoc vocabulo Alleluja expressam, debere esse intensam, quia versatur circa infinitam in essendo essentiam, et Majestatem infinito timore filiali, et observantia dignam. Quocirca excita in te intensos affectus laudis divinae, ut infinito ejus objecto quodammodo proportionetur laus ejus in ore tuo, ut vere cum Psalte sancto dicas magis factis, quam verbis: Laetetur cor meum ut timeat nomen tuum (1).

4. P. Uważ, że słowo hebrajskie, Alleluja, albo Hallelujah, złożone jest z hallelu, co znaczy chwalcie, i z imienia Boskiego Jah, które żydzi od bytności, albo bojenia się wywodzą, przeto że Bóg tym jest, w którym osobliwie przebywa jestestwa albo bytności moc, i źródło do dania jestestwa stworzeniu swemu; a oraz jest Tym, którego się najbardziej bać trzeba. A stąd idzie, że chwała Boska tym słowem alleluja wyrażona, słusznie ma być usilnie albo z usilnością odprawowana, iż się kieruje ku nieskończonej jestestwa bytności, i Majestatu, godnego nieskończonej bojaźni synowskiej, poszanowania, i uczciwości wszelakiej. Przetoż wzbudzaj w sobie usilnie afekty chwały Boskiej, aby nieskończonej Boga istocie poniekąd równała się cześć Jego w uściech twoich: żebyś prawdziwie z Psalmistą świętym mógł mówić rzeczą samą bardziej aniżeli słowy: Niech się weseli serce moje, aby się bało imienia Twego (1).

–––––––––––

Nicolai Lancicii S. J. Opusculum Spirituale. De piis erga Deum et Coelites affectibus. Insinuatis in quaternis punctis meditationum pro singulis diebus totius anni. Novam editionem curavit et textum recognovit Carolus Moser (presbyter curatus in Pill). Cum approbatione reverendissimi et celsissimi Episcopi Brixinensis Joannis de Leiss. Oeniponte 1881, ss. 209-210.

V. P. Nicolai Lancicii Societatis Jesu, Meditationes, de piis erga Deum et Coelites affectibus, pro singulis diebus totius anni, necnon pro festis praecipuis. Opus non solum meditationi deditis et imprimis tironibus et proficientibus in via spirituali, sed etiam verbi Dei praeconibus perutile. Editio nova, aucta et emendata. Cui accedunt Novendiales meditationes in honorem S. S. Cordis Jesu. Bruxellis. APUD H. GOEMAERE, SUCCESSOREM VANDERBORGHT. 1852, ss. 255-256.

Koło Rycerskie Rocznego Obrotu, Zbawiennemi Radami, abo codziennemi Medytacjami, przedtym po Łacinie od W. X. Mikołaja Lancycego Soc. Jesu, zagajone; teraz po Polsku pod Krzyżową Chorągwią Wielmożnego Jego-Mości Pana Kazimierza Hieronima z Kołowratow de Raesa Podczaszego Witebskiego, na pożytek Dusz pobożnych w Ciele wojujących, osobliwie jednak dla Braci w Towarzystwie Jezusowym zostających, reassumowane. W Wilnie w Drukarni Akademickiej Societ. Jesu. R. P. 1727, ss. 245-246.

(Pisownię i słownictwo nieznacznie uwspółcześniono).

Przypisy:

(1) Ps. 85, 11.

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: