CHRZEŚCIJAŃSKA FILOZOFIA ŻYCIA

O. Tilman Pesch SI

Świadectwo nauki

Mówią, że nauka może o Bogu nic nie wiedzieć; że powinna nawet być zasadniczo ateistyczną; że zadaniem jej jest wyjaśnienie świata przez świat. Nie może być nic fałszywszego nad te twierdzenia.

Wyjaśnić rzecz naukowo znaczy wyjaśnić ją przez przyczynę. Zadaniem więc nauki jest wyjaśnienie świata przez jego przyczyny, gdziebykolwiek one były.

Przyczyny zjawiskowego świata leżą najprzód w jego rzeczywistości; przyczyny zaś jego rzeczywistości leżą poza nim.

Dotknij się świata, gdzie chcesz, a na każdym punkcie doprowadzi cię on przy rozumnym myśleniu ostatecznie do Boga. Bez Boga niemożliwe jest wyjaśnienie świata.

Starano się wytłumaczyć świat przestrzenią, ruchem, czasem, prawem natury, pierwotną materią; któż jednak choćby jedną z tych rzeczy wyjaśnił bez Boga? Któż wyjaśnić zdoła początek wspaniałego rozwoju świata bez Boga?

Lecz nie tylko świat zewnętrzny jest śladem, objawieniem Boga. Ponad światem zewnętrznym stoi wewnętrzny. Są ludzie, którzy podziwiają wielkość tylko w przestrzeni i w czasie i tam się jedynie zachwycają, gdzie mają coś do rachowania i mierzenia; a czyż Stwórca dlatego tylko jest wielki, że wam daje możność mierzenia?

Skądże się wziął ten cudownie ukształtowany mechanizm organicznych tworów, do wyjaśnienia którego za słaby nawet najbystrzejszy umysł ludzki? Skąd ta celowa harmonia instynktów, które są potrzebne do podtrzymania zmysłowego życia? Skąd cuda wyobraźni i cały świat pamięci? Skąd ten przepotężny porządek, któremu czuje się podległym w swoich pragnieniach? Skąd sumienie? Skąd świetlane prawo mojego poznania? Skąd prawda i dobro ze swymi wiecznymi i niezmiennymi zasadami? Któż to wszystko potrafi objaśnić bez Boga?

Niezliczone są zagadnienia, przez które nauka siłą konieczności podnosi człowieka w górę, do Boga.

Jak skutki, chociaż wymagają długich wyjaśnień, są jednak prawdziwe i rzeczywiste, tak również prawdziwe i rzeczywiste muszą być odpowiadające im przyczyny, chociaż ich zmysłami ująć nie możemy.

Twórca świata był przed światem.

Bóg więc jest Istotą rzeczywistą, tak świadczy nauka; nie jest On tylko ideą, czy wytworem myśli; nie jest On modyfikacją, czy jakąś właściwością wszechświata. Nie, ponieważ jest najgłębszą racją wszystkiego, co jest i co się dzieje na świecie, jest przeto Bytem odrębnym i samoistnym.

Bóg jest substancją różną od substancji świata, gdyż działalność Boga jest różna od działalności świata.

Bóg jako pierwsza przyczyna wszystkich rzeczy, jest Istotą niezależną, przeciwnie od Niego wszystko inne zależy. A chociaż rzeczy świata są także istotami różnymi od Boga, to jednak wszystkie one ściślej od Boga zależą, niż własności od rzeczy, których są własnościami.

Bóg jest jedyny i niezłożony, ponieważ jest nieskończenie doskonały i niezależny. To, co Bóg ma, jest Nim samym i On jeden jest tym wszystkim, stąd też św. Jan pisze o Bogu: "Bóg jest miłością" (1). Takie świadectwo daje nauka o Bogu.
 

O. Tilmann Pesch SI, Chrześcijańska filozofia życia. Przekład z niemieckiego. T. I. Wydanie drugie. Kraków 1930, ss. 69-71.

Przypisy:
(1) I Jan. 4, 16.