CHRZEŚCIJAŃSKA FILOZOFIA ŻYCIA

O. Tilman Pesch SI

Obowiązki sumienia względem własności i dobrego imienia bliźnich

1. Siódme przykazanie zabrania złodziejstwa, rabunku, oszukaństwa, szkód i zatrzymania cudzej własności. Grzeszy się przeciwko temu przykazaniu, gdy się bliźnieniu tajemnie coś zabiera; gdy się go w handlu i w stosunkach oszukuje lub zawodzi; dalej, gdy się cudzej własności szkodę wyrządza i rzeczy znalezionych wedle możności nie zwraca. Rzeczy, do innego należącej, nie można zatrzymywać. Szkodę wyrządzoną trzeba wynagrodzić.

W naturze ludzkiej leży prawo nabywania i posiadania własności osobistej. Bez prawa prywatnego posiadania społeczeństwo ludzkie nie mogłoby istnieć. Lecz nikt nie ma prawa absolutnego do prywatnej własności. Prawo takie ma tylko Bóg, który zażąda od człowieka rachunku z używania własności.

2. W ósmym przykazaniu zabrania Bóg wszelkiego szkodzenia na sławie bliźniemu, oraz wszelkiego fałszu. Dobre imię jest wielkim dobrem każdego człowieka. Poczucie sławy i wstręt przed hańbą są głęboko zakorzenione w naszym sercu. Jak przeto każdy powinien się troszczyć o swoje dobre imię we właściwy sposób, tak również powinien się strzec wszystkiego, co bliźniemu na sławie zaszkodzić może.

Oszczerstwo jest strasznym występkiem. Trzem ludziom od razu przynosi szkodę: oszczercy, słuchającemu oszczerstwa, i temu, kogo ono dotyka.

Szkoda wynikająca z oszczerstwa, nie zawsze jest bezpośrednia, ale im pośredniejsza, tym większa. Oszczerstwa i bomby nim trafią i rozerwą, zakreślają wpierw szeroki łuk. A jednak występek ten tak jest rozpowszechniony! Nikt nie uważa się za obowiązanego dochodzić prawdy, i czy sprawiedliwie, czy fałszywie sądzą, każdy sąd taki przyjmuje bezkrytycznie i powtarza dalej płoche słowo: "mówią, opowiadają, że...".

Nie tylko należy unikać oszczerstwa, ale i obmowy, plotkarstwa i słuchania z upodobaniem mów krzywdzących dobrą sławę, podejrzliwości i obelg. Podejrzliwość jest płodnym twórcą. Raczej się pomylić, gdy dobrze o złym sądzisz, niż gdy źle o dobrym.

Wszelka także fałszywość, jak kłamstwo, obłuda, pochlebstwo są zabronione przez ósme przykazanie Boże.

Nigdy nie powinieneś mówić nieprawdy, aby innych oszukać. Nigdy nie powinieneś inaczej mówić i inaczej postępować, niż myślisz. Nigdy nie powinieneś dla swej korzyści chwalić kogoś w oczy wbrew swemu przekonaniu.
 

O. Tilmann Pesch SI, Chrześcijańska filozofia życia. Przekład z niemieckiego. T. I. Wydanie drugie. Kraków 1930, ss. 284-285.

© Ultra montes (www.ultramontes.pl)
Kraków 2005