DE IMITATIONE CHRISTI

 

LIBRI QUATUOR

 

THOMAS A KEMPIS

 

 

O NAŚLADOWANIU

 

JEZUSA CHRYSTUSA

 

KSIĄG CZWORO

 

TOMASZ À KEMPIS

 

––––––––

 

INDEX

 

PORZĄDEK PRZEDMIOTÓW

 

–––––

 

Pokorne słowo tłumacza

 

Nauka o rozmyślaniu pobożnym, czyli o modlitwie myślnej

 

–––

 

SPIS ROZDZIAŁÓW

 

LIBER PRIMUS

 

Admonitiones ad spiritualem vitam utiles

 

KSIĘGA PIERWSZA

 

Upomnienia ku duchowemu życiu przydatne

 

Caput I. De imitatione Christi et contemptu omnium vanitatum mundi

 

Rozdział I. O naśladowaniu Chrystusa, a wzgardzeniu wszelkimi marnościami świata

 

Caput II. De humili sentire sui ipsius

 

Rozdział II. O pokornym uczuciu siebie samego

 

Caput III. De doctrina veritatis

 

Rozdział III. O nauce prawdy

 

Caput IV. De prudentia in agendis

 

Rozdział IV. O przezorności w działaniu

 

Caput V. De lectione sanctarum Scripturarum

 

Rozdział V. O czytaniu pism świętych

 

Caput VI. De inordinatis affectionibus

 

Rozdział VI. O żądzach nieumiarkowanych

 

Caput VII. De vana spe et elatione fugienda

 

Rozdział VII. O unikaniu próżnej nadziei i wyniosłości

 

Caput VIII. De cavenda nimia familiaritate

 

Rozdział VIII. O unikaniu zbytniej poufałości

 

Caput IX. De obedientia et subjectione

 

Rozdział IX. O posłuszeństwie i podległości

 

Caput X. De cavenda superfluitate verborum

 

Rozdział X. O strzeżeniu się wielomówstwa

 

Caput XI. De pace acquirenda et zelo proficiendi

 

Rozdział XI. O nabywaniu pokoju i o gorliwości w doskonaleniu się

 

Caput XII. De utilitate adversitatis

 

Rozdział XII. O pożytku przeciwności

 

Caput XIII. De tentationibus reprimendis

 

Rozdział XIII. O opieraniu się pokusom

 

Caput XIV. De temerario judicio vitando

 

Rozdział XIV. O unikaniu porywczego sądzenia

 

Caput XV. De operibus ex caritate factis

 

Rozdział XV. O uczynkach pochodzących z miłości Boga

 

Caput XVI. De sufferentia defectuum aliorum

 

Rozdział XVI. O znoszeniu wad cudzych

 

Caput XVII. De monastica vita

 

Rozdział XVII. O życiu zakonnym

 

Caput XVIII. De exemplis sanctorum Patrum

 

Rozdział XVIII. O przykładach Ojców Świętych

 

Caput XIX. De exercitiis boni Religiosi

 

Rozdział XIX. O ćwiczeniach dobrego zakonnika

 

Caput XX. De amore solitudinis et silentii

 

Rozdział XX. O zamiłowaniu samotności i milczenia

 

Caput XXI. De compunctione cordis

 

Rozdział XXI. O skrusze serca

 

Caput XXII. De consideratione humanae miseriae

 

Rozdział XXII. O rozważaniu nędzy ludzkiej

 

Caput XXIII. De meditatione mortis

 

Rozdział XXIII. O rozpamiętywaniu śmierci

 

Caput XXIV. De judicio et poenis peccatorum

 

Rozdział XXIV. O sądzie i karach za grzechy

 

Caput XXV. De ferventi emendatione totius vitae nostrae

 

Rozdział XXV. O gorliwej poprawie całego życia

 

–––––––––

 

LIBER SECUNDUS

 

Admonitiones ad interna trahentes

 

KSIĘGA DRUGA

 

Upomnienia skłaniające ku życiu wewnętrznemu

 

Caput I. De interna conversatione

 

Rozdział I. O wewnętrznej rozmowie

 

Caput II. De humili submissione

 

Rozdział II. O pokornym zdaniu się na Boga

 

Caput III. De bono pacifico homine

 

Rozdział III. O dobrym i spokojnym człowieku

 

Caput IV. De pura mente et simplici intentione

 

Rozdział IV. O czystej myśli i o prostej chęci

 

Caput V. De propria consideratione

 

Rozdział V. O rozważaniu samego siebie

 

Caput VI. De laetitia bonae conscientiae

 

Rozdział VI. O weselu dobrego sumienia

 

Caput VII. De amore Jesu super omnia

 

Rozdział VII. O zamiłowaniu Jezusa nad wszystko

 

Caput VIII. De familiari amicitia Jesu

 

Rozdział VIII. O poufałej przyjaźni Jezusa

 

Caput IX. De carentia omnis solatii

 

Rozdział IX. O braku wszelkiej pociechy

 

Caput X. De gratitudine pro gratia Dei

 

Rozdział X. O wdzięczności za łaskę Bożą

 

Caput XI. De paucitate amatorum Crucis Jesu

 

Rozdział XI. O małej liczbie miłośników Krzyża Jezusowego

 

Caput XII. De regia via sanctae Crucis

 

Rozdział XII. O walnej drodze Krzyża Świętego

 

–––––––––

 

LIBER TERTIUS

 

De interna consolatione

 

KSIĘGA TRZECIA

 

O wewnętrznym pocieszeniu

 

Caput I. De interna Christi locutione ad animam fidelem

 

Rozdział I. O wewnętrznym przemawianiu Chrystusa do duszy wiernej

 

Caput II. Quod veritas intus loquitur sine strepitu verborum

 

Rozdział II. Prawda przemawia wewnątrz bez brzmienia słów

 

Caput III. Quod verba Dei cum humilitate sunt audienda, et quod multi ea non ponderant

 

Rozdział III. Słów Bożych z pokorą słuchać należy: wielu nie umie ich ważyć

 

Caput IV. Quod in veritate et humilitate coram Deo conversandum est

 

Rozdział IV. Przed Bogiem, w prawdzie i pokorze zachować się mamy

 

Caput V. De mirabili effectu divini amoris

 

Rozdział V. O cudownym skutku miłości Bożej

 

Caput VI. De probatione veri amatoris

 

Rozdział VI. O doświadczaniu prawdziwego miłośnika

 

Caput VII. De occultanda gratia sub humilitatis custodia

 

Rozdział VII. O ukrywaniu łaski pod strażą pokory

 

Caput VIII. De vili aestimatione sui ipsius in oculis Dei

 

Rozdział VIII. O uniżaniu siebie samego przed obliczem Boga

 

Caput IX. Quod omnia ad Deum, sicut ad finem ultimum, sunt referenda

 

Rozdział IX. Do Boga, jako do ostatecznego końca wszystko odnosić należy

 

Caput X. Quod spreto mundo dulce est servire Deo

 

Rozdział X. Wzgardziwszy światem, słodko jest służyć Bogu

 

Caput XI. Quod desideria cordis examinanda sunt et moderanda

 

Rozdział XI. Żądze serca roztrząsać i miarkować należy

 

Caput XII. De informatione patientiae et luctamine adversus concupiscentias

 

Rozdział XII. Potrzeba przyuczać się do cierpliwości i walczyć przeciwko złym żądzom

 

Caput XIII. De obedientia humilis subditi ad exemplum Jesu Christi

 

Rozdział XIII. O posłuszeństwie pokornego podwładnego na wzór Jezusa Chrystusa

 

Caput XIV. De occultis Dei judiciis considerandis, ne extollamur in bonis

 

Rozdział XIV. O rozważaniu skrytych sądów Bożych, abyśmy się nie pysznili z dobrych uczynków

 

Caput XV. Qualiter standum sit ac dicendum in omni re desiderabili

 

Rozdział XV. Jak we wszelkiej rzeczy pożądanej, zachować się i mówić należy

 

Caput XVI. Quod verum solatium in solo Deo est quaerendum

 

Rozdział XVI. Prawdziwej pociechy w Bogu tylko szukać należy

 

Caput XVII. Quod omnis sollicitudo in Deo ponenda sit

 

Rozdział XVII. Wszelkie starania o sobie, Bogu poruczyć należy

 

Caput XVIII. Quod temporales miseriae exemplo Christi aequanimiter sunt ferendae

 

Rozdział XVIII. Nędze doczesne, na wzór Chrystusa spokojnie znosić należy

 

Caput XIX. De tolerantia injuriarum, et quis verus patiens probetur

 

Rozdział XIX. O znoszeniu obelg, i o znamionach prawdziwej cierpliwości

 

Caput XX. De confessione propriae infirmitatis, et hujus vitae miseriis

 

Rozdział XX. O wyznawaniu własnej niemocy i o nędzach tego żywota

 

Caput XXI. Quod in Deo super omnia bona et dona requiescendum est

 

Rozdział XXI. Nad wszystkie dobra i dary w Bogu spoczywać należy

 

Caput XXII. De recordatione multiplicium beneficiorum Dei

 

Rozdział XXII. O rozpamiętywaniu rozlicznych dobrodziejstw Bożych

 

Caput XXIII. De quatuor magnam importantibus pacem

 

Rozdział XXIII. O czterech rzeczach, które dawają pokój wielki

 

Caput XXIV. De evitatione curiosae inquisitionis super alterius vita

 

Rozdział XXIV. O wystrzeganiu się ciekawego wglądania w cudze życie

 

Caput XXV. In quibus firma pax cordis et verus profectus consistit

 

Rozdział XXV. Na czym polega stały pokój serca i prawdziwe doskonalenie się

 

Caput XXVI. De eminentia liberae mentis, quam supplex oratio magis meretur, quam lectio

 

Rozdział XXVI. O doskonałej swobodzie ducha, na którą więcej zasługuje się przez pokorną modlitwę, niżeli przez czytanie

 

Caput XXVII. Quod privatus amor a summo bono maxime retardat

 

Rozdział XXVII. Miłość siebie samego, najbardziej nas odwodzi od najwyższego dobra

 

Caput XXVIII. Contra linguas obtrectatorum

 

Rozdział XXVIII. O niezważaniu na mowy potwarców

 

Caput XXIX. Qualiter instante tribulatione Deus invocandus est et benedicendus

 

Rozdział XXIX. Jak przy nastającym utrapieniu, Boga wzywać i błogosławić należy

 

Caput XXX. De divino petendo auxilio et confidentia recuperandae gratiae

 

Rozdział XXX. O wzywaniu pomocy Bożej i o ufności, że odzyskamy łaskę Jego

 

Caput XXXI. De neglectu omnis creaturae, ut Creator possit inveniri

 

Rozdział XXXI. O zaniechaniu wszelkiego stworzenia, aby znaleźć Stworzyciela

 

Caput XXXII. De abnegatione sui ipsius, et abdicatione omnis cupiditatis

 

Rozdział XXXII. O zaniechaniu samego siebie i wyrzeczeniu się wszelakiej żądzy

 

Caput XXXIII. De instabilitate cordis et de intentione finali ad Deum habenda

 

Rozdział XXXIII. O niestałości serca i o tym, że myśl naszą mamy zwracać do Boga, jako do ostatecznego końca i jedynego celu naszego

 

Caput XXXIV. Quod amanti sapit Deus super omnia et in omnibus

 

Rozdział XXXIV. Kto prawdziwie Boga miłuje, temu Bóg podoba się we wszystkim i nad wszystko

 

Caput XXXV. Quod non est securitas a tentatione in hac vita

 

Rozdział XXXV. W tym życiu nie można być wolnym od pokus

 

Caput XXXVI. Contra vana hominum judicia

 

Rozdział XXXVI. O marności sądów ludzkich

 

Caput XXXVII. De pura et integra resignatione sui ad obtinendam cordis libertatem

 

Rozdział XXXVII. O czystym i zupełnym zrzeczeniu się samego siebie, dla otrzymania swobody serca

 

Caput XXXVIII. De bono regimine in externis et recursu ad Deum in periculis

 

Rozdział XXXVIII. O dobrym zachowaniu się w rzeczach zewnętrznych, i o uciekaniu się do Boga w niebezpieczeństwach

 

Caput XXXIX. Quod homo non sit importunus in negotiis

 

Rozdział XXXIX. Człowiek w sprawach swoich gwałtownym być nie powinien

 

Caput XL. Quod homo nihil boni ex se habet et de nullo gloriari potest

 

Rozdział XL. Człowiek nic dobrego nie ma sam z siebie, i niczym chełpić się nie może

 

Caput XLI. De contemptu omnis temporalis honoris

 

Rozdział XLI. O wzgardzeniu wszelką czcią doczesną

 

Caput XLII. Quod pax non est ponenda in hominibus

 

Rozdział XLII. Własnego pokoju w ludziach pokładać nie należy

 

Caput XLIII. Contra vanam et saecularem scientiam

 

Rozdział XLIII. Umiejętność światowa marna jest

 

Caput XLIV. De non attrahendo sibi res exteriores

 

Rozdział XLIV. Nie należy przyciągać ku sobie rzeczy zewnętrznych

 

Caput XLV. Quod omnibus non est credendum, et de facili lapsu verborum

 

Rozdział XLV. Nie wszystkim wierzyć należy; upadek w słowach łatwy jest

 

Caput XLVI. De confidentia in Deo habenda, quando insurgunt verborum jacula

 

Rozdział XLVI. O pokładaniu ufności w Bogu, gdy potwarz miota na nas pociski swoje

 

Caput XLVII. Quod omnia gravia pro aeterna vita sunt toleranda

 

Rozdział XLVII. Dla żywota wiecznego wszystkie uciski chętnie znosić należy

 

Caput XLVIII. De die aeternitatis et hujus vitae angustiis

 

Rozdział XLVIII. O dniu wieczności i o nędzach tego żywota

 

Caput XLIX. De desiderio aeternae vitae, et quanta sint certantibus bona promissa

 

Rozdział XLIX. O pożądaniu wiecznego żywota; i jak wielkie dobra obiecane są tym, którzy wytrwale walczą

 

Caput L. Qualiter homo desolatus se debet in manus Dei offerre

 

Rozdział L. Jak człowiek strapiony ma się oddawać w ręce Boga

 

Caput LI. Quod humilibus insistendum est operibus, cum deficitur a summis

 

Rozdział LI. Należy się oddawać pracom pospolitym, kiedy w ćwiczeniach wyższych siły ustawają

 

Caput LII. Quod homo non reputet se consolatione dignum, sed magis verberibus

 

Rozdział LII. Człowiek nie ma się uważać za godnego pociechy, lecz sądzić raczej, iż na karanie zasłużył

 

Caput LIII. Quod gratia Dei non miscetur terrena sapientibus

 

Rozdział LIII. Łaska Boża nie zlewa się na tych, którzy w rzeczach ziemskich upodobali sobie

 

Caput LIV. De diversis motibus naturae et gratiae

 

Rozdział LIV. O przeciwnych poruszeniach natury i łaski

 

Caput LV. De corruptione naturae et efficacia gratiae divinae

 

Rozdział LV. O skażeniu natury, i o skuteczności łaski Bożej

 

Caput LVI. Quod nos ipsos abnegare et Christum imitari debemus per crucem

 

Rozdział LVI. Nas samych zaprzeć się, a Chrystusa w dźwiganiu krzyża naśladować powinniśmy

 

Caput LVII. Quod homo non sit nimis dejectus, quando in aliquos labitur defectus

 

Rozdział LVII. Człowiek nie ma nazbyt upadać na duchu, wtedy nawet kiedy wpada w ułomność jaką

 

Caput LVIII. De altioribus rebus et occultis Dei judiciis non scrutandis

 

Rozdział LVIII. Tych rzeczy, które są nad nasze pojęcia, i skrytych sądów Bożych, badać nie należy

 

Caput LIX. Quod omnis spes et fiducia in solo Deo est figenda

 

Rozdział LIX. Całą ufność i nadzieję w Bogu tylko pokładać należy

 

–––––––––

 

LIBER QUARTUS

 

De Sacramento Altaris

 

KSIĘGA CZWARTA

 

O Sakramencie Ciała i Krwi Pańskiej

 

Devota exhortatio ad sacram Communionem

 

Pobożne wzywanie do Komunii świętej

 

Caput I. Cum quanta reverentia Christus sit suscipiendus

 

Rozdział I. Z jaką czcią i poszanowaniem, Chrystusa przyjmować należy

 

Caput II. Quod magna bonitas et caritas Dei in Sacramento homini exhibetur

 

Rozdział II. W Sakramencie Ciała i Krwi Pańskiej, objawia się człowiekowi wielka dobroć i miłość Boga

 

Caput III. Quod utile sit saepe communicare

 

Rozdział III. Pożytecznie jest często przystępować do Stołu Pańskiego

 

Caput IV. Quod multa bona praestantur devote communicantibus

 

Rozdział IV. Bóg zlewa obfite łaski na tych, którzy pobożnie przystępują do Stołu Pańskiego

 

Caput V. De dignitate Sacramenti et statu Sacerdotali

 

Rozdział V. O dostojności Najświętszego Sakramentu, i o godności stanu Kapłańskiego

 

Caput VI. Interrogatio de exercitio ante Communionem

 

Rozdział VI. Jak do Komunii przygotować się należy?

 

Caput VII. De discussione propriae conscientiae et emendationis proposito

 

Rozdział VII. O roztrząsaniu własnego sumienia, i o postanowieniu poprawy

 

Caput VIII. De oblatione Christi in cruce et propria resignatione

 

Rozdział VIII. O ofiarowaniu się Chrystusa na Krzyżu, i o ofiarowaniu Jemu nas samych

 

Caput IX. Quod nos et omnia nostra Deo debemus offerre et pro omnibus orare

 

Rozdział IX. Nas i wszystko nasze, Bogu ofiarować, i za wszystkich modlić się powinniśmy

 

Caput X. Quod sacra Communio de facili non est relinquenda

 

Rozdział X. Od zamiaru przyjęcia Komunii św., łatwo odstępować nie należy

 

Caput XI. Quod Corpus Christi et sacra Scriptura maxime sint animae fideli necessaria

 

Rozdział XI. Ciało Chrystusa i Pismo święte, są wiernej duszy najbardziej potrzebne

 

Caput XII. Quod magna diligentia se debeat communicaturus Christo praeparare

 

Rozdział XII. Do Komunii świętej z wielkim staraniem gotować się należy

 

Caput XIII. Quod toto corde anima devota Christi unionem in Sacramento affectare debet

 

Rozdział XIII. Dusza pobożna, połączenia się z Chrystusem w Sakramencie, całym sercem pragnąć powinna

 

Caput XIV. De quorumdam devotorum ardenti desiderio ad Corpus Christi

 

Rozdział XIV. O żarliwości niektórych dusz pobożnych, w pożądaniu Ciała Chrystusowego

 

Caput XV. Quod gratia devotionis humilitate et sui ipsius abnegatione acquiritur

 

Rozdział XV. Łaska nabożeństwa nabywa się przez pokorę, i przez wyrzeczenie się samego siebie

 

Caput XVI. Quod necessitates nostras Christo aperire et ejus gratiam postulare debemus

 

Rozdział XVI. Potrzeby nasze Chrystusowi otwierać, i łaski Jego błagać powinniśmy

 

Caput XVII. De ardenti amore et vehementi desiderio suscipiendi Christum

 

Rozdział XVII. O gorejącej miłości, i najżywszym pożądaniu Ciała Chrystusowego

 

Caput XVIII. Quod homo non sit curiosus scrutator Sacramenti, sed humilis imitator Christi, subdendo sensum suum sacrae fidei (novitas)

 

Rozdział XVIII. Człowiek winien być pokornym naśladowcą Chrystusa, a w zgłębianie tajemnicy Najświętszego Sakramentu, na próżno zaciekać się nie ma; lecz rozum swój wierze świętej poddać powinien (nowość)

 

KONIEC SPISU ROZDZIAŁÓW

 

Spis modlitw znajdujących się w Księgach Naśladowania

 

Wskazówka Rozdziałów zastosowanych do rozmaitych potrzeb

 

–––––––––––

 

 

Venerabilis Thomae a Kempis de Imitatione Christi libri quatuor. Praemissae sunt Orationes selectae et missae preces, nec non devotio viae crucis piissima. Editio stereotypa, accuratissime emendata. (Exemplar primum). Ratisbonae. Sumtibus G. Josephi Manz. 1854, pag. 362.

 

O naśladowaniu Jezusa Chrystusa ksiąg czworo, z łacińskiego przetłomaczył X. Alexander Jełowicki. Wydanie, dokonane z wiadomością i pozwoleniem spadkobierców tłomacza. Z dodatkiem najpotrzebniejszego Nabożeństwa, przygotowania do spowiedzi i Komunii św. oraz gorzkich żali. Wydanie drugie. Poznań. Nakładem Księgarni Katolickiej. 1886, str. 433. (*)

(Pisownię i słownictwo nieznacznie uwspółcześniono. W obecnym wydaniu pominięto Zbiór modlitw najużywańszych na ss. 434-528. Przypisy gwiazdkowe od red. Ultra montes).

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Pozwolenie Władzy Duchownej:

 

(**)

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Przypisy:

(*) Por. Thomas a Kempis, De imitatione Christi libri quatuor. Considerationes ad cuiusque libri singula capita.

 

(**) Błąd drukarski: zamiast "Posnaniae, die 2 Aprilis 1831" powinno być "Posnaniae, die 2 Aprilis 1841".

 
© Ultra montes (www.ultramontes.pl)
Cracovia MMVIII-MMXVII, Kraków 2008-2017

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: